Page 22 - ebaskı

TECRÜBE KONUŞUYOR

nıştım. Orada ben, Fransızların yapmış
olduğu postane binasının karşısındaki
bir otelde kaldım. Postane binası kıyıya
yakın bir yerdeydi. Malatya’yla irtibatı o
postaneden sağlardım. Kubbeli, döşe-
mesinde çok güzel renkli karo moza-
ikleri olan bir bina idi. Pırıl pırıldı, sanki
seramik gibiydi yani.
Bahar Aslan: Ölçüleri tek başına mı
alıyordunuz?
Ünal Özer: Çoğunu tek başıma alır-
dım. Sadece Payas Sokollu Mehmet
Paşa Külliyesi’ni Hadi Bey’le ve Mardin
Zinciriye Medresesi’ni Erdoğan Vata’y-
la aldık.
Bahar Aslan: Peki sadece rölöve
projesini mi çiziyordunuz? Restitüs-
yon ve restorasyon ve projesini de
hazırlıyor muydunuz?
Ünal Özer: Restorasyon uygula-
masını yapıyorduk. Restorasyon bazı
eserlerde çok da önemli olmuyordu.
Şekil 11: Payas Külliyesi Sokollu Mehmet Paşa Külliyesi’nin restorasyon Restore edilecek olan kısım daha çok
uygulamaları, 1964, fotoğraf:Ünal Özer mevcut olanlarla ilgiliydi. Mesela bir
duvar yıkılmış ise o duvarı tamir edi-
yorlardı.
Bahar Aslan: Restorasyon ve
restitüsyon projeleri olmadan, o duvar
tamamen yıkılmışsa o duvarı tekrar
nasıl yapıyordunuz? Önce restitüe
Ertesi gün sinek koruyucu sürdük karttık, attık. Tonozların yüklerini etmek gerekmez mi?
ve öyle ölçü almaya devam ettik. Biz azalttık, oradaki en büyük iş bana Ünal Özer: Yıkılanın tekrarını pek
genel olarak Cami’nin korumasını göre oydu. istemiyorlardı. Genellikle o haliyle te-
yaptık, ancak yıkık minaresini tamir Bahar Aslan: Payas Külliyesi’yle mizleyip bırakmamızı isterlerdi. Vakıf-
edemedik. alâkalı bize neler anlatacaksınız? lar bir eserin restorasyonu için ihaleyi
Bizden sonra gelenler kaloriferini Ünal Özer: 1964 yılının sonu, yaparken müteahhitten ilk iş, rölöve-
döşemişler, camekân takmışlar, vs. 1965 yılının kışıydı galiba. Payas’taki sinin alınması şartını koyar ve inşaat
Bahar Aslan: Ne kadar sürdü Sokollu Mehmet Paşa Külliyesi Mi- başlar. İnşaat esnasında rölövesi çizilir.
ölçüleri almanız? mar Sinan’ın eseridir ve çok büyük Rölöve bitirilince Vakıflara götürülür,
Ünal Özer: Ölçülerini kısa süre- bir külliyedir. Onun camisi, çarşısı teslim edilir. Şantiyede de işler bu sı-
de aldık. Okullar tatildi. Tanıdık lise ile kadın ve erkek hamamları, han rada devam eder. Ben rölöve ve ölçü
öğrencileriyle gidiyorduk. İki kişi bir odası, ahırları, mutfağı ve deposu hazırlanması sırasında şantiye şefliğini
yeri ölçüyordu, iki kişi başka bir yeri vardır. Kalesi de vardı. Biz gittiğimiz- de üstlenirdim.
ölçüyordu, bu şekilde çabuk bitti. de caminin son cemaat yeri tama- Bahar Aslan: Hal-i hazırda, eski
Altı kişiydik. Benim akrabalarım da, mı ile yıkıktı. Avlusunda öğrencilerin eserler için önce rölöve, restitüsyon
onların arkadaşları da vardı. Önce odalarının da olduğu medresesi ve ve restorasyon projesi isteniyor. Bu
yazlık kısmın, yani şu anda kapatılan zeytin ağacı vardı. Ki bu zeytin ağa- projeler hazırlanıp onaylandıktan
kısmın, daha sonra kışlık kısmın öl- cı, meşhur seyyahımız Evliya Çe- sonra uygulama ihalesine çıkılıyor.
çülerini aldık. lebi’nin Payas’ı gezdiğinde görüp, Sizin zamanınızda proje ile uygulama
Ölçüyü alıyoruz, inşaat başlıyor bahsettiği ağacıdır. beraber mi ihale ediliyordu?
bir yandan. On beş-yirmi gün sü- Bir arkadaşla gittik buraya, çünkü Ünal Özer: Sizin dediğinizde pro-
rüyor. Kazı işi, temizlik işi yapılıyor. Payas büyük bir işti. Vakıflar Genel je farklı, uygulama farklı. O zamanlar
Yıkılmış olan bir kısmı varsa olduğu Müdürlüğü’nden ayrılmış bir in- böyle değildi. O zamanlar bir uygu-
gibi bırakılıyor. Mesela duvarda çü- şaat teknikeri arkadaştı, Hadi Bey. lamanın veya bir onarımın rölövesi,
rük taş var ise çürütülüyor, çıkartıl- 1964’ün sonuna doğru bitirdik öl- restitüsyonu ve uygulaması beraber
mıyor. Restorasyon projesine gerek çüleri, bir aya yakın İskenderun’da ihaleye çıkarılırdı. Yani rölöveyi çizecek
yok, belli zaten o işlerin yapılacağı. kaldık. Her gün sabah Payas’a gidip mimarı yüklenici kendisi seçerdi.
Proje dışı yapılan işler ataşman def- oradan gelirdik. Sonra Ankara’da Vakıflar Genel Müdürlüğü kendi
terine geçiriliyor. Ataşmanlar ilave Hadi Bey’in Anıtkabir’in karşısındaki elemanlarını gönderip müteahhite yer
işlerin yapıldığını gösteriyor. evinde çizimleri yaptık, üç ay sürdü. teslimini yapardı. Müteahhit yeri teslim
Mihrabın üzerinde küçük bir Hadi Bey kaleyi çizdi, ben külliye- alırken orada şantiye şefi de var, yani
kubbe vardır. O kubbe tonozların yi çizdim. 1965 Haziran’ında teslim ben de varım; rölöve için gitmişim.
arasında kalır, görünmez dışarıdan. ettim. Vakıflardan gelenler daha önceki tec-
Tonozların arasındaki toprakları çı- İskenderun’da şalgam suyuyla ta- rübelerine binaen yapılacak olan işleri

20 SerMimar TEMMUZ 2019