Page 36 - E-MODUL LARUTAN ELEKTROLIT DAN NONELEKTROLIT(2)
P. 36

r
                                                            r
                                                              o

                                                       ekt
                                                       ekt

                                    L
                                                              o
                                                                  t
                                                                  t
                             dul
                             dul
                                                                l
                                                                l
                                                                 i
                                                                 i
                                                      l
                                              a
                                       a
                    E
                                              a
                                          ut
                                          ut
                                         r
                                         r
                    E
                                       a
                                                   E
                                                      l
                                    L
                                                n
                    E-Modul Larutan Elektrolit dan Non Elektrolittt
                                                   E
                                                n

                                                                                       l
                                                                                    E
                                                                                       l
                                                                                        e
                                                                                        e
                                                                               o
                                                                               o
                                                                                 n
                                                                                    E
                                                                                 n
                                                                                                 l
                                                                                               o
                                                                                                 l
                                                                                                  i
                                                                                                  i
                                                                                          kt
                                                                                          kt
                                                                                             r
                                                                                               o
                                                                                             r
                                                                     d
                           o
                                                                         n
                      -
                                                                       a
                                                                       a
                           o
                      -
                                                                     d

                                                                            N
                                                                            N
                                                                         n
                        M
                        M
                                         s
                                   erba
                                   erba
                                 B
                                 Berbasis Guided Discovery Learningningning
                                 B
                                         s
                                                                   y
                                                                   y
                                                               ver
                                                            co
                                                               ver
                                                                      L
                                                                           r
                                                                           r
                                                                        ea
                                                                      L
                                                                        ea
                                              Guid
                                                    ed
                                              Guid
                                           is
                                           is
                                                    ed
                                                        Dis
                                                            co
                                                        Dis


                           o
                        nf
                       I
                           o
                       I
                                a
                                a
                      Informasiii
                                  s
                            r
                            r
                              m
                        nf
                                  s
                              m
                                  an
                                                         tan
                                                       u
                                           g
                                                                   tr
                            jelas
                                                    lar
                                                                           d
                                             e
                                              n
                                                ai
                       Penjelasan mengenai larutan elektrolit dananan
                       Pen  jelas an      m en g e n ai  lar u tan      elek tr o lit   d
                       Pen
                                        en
                                                              elek
                                                                       lit
                                                                     o
                                      m
                                                  k
                       elek
                                       er
                   n
                               o
                             tr
                                                                  k
                n
                                      p
                                                            ije
                non  elektrolit  pertama  kali  dijelaskan  olehlehleh
                                                    ali
                                                                          o
                 o
                                          ta
                                lit
                n o n      elek tr o lit   p er ta m a   k ali   d ije las k an      o
                                            m
                                                                    an
                                                               las
                                                          d
                                              a
                                 Swe
                    u
                                        ia,
                             al
                                                               s
                                                             u
                il
                il m u an      as al   Swe d ia,  Sv an te   Au g u s t   Ar h en iu s
                                             Sv
                                                                      h
                                                 an
                                                                   Ar
                ilmuan  asal  Swedia, Svante  August  Arhenius...
                                       d
                      an
                                                                        en
                                                                             s
                                                                t
                  m
                                                                           iu
                                                            g
                          as
                                                    te
                                                        Au
                        u
                                                                    elek
                                                                    elek
                                          d
                                          d
                                                         9
                                                         9
                                                                           o
                                                                           o
                      u
                      u
                                            i
                                                        8
                        u
                                            i
                                                        8
                                                             ,
                                                                zat
                                                                zat


                M
                                      s
                                                            )
                                      s
                M
                                                            )
                                    iu
                                    iu
                                         (
                                                             ,
                                         (
                Menurut Arhenius (di tahun 1890), zat elekrolitlitlit
                       r
                       r
                                                           0
                                                           0

                                                   n
                                                   n
                   en

                          t
                                                                          r
                                                  u

                              r
                              r
                                                  u
                            A

                            A
                               h
                                              tah
                   en
                                                      1
                                              tah
                                                      1
                                                                          r
                                 en
                               h
                          t
                                 en
                dalam  larutanya  akan  terurai  atau  mengalamiii
                                                   u

