Page 82 - Publicationa15
P. 82
74 ธีระพงศ์ จิระภาค
ตกลงที่จะอยู่ร่วมกันเป็นสังคมและจัดตั้งรัฐบาลขึ้นเพื่อท�าหน้าที่ปกครอง รักษา
ความยุติธรรมและความสงบเรียบร้อยในรูปของสัญญาประชาคม หลัก
4
ดังกล่าวปรากฏในหนังสือ Two Treatises of Government ซึ่งจัดท�าขึ้นใน
ปี ค.ศ. 1689
แนวความคิดของล็อกก่อให้เกิดการพัฒนาแนวคิดสมัยใหม่ 2 ประการ
5
ได้แก่
ประการแรก แนวคิดว่ารัฐมีอ�านาจโดยมีข้อจ�ากัด เป็นความคิดที่ตรง
กันข้ามกับค�าสอนเรื่องอ�านาจอธิปไตยเป็นอ�านาจปกครองสูงสุดที่ไม่ถูกจ�ากัด
ด้วยกฎหมายใดๆ ตามที่เข้าใจกันอยู่ในสมัยใหม่ การยืนยันอ�านาจสูงสุดไม่มี
จ�ากัดเช่นนี้ไม่ว่าด้วยการอ้างเทวสิทธิ์ (Devine Right) ของกษัตริย์ หรืออ้าง
อ�านาจประชาชน อ้างผลประโยชน์ของรัฐของชาติ หรืออ้างชั้นกรรมาชีพ
โดยไม่มีหลักการใดมาจ�ากัดอ�านาจนั้น ล้วนแต่มีแนวโน้มในทางเผด็จการทั้งสิ้น
แนวความคิดของล็อกจึงเน้นถึงอ�านาจรัฐอันมีจ�ากัดเพราะมีความมุ่งหมาย
ส�าคัญเพื่อธ�ารงไว้ซึ่งความดีร่วมกันของสิทธิในชีวิต เสรีภาพ และทรัพย์สินของ
ราษฎร รัฐจึงจะใช้อ�านาจล่วงล�้าไปท�าลายสิทธิดังกล่าวของราษฎรไม่ได้
ประการที่สอง แนวคิดหลักการแยกอ�านาจอธิปไตยออกจากกัน โดย
ไม่ยอมให้อ�านาจนิติบัญญัติ (อ�านาจในการบัญญัติกฎหมาย) อ�านาจบริหาร
(อ�านาจในการบริหารประเทศ) และอ�านาจตุลาการ (อ�านาจในการพิจารณา
พิพากษาอรรถคดี) อยู่ในมือของคนกลุ่มเดียวกัน ซึ่งต่อมาได้กลายเป็นหลักส�าคัญ
ของรัฐธรรมนูญของสหรัฐอเมริกา และรัฐธรรมนูญของฝรั่งเศสในเวลาต่อมา
ฌอง-ฌัก รูโซ (Jean-Jacques Rousseau) นักปรัชญา นักเขียน และ
นักทฤษฎีการเมืองชาวฝรั่งเศส มีชีวิตอยู่ในระหว่างปี ค.ศ. 1712 ถึง 1778
วางแนวคิดเกี่ยวกับทฤษฎีสัญญาประชาคมที่แตกต่างไปว่า ตามธรรมชาติแล้ว
มนุษย์มีจิตใจโอบอ้อมอารี แต่การอาศัยอยู่โดยล�าพังในธรรมชาติก่อให้เกิด
ความไม่มั่นคงในชีวิตและเสรีภาพเพราะไม่มีหลักประกันที่แน่นอน จึงมีความ
4 ปรีดี เกษมทรัพย์, เรื่องเดียวกัน, หน้า 210–211
5 เรื่องเดียวกัน, หน้า 213–214
_17-0315(072-090)5.indd 74 4/27/60 BE 11:53 AM
