Page 332 - Jezyk_kluczem_do_kraju_t2_ebook_no security

Polski Dla oBcokRajoWcÓW
6. WyRazy złożone

1. Wyrazy złożone powstają przez połączenie dwóch lub więcej wyrazów.
mogą to być:
a) rzeczowniki, które powstają przez połączenie m.in.
• dwóch rzeczowników, np. balet + mistrz = baletmistrz
• przymiotnika i rzeczownika, np. czarny + księga = czarnoksiężnik
• rzeczownika i czasownika, np. woda + spadać = wodospad
• przysłówka i czasownika, np. długo + pisać = długopis
• liczebnika i rzeczownika, np. cztery + noga = czworonóg
• przyimka i rzeczownika, np. pod + góra = podgórze
b) przymiotniki, które powstają przez połączenie m.in.
• dwóch przymiotników, np. biały + czerwony = biało-czerwony
• przymiotnika i rzeczownika, np. niski + podłoga = niskopodłogowy
• liczebnika i rzeczownika, np. dwa + pokój = dwupokojowy
• rzeczownika i czasownika, np. życie + dawać = życiodajny
• przysłówka i czasownika, np. łatwo + palić = łatwopalny
c) przysłówki, które powstają przez połączenie
• przyimka i rzeczownika, np. po + jutro = pojutrze
• zaimka i rzeczownika, np. co + dzień = codziennie
• liczebnika i rzeczownika, np. pół + głos = półgłosem
• liczebnika i przysłówka, np. pół + darmo = półdarmo
d) czasowniki, np. lekceważyć, zadośćuczynić
e) przyimki, np. ponad, spod, zza
f) zaimki, np. tamten, tamtędy
2. Wśród wyrazów złożonych wyróżniamy:
a) zrosty (wyrazy są zrośnięte ze sobą), np. baletmistrz, półdarmo
b) złożenia (wyrazy są połączone cząstką -o-, -i- lub -y-), np.
wodospad, łamigłówka
c) zestawienia (wyrazy są pisane osobno lub połączone łączni-
kiem), np. panna młoda, Boże Narodzenie, herod-baba

3. Przymiotniki złożone
a) w których obydwa człony są równorzędne znaczeniowo piszemy
z łącznikiem, np. flaga biało-czerwona (biała i czerwona), konkurs
historyczno-literacki (dotyczący historii i literatury)
b) w których wyrazy określają się wzajemnie piszemy razem, np.
sweter rudoczerwony (czerwony z rudym odcieniem), opracowa-
nie historycznoliterackie (dotyczące historii literatury)

332