Page 34 - บทที่ ๑
P. 34
๒๑
๑๑.ขิม ล้อ (ผ่าง) กลอง อิเลคโทน คือ เครื่องดนตรีที่ใช้ประกอบพิธีทางศาสนาในบางพิธีเช่น
ไทยทานทิ้งกระจาด บูชาดาวนพเคราะห์ กินเจ กงเต๊ก ที่มีการสวดมนต์ต๊าง จะมีการใช้อุปกรณ์
เหล่านี้ในการประกอบพิธีด้วยเสมอ
คำศัพท์ที่มักได้ยินกันบ่อย ๆ
๑. ไท้ก๋า คือ หัวหน้าผู้นำสวดมนต์ในการประกอบพิธีกรรมทางศาสนาพิธีต่าง ๆ เป็นอธิบดีสงฆ์
ในช่วงเวลานั้น ๆ
๒. ยีนา คือ พระที่ทำหน้าที่เป็นผู้ช่วยไท้ก๋า ตำแหน่งรองจากไท้ก๋า ทำหน้าที่ตีระฆัง บางครั้งอาจ
ทำหน้าที่แทนไท้ก๋าได้ในบางกรณี
๓. ยีจุ๊ง คือ พระที่ทำหน้าที่รองจากยีนา ทำหน้าที่ตีหมอให้จังหวะในการสวดมนต์
๔. โด๋วนา คือ พระที่ทำหน้าที่รองจากยีจุ๊ง ทำหน้าที่ตีโด๋วหมัก (โด๋วหมักจะเคาะจังหวะเหมือน
หมอในการสวดมนต์ต๊าง)
๕. โด๋วจุ๊ง คือ พระที่ทำหน้าที่รองจากโด๋วนา มีหน้าที่ตีโด๋วไก๊ (โด๋วไก๊จะเคาะจังหวะสลับ
กับโด๋วหมัก)
๖. ด่าวกร้าง คือ พระผู้ช่วยสวดที่ยืนอยู่ในที่อันสมควร ไม่ได้ทำหน้าที่หลัก ๆ ทางพิธีกรรมนั้น ๆ
๗. เตี๊ยบเหยิง คือ การสวดพระอภิธรรม (สวดศพ) แบบธรรมดา
๘. เตี๊ยบเหยิงทรงเครื่อง คือ การสวดพระอภิธรรม แบบที่ใช้ดนตรีประกอบและมีพิธีกรรมอื่น ๆ
แทรกเข้ามาด้วย
๙. ด๊าม คือ พิธีการทำกงเต๊ก (ทักขิณานุปทาน)
๑๐. เวี๊ยะ คือ พิธีในการสวดมนต์ให้กับพระโพธิสัตว์ต่าง ๆ ซึ่งเป็นประเพณีของสงฆ์ฝ่ายมหายาน
มักจะกระทำกันในวันประสูติกาลหรือวันตรัสรู้ของพระองค์ เป็นการแสดงความเคารพ และ
ระลึกถึงคุณงามความดีของพระองค์
๑๑. บ๊ายโด๋ว คือ พิธีสะเดาะเคราะห์
๑๒. กุ๊งหง่อ คือ การสวดถวายข้าวพระพุทธ
๑๓. กุ๊งวา คือ การสวดถวายเครื่องหอม หรือการโปรยดอกไม้เพื่อเป็นพุทธบูชา เช่น ในพิธีกงเต๊ก
หรือพิธีไทยทานทิ้งกระจาด เป็นต้น
๑๔. กุ๊งเจ๊า คือ การสวดเพื่อเรียกผีไม่มีญาติให้มารับเครื่องเซ่นสังเวยในพิธีกงเต๊กกระทำต่อจาก
พิธีสังเวยเครื่องเซ่น รองจากพิธีทิ้งกระจาดไทยทาน
๑๕. ซับยึก คือ การสวดมนต์เป็นจบ ๆ แต่ละจบนั้นจะขึ้นต้นด้วยมนต์ต๊างและต่อด้วยบทสวด
มนต์ยีด้าหรือโผโมน และตามด้วยมาฮา และตามด้วยมนต์ต๊างจบพิธี