                                                                      g
                                                   u
                     m

                                       ak
                                       ak
                                                                      g
                                                    r
                                                                   en
                                                                   en
                d
                                          an
                                          an
                 ala
                 ala

                                                     ai

                                                                 m
                                                                 m
                d
                                                    r
                     m
                                               ter
                                                     ai
                                                          atau
                                               ter
                                                          atau
                                    a
                             u
                                    a
                                                                            m
                          lar
                          lar
                             u
                              tan
                                  y
                                  y
                              tan
                                                                        ala
                                                                        ala


                                                                            m
                                               el
                                               el
                                                                            p
                                                          el
                              en
                              en
                                                          el
                                                                   g
                                                                   g
                                                              y
                                            tik
                                            tik
                ionisasi  menjadi  partikel-partikel  yang  berupaaa

                                                                        er
                    is
                io
                    is
                                 jad
                                 jad
                io
                                                              y
                            m
                                                                           u

                                                    ar
                                                    ar
                                                                           u
                                                       tik
                         i
                                                       tik
                         i
                                                                an
                      as
                                                   p
                      as
                                                  -
                                                  -
                                                   p
                  n
                  n
                            m
                                                                an
                                                                            p
                                     i

                                     i

                                         ar

                                         ar

                                        p
                                        p
                                                                      b
                                                                        er
                                                                      b
                                                                                      Gambar 4...
                                                                                           b
                                                                                        a
                                                                                      G
                                                                                         m
                                                                                                4
                                                                                             ar
                                                                                      G a m b ar  4
                                                                                              u
                                                                                     v
                                                                                                  s
                                                                                                u
                                                                                          e
                                                                                    S
                                                                                      a
                                                                                        n
                                                                                               g
                                                                                    Svante Augusttt
                                                                                            A
                                                y
                                    u
                ato
                                                  an
                                                                          s
                                     s
                                                        b
                                                         er
                                                            m
                        atau
                                                                       p
                                        ato
                                                     g
                                                                atan
                                                              u
                                u
                                                                         o
                               g
                atom  atau  gugus  atom  yang  bermuatan  positifitifitif
                    m
                                            m
                                  g
                ato m      atau      g u g u s      ato m      y an g      b er m u atan      p o s  S v a n t t e  A u g u s
                                                                                           e
                                                                                              u
                                                                                       A r h e n i i u
                                                                                       A
                                                                                       Arheniusss
                                                                                        r
                                                                                          h
                                                                                            n
                                                                         il
                                              ak
                                        in
                                                            an
                                                                           k
                                                     io
                          atif
                d
                                                                g
                     n
                                            m
                                      d
                       eg
                                                           y
                                                                    ih
                dan negatif yang dinamakan ion, yang dihasilkananan
                 an
                                 an
                                          a
                                                                      as
                                                        n
                d an     n eg atif     y an g     d in a m ak an     io n , ,     y an g     d ih as il k
                               y
                                    g
                                                                  d
                                                 an
                       o
                 lek
                e
                     tr
                                          tan
                e lek tr o lit  d ala m     lar u tan
                elektrolit dalam larutan...
                              ala
                                 m
                                     lar
                         lit
                                        u
                            d
                                                                      er
                                                    s
                              -
                                                        u
                                                                                 eb
                                                                        g
                               io
                                                             elalu
                                                  er
                                                                                        d
                                                          t
                                                                          er
                                            o
                                                                            ak
                                                                                          ala
                                                                                b
                                       ek
                                                                    b
                         I o n -  io n     el ek tr o lit  t t er s eb u t  s elalu     b er g er ak     b eb as     d ala m     l l ar u
                                                     eb
                                             lit
                                    el
                                  n
                                          tr
                                                                                                    u
                                                                                     as
                            n
                          o
                         Ion- ion elektrolit tersebut selalu bergerak bebas dalam larutantantan
                                                                                             m
                         I
                                                            s
                                                                                                  ar
                                                              l
                                      d
                                                                                                    er
                       ila
                     b
                                                                   ik
                                                an
                                                                        io
                            lar
                 an
                                                               is
                                                                                              b
                                                                                                er
                                 tan
                                                       ed
                                                                               o
                                                                                                  g
                                       ik
                                                                                          an
                                                                                       ak
               d
               d an      b ila   lar u tan      d ik en ak an      m ed an     l is tr ik , ,      io n      p o s itif      ak an      b er g er
               dan  bila  larutan  dikenakan  medan  listrik,  ion  positif  akan  bergerakakak
                               u
                                                                                  itif
                                             ak
                                                                                 s
                                                          an
                                                                 tr
                                                    m
                                                                             p
                                                                          n
                                          en


