Page 65 - บทที่ ๑
P. 65
๕๒
๑๐. อรหันต์องค์ปัตยะ
อรหันต์ปัตยะ บางที่เรียก ปันโตเกีย ได้แก่ ท่านปันถก (หรือ
มหาปันถก) มีอรหันต์ ๑,๓๐๐ องค์ เป็นบริวาร สถิตอยู่ ณ สวรรค์ชั้น
ตรัยตรึงศ์ ท่านเกิดระหว่างทางจึงได้ชื่ออย่างนั้น ท่านได้รับเอตทัคคะ
ว่า พ้นจากสังสารวัฏด้วยปัญญา มีความเฉลียวฉลาดในการแก้ข้อ
ปัญหาให้แจ่มแจ้ง และมีอิทธิฤทธิ์ด้วยประการต่าง ๆ เช่น จำแลงกาย
เข้าไปในของแข็งได้ พุ่งตัวไปในอากาศ นิรมิตรไฟและน้ำให้เกิดขึ้นได้
และสามารถย่นย่อกายให้เล็กลงจนมองไม่เห็นได้ด้วยท่านมีอิทธิฤทธิ์มากดังนี้ จึงได้รับมอบหมายจากพระ
พุทธองค์ให้ไปปราบและเทศนาโปรดพญานาคที่ดุร้ายชื่อ อัปลาล ให้ละพยศได้
(อรหันต์องค์ปัตยะ อรหันต์องค์นี้นั่งอยู่ใกล้สิงห์ มือขวายกงอ เหยียดระดับข้อศอก งุ้มฝ่ามือลง)
๑๑. อรหันต์องค์ลาวาโล
อรหันต์องค์นี้ บางที่เรียกว่า ล่อเฮาลี้ ได้แก่ พระราหุล มี
อรหันต์ ๑,๑๐๐ องค์ เป็นบริวาร สถิตอยู่ ณ ปริยังคุทวีป ท่านได้รับ
เอตทัคคะว่า เป็นผู้ศึกษาพระธรรมวินัย และเคร่งครัดต่อการปฏิบัติ
พระราหุลเป็นคณาจารย์แห่งไวภาษิก และเป็นที่เคารพ บูชาแห่งบรรดา
สามเณรได้รับยกย่องว่าเป็นสามเณรองค์แรกใน
พระพุทธศาสนา และตามทรรศนะมหายานกล่าวว่า ราหุลจะ
เกิดเป็นเชียงจื๊อ คือ เชษฐโอรสของพระพุทธเจ้าภายภาคหน้า โดยเฉพาะเป็นโอรสของพระอานนท์ที่จะ
มาตรัสรู้นามว่า “สาครวรธรพุทธิวิกกรีฑิตาพิชญ์”
(อรหันต์องค์ ลาวาโล อรหันต์องค์นี้มีถะ หรือพระเจดีย์เป็นสัญลักษณ์)
๑๒. อรหันต์องค์ลาขานะ
อรหันต์ลาขานะ บางที่เรียกว่า นาเกียจี้นา ได้แก่พระนาคเสน
มีพระอรหันต์ ๑,๒๐๐ องค์ เป็นบริวาร สถิตอยู่ ณ เขาปาณฑพใน
แคว้นมคธ ได้รับยกย่องว่ามีความสามารถในการอธิบายข้อธรรมอันลุ่ม
ลึก น่าจะเป็นองค์เดียวกับพระนาคเสน ผู้ตอบโต้ปัญหาธรรมกับพระ
เจ้ามิลินท์ บางแห่งเรียกสั้น ๆ ว่า เสน เป็นผู้ตอบโต้ปริศนาธรรมกับ
พระเจ้านัมเต้ หรือนันทะ ได้อย่างยอดเยี่ยม(อรหันต์องค์ ลาขานะ
อรหันต์องค์นี้แหงนหน้าเอียงคอ มือขวาเท้าคาง นั่งไขว่ห้าง )

