Page 40 - ประวัติศาสตร์จานเดียวพม่า

ประวัติศาสตร์จานเดียว

เจดีย์ ซึ่งก็มิใช่ใครอื่น เป็นหนึ่งในสองพระภิกษุที่พาพระนางหนีจากกรุงอังวะ
พระองค์เคยเป็นภิกษุมาก่อนจึงค่อนข้างจะใฝ่ในทางธรรมเช่นเดียวกับในยุค
ของพระนางชินสอบู แม้บ้านเมืองจะสงบร่มเย็นแต่กับอาณาจักรเพื่อนบ้าน

นั้นกลับมิได้สงบตาม การที่พระองค์ไม่โปรดการทำาศึกสงครามทำาให้กลาย
เป็นข้อด้อยที่เปิดช่องให้อริราชศัตรูรุกล้ำาเข้ามาได้
แต่ในขณะที่พระเจ้าธรรมเจดีย์ครองราชย์อยู่นั้น พระองค์เป็นที่รู้จัก
และได้รับการยกย่องในฐานะองค์พระอุปถัมภ์พระพุทธศาสนาผู้ยิ่งใหญ่ ทรง

เป็นธรรมราชาผู้เปี่ยมด้วยเมตตาและปัญญา ในหนังสือราชาธิราชได้กล่าว
ถึงพระปรีชาสามารถของพระองค์ไว้หลายตอน พระองค์ได้เจริญพระราช
ไมตรีกับนานาประเทศ และแม้จะไม่ได้ทรงทำาสงครามเลย แต่อาณาจักรของ
พระองค์ก็ขยายออกไปได้ด้วยการเจรจาความเมือง คือเอาชนะด้วยธรรม

แท้ๆ ... สาธุ
แต่เมื่อมีรุ่งก็ย่อมมีร่วงเป็นปกติวิสัย ไม่มีอาณาจักรใดอยู่ยั้งยืนยงได้
ตลอดกาล
กรุงหงสาวดีเจริญรุ่งเรืองนับแต่รัชสมัยของพระนางชินสอบูเป็นต้น

มา กรุงอังวะกลับตรงกันข้าม มีแต่จะเสื่อมถอยลงทุกขณะ จนสุดท้ายก็ต้อง
ล่มสลายตกเป็นของชาวไทยใหญ่ไปในที่สุดเมื่อราวปี พ.ศ. ๒๐๗๐ แต่เมื่อ
อังวะแตก หงสาวดีก็เริ่มเสื่อมตาม สิ้นรัชสมัยพระเจ้าธรรมเจดีย์ อำานาจและ
อิทธิพลของมอญก็เริ่มเสื่อมถอยลงบ้าง กษัตริย์ในลำาดับต่อๆ มาไม่ได้ทรง

ไว้ซึ่งพระราชอำานาจดังก่อน ประกอบกับการขยายอำานาจของราชวงศ์ตองอู
ที่สุดแล้วหงสาวดีก็เสร็จตองอูในเวลาต่อมาไม่นานนัก

๓๒