Page 84 - Publicationa15

76 ธีระพงศ์ จิระภาค

การปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช 2475 หรือรัฐธรรมนูญฉบับแรก

ของประเทศไทย 7
ระบอบการปกครองโดยประธานาธิบดีหรือระบอบประธานาธิบดี
(Presidential Government) เป็นระบอบการปกครองที่แยกฝ่ายบริหาร
ออกเป็นอิสระจากฝ่ายนิติบัญญัติ และฝ่ายนิติบัญญัติไม่มีอ�านาจควบคุม
ฝ่ายบริหารในการบริหารกิจการของรัฐ คณะบุคคลในฝ่ายบริหารต้องไม่ได้รับ

การแต่งตั้งจากฝ่ายนิติบัญญัติ ระบอบดังกล่าวอาจใช้ได้ทั้งในประเทศที่มี
พระมหากษัตริย์ทรงเป็นพระประมุขและในประเทศที่มีประธานาธิบดีเป็น
ประมุข ประเทศไทยเคยน�าการปกครองระบอบนี้มาใช้ ดังปรากฏในธรรมนูญ
การปกครองราชอาณาจักร (พ.ศ. 2502) ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักร
พุทธศักราช 2520 และธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักร พุทธศักราช 2534 8
ระบอบการปกครองแบบรัฐสภาหรือระบอบรัฐสภา (Parliamentary

Government) ถือมีแหล่งก�าเนิดในประเทศอังกฤษ เป็นระบอบที่ฝ่ายบริหาร
และฝ่ายนิติบัญญัติ แม้จะแยกเป็นอิสระจากกันแต่ก็มิได้เป็นไปโดยเด็ดขาด
หากยังเกี่ยวพันกับการใช้อ�านาจของแต่ละฝ่าย ภายใต้หลักการดุลและคาน
อ�านาจ (Check and Balance) โดยมีองค์กรที่ส�าคัญในการใช้อ�านาจรวม
3 องค์กร ได้แก่ สภานิติบัญญัติหรือรัฐสภา ประมุขของรัฐ และคณะรัฐมนตรี

และมีหลักส�าคัญอีกประการหนึ่งที่ว่า“พระมหากษัตริย์ทรงครองราชย์ แต่มิได้
ทรงปกครอง (The King reigns but does not govern)” ระบอบนี้ถูกน�ามา
ใช้ในประเทศไทย ดังปรากฏในรัฐธรรมนูญส่วนใหญ่ เช่น รัฐธรรมนูญแห่ง
ราชอาณาจักรสยาม (10 ธันวาคม 2475) รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย
พุทธศักราช 2511 รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2521
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2534 รัฐธรรมนูญแห่ง

ราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 และรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย
9
พุทธศักราช 2550

7 ประยูร กาญจนดุล, ค�าบรรยายกฎหมายปกครอง, พิมพ์ครั้งที่ 4, กรุงเทพมหานคร: ส�านักพิมพ์
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2538, หน้า 13-14
8 ประยูร กาญจนดุล, เรื่องเดียวกัน, หน้า 14-17
9 เรื่องเดียวกัน, หน้า 17-19

_17-0315(072-090)5.indd 76 4/27/60 BE 11:53 AM