Page 282 - Thai Heritage from Space_ebook

เมืองพิมาย 15 ํ 13’ N
102 ํ 30’ E
ก�าแพงเมือง-คูเมืองพิมาย ต�าบลในเมือง อ�าเภอ
พิมาย จังหวัดนครราชสีมา ปัจจุบันมีฐานะเป็นอุทยาน

ประวัติศาสตร์ เป็นที่ตั้งของปราสาทหินพิมาย ซึ่งเป็น
สถานที่ท่องเที่ยวส�าคัญแห่งหนึ่งของประเทศ มีชื่อ
ในจารึกว่า “ภีมปุระ” หรือ “วิมายะปุระ” และมีชื่อว่า
“วิมาย” ตามจารึกภาษาเขมรบนกรอบประตูก�าแพง
ชั้นในด้านทิศใต้ของประสาทหินพิมาย
เมืองพิมายตั้งอยู่ในบริเวณที่ราบลุ่มแม่น�้ามูล
ตรงบริเวณที่ล�าน�้ามูล (ล�าแซะ), ล�าตะคอง, ล�าเชิงไกร,

ล�าจักราช (ล�าวังหิน) และล�าน�้าเค็ม (ล�าน�้ามูลเก่า)
ไหลมารวมกัน ก�าแพงเมือง-คูเมืองพิมายอยู่บนที่ราบ
ด้านทิศใต้ชิดฝั่งแม่น�้ามูล สูงจากที่ราบน�้าท่วมถึงของ
ล�าน�้ามูล และล�าน�้าเค็มทางทิศใต้ของตัวเมือง คู-คันดิน
ขุดล้อมรอบบริเวณฝั่งคูด้านในถมสูงเป็นก�าแพงใช้ในการ
แสดงขอบเขต มีแผนผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าเส้นตรง
มุมฉาก ขนานกับแกนหลัก ๒ แกนลากตั้งฉากตัดกัน
ที่ปราสาทองค์ประธาน แนวดังกล่าวขนานกับแนวอาคาร
สิ่งก่อสร้าง ก�าแพงล้อมรอบปราสาทก�าแพงเมือง-คูเมือง

ช่องประตูเมือง ถนนด้านทิศใต้ แนวคลองชลประทาน
ด้านตะวันตก สะท้อนให้เห็นการวางผังเมืองอย่าง
มีระบบ
หลักฐานรูปแบบก�าแพงเมือง-คูเมืองรูปสี่เหลี่ยม
เส้นตรงมุมฉาก และสถาปัตยกรรมปราสาทหินพิมาย N
ตลอดจนหลักฐานประวัติศาสตร์โบราณคดี มีความ
สอดคล้องสนับสนุนว่า เมืองพิมายสร้างขึ้นในช่วงเวลา 200 m.

ที่ขอมมีอิทธิพลในเขตนี้ประมาณพุทธศตวรรษที่ ๑๖ - ๑๗ 15 ํ 12’ N © GISTDA_2013
102 ํ 29’ E
และมีการสร้างเพิ่มเติมในพุทธศตวรรษที่ ๑๘ ในสภาพ
แวดล้อมที่มีการตั้งถิ่นฐานมายาวนานก่อนประวัติศาสตร์
ต่อเนื่องมาจนถึงสมัยทวารวดี มีเมืองพิมายซึ่งมีก�าแพง
เมือง-คูเมืองรูปแบบมุมฉากเพียงเมืองเดียว ท่ามกลาง
เมืองที่มีก�าแพงเมือง-คูเมืองรูปแบบทวารวดีกระจายอยู่ 12 ํ 23’ N
ทั่วไปและมีคูคลองชลประทานเชื่อมโยงถึงกันมาก่อนการ 102 ํ 01’ E
สร้างเมืองพิมาย
ความเชื่อมีมาแต่อดีตว่าปราสาทหินพิมายสร้าง

ขึ้นโดยเจตนาให้หันหน้าไปทางเมืองพระนครในประเทศ
กัมพูชา ภาพดาวเทียมแสดงให้เห็นว่าปราสาท
องค์ประธานมีแนวชี้ตรงไปยังภูเขาไฟภูพระอังคาร
โดยเบี่ยงเบนไปทางตะวันตกของภูเขาไฟภูอังคารเพียง
๔.๕ องศา ไม่ได้หันหน้าไปทางเมืองพระนคร ตามที่มี
ความเข้าใจกันมาโดยตลอด (ทิวา ศุภจรรยา, ๒๕๓๗)

ĪGISTDA_2013

268 268 l