Page 330 - Thai Heritage from Space_ebook
P. 330
ผืนแผ่นดิน...มรดกถึงลูกหลานไทย
เกาะคอเขา
อ่าวบ้านดอน... อ�ำเภอตะกั่วป่ำ
จังหวัดพังงำ
ศูนย์กลางอาณาจักรพันพัน
อ่าวบ้านดอนอยู่บนฝั่งทะเลอ่าวไทยในส่วนของภาคใต้ประเทศไทยต่อจาก “เกาะคอเขา” เป็นเกาะชิดแผ่นดินที่ปากแม่น�้าตะกั่วป่าฝั่งทะเลอันดามัน
บริเวณคอคอดกระ เป็นอ่าวเว้าลึกเข้าไปในแผ่นดิน มีหมู่เกาะอ่างทองและ มีการท�าเหมืองแร่ดีบุกทั้งบนแผ่นดิน ในที่ลุ่มแม่น�้า และชายฝั่งทะเล พบ
เกาะสมุยเป็นแนวปิดกั้นคลื่นลมจากทะเลอ่าวไทยทางตะวันออก มีแม่น�้าตาปีไหล หลักฐานการถลุงและแท่งโลหะดีบุกส่งออกไปต่างประเทศ “แหลมโพธิ์”
ลงสู่อ่าวทับถมตะกอนเป็นแผ่นดินภูมิลักษณ์เดลต้า มีความอุดมสมบูรณ์และ เป็นสันทรายปลายแหลมด้านทิศเหนือของอ่าวบ้านดอน มีคลองใหญ่พุมเรียง
เหมาะสมกับการเป็นท่าเรือที่ส�าคัญแห่งหนึ่งในอ่าวไทย มีการตั้งถิ่นฐานต่อเนื่อง ไหลผ่านอ่าวบ้านดอน
นับแต่ก่อนพุทธกาลจนถึงปัจจุบัน พบโบราณวัตถุโบราณสถานในบริเวณรอบอ่าว “เมืองเวียงสระ” เมืองโบราณมีก�าแพงเมือง-คูเมือง รูปแบบเส้นตรง
หลายแห่ง ได้แก่ เขาพุนพิน แหลมโพธิ์ วัดแก้ว วัดหลง วัดมหาธาตุในบริเวณ มุมเหลี่ยม ตั้งอยู่บนฝั่งตะวันออกติดแม่น�้าตาปีห่างจากเขาพุนพิน แหล่ง
อ่าวไชยา และถ�้าสิงขร ในอ�าเภอคีรีรัฐนิคม ปราชญ์ทางประวัติศาสตร์โบราณคดี โบราณคดีที่อ่าวบ้านดอนประมาณ ๕๐ กิโลเมตร แสดงถึงการตั้งถิ่นฐานภายหลัง
เชื่อว่าเป็นศูนย์กลาง “อาณาจักรพันพัน” ตามที่กล่าวไว้ในจดหมายเหตุจีน สมัยทวารวดี พบรูปหล่อส�าริดอวโลกิเตศวร พุทธศตวรรษที่ ๑๗ - ๑๘ เป็น
สมัยราชวงศ์ถัง ซึ่งมีความเจริญเป็นบ้านเมืองมาแล้วในพุทธศตวรรษทื่ ๑๔ และ เส้นทางผ่านไปสู่ทะเลอันดามันที่ควนลูกปัด จังหวัดกระบี่ และผ่านอ�าเภอทุ่งสง
ต่อเนื่องถึงสมัยศรีวิชัย สู่ทะเลอันดามันที่อ�าเภอปะเหลียน จังหวัดตรัง
“เกาะคอเขา” และ “แหลมโพธิ์” เป็นแหล่งโบราณคดีติดชายฝั่งทะเล “โครงการสะพานผ่านแผ่นดิน” เป็นเส้นทางข้ามคาบสมุทรเยี่ยงในอดีต
อันดามันที่พบเครื่องถ้วยดินเผา เครื่องแก้ว เครื่องประดับ โดยเฉพาะลูกปัด เป็นโครงการที่เริ่มต้นไว้แต่ยังไม่สามารถท�าให้แล้วเสร็จ เป็นเพียงแนวแผ้วถาง
จ�านวนมาก แสดงถึงความเป็นท่าเรือบนสองฝั่งมหาสมุทร และเป็นที่รู้จักอย่างดี ที่เห็นกันได้ทั่วโลกผ่านภาพจากดาวเทียม
ในหมู่นักวิชาการนานาชาติที่ศึกษาเกี่ยวกับการค้าบนเส้นทางข้ามคาบสมุทร
จากอ่าวบ้านดอนสู่ทะเลอันดามัน
10 ํ 01’ N
100 ํ 15’ E
แหลมโพธิ์
เกาะคอเขา
แนวสะพานผ่านแผ่นดิน 08 ํ 49’ N
สุราษฎร์ธานี
98 ํ 10’ E
แหลมโพธิ์
อ�ำเภอไชยำ
จังหวัดสุรำษฎ์ธำนี
เวียงสระ
เวียง
พังงา
ภูเก็ต
07 ํ 39’ N 09 ํ 21’ N
96 ํ 54’ E 99 ํ 09’ E
316 316 l