                                                                      eg
                                                                         atif
                                                                      eg
                                                                                 a
                                                                                 a


                                                                              ak
                                                                         atif
                                                                              ak
                                                                                  n
                                                                  n
                                                                                  n
                                                               io
                                                               io
                                                                    n
                                                                    n

                                                                  n

                                       tif
                                       tif
                     ah
                     ah
                                                                                           er
                                      a
               k
               k
                                                                                             ak
                                      a
                                                                                             ak
                                                                                           er
                                                                                         g
                                                                                         g

                                                s

                                             an


                                           d
                                             an
                                           d
                          u
                          u
                            tu
                                                                                                 k
                            tu
                                                                                                   ear


                                                                                                   ear
                         k
                         k
                                                                                                 k
                                 n

                                 n
                                   eg
                                   eg

                               b
               kearah kutub negatif dan sebaliknya ion negatif akan bergerak kearahahah
                               b


                                                                                     b
                                                           y
                                                                                     b
                                                     alik
                                                  eb
                                                  eb
                                                                                       er
                                                                                       er
                                                          n
                                                           y
                                                          n
                                                             a
                                                     alik
                 ear
                                                s
                 ear
                                                             a
               k u tu b     p o s itif . .     U m u m n y a , ,     s en y awa  ele k tr o lit  b er u p a  g ar a m , ,     as a m
                                                                                   g
                                                                                             as
               kutub positif. Umumnya, senyawa elektrolit berupa garam, asam atauatauatau
                                                       awa
                                                                               p
                                                                 k
                                    m
                                      u
                     b
                                                                           er
                         o
                 u
                        p
                                                             ele
                                                                             u
                           s
                                                                                                 m
                                  U
                                                                                               a
                            itif
                                                                                     ar
                                                                         b
                                              a
                                                                  tr
                                                                                        m
                                                                      lit
                                                                                       a
                                                                    o
                                            y
                                                  en
                                          n
               k
                                                 s
                   tu
                                                     y
                                        m
                                                                                 a
                                                                    o
                                            r
                 as
                                                                                    n
                                                               n
                                                 m
                                                                                                   etik
                       y
                                                                             an
                                                             io
                                             ai
                                                                                  io
                        an
                                                                                                  k
                                                                  p
                           g
                                                                            d
                    a
                                                   en
                                                                                       n
                                 an
               basa  yang    yang  terurai  menjadi  ion  positif  dan ion  negatif  ketikaaa
                                    g
                                       ter
                                                                       itif
                                                                     s
               b
               b as a   y an g           y an g      ter u r ai   m en jad i   io n      p o s itif      d an  io n      n eg atif      k etik
                                                                                            atif
                                           u
                                                      jad
                                                          i
                                y
                                                                                         eg
                                                                                                   etik
                                                                                   el
               dilarutkan dalam  air,  sedangkan  larutan  non  elektrolit,  ketikaaa
                                                                             o
                                                                                     ek
                                                                                          o
                                                                               n
                                                                                                  k
                                                                                        tr
                                                                                            lit,
               d
               d ilar u tk an  d ala m      air , ,      s ed an g k an      lar u tan      n o n      el ek tr o lit,      k etik
                     u
                                                    an
                                                                     tan
                                    m
                         an
                                                s
                                                 ed
                                                                   u
                                                          an
                 ilar
                                 ala
                                                         k
                                                       g
                                                                lar
                               d
                                         air
                                                                           n
                       tk
                     u
                                   m

                                                       r
                                                       r
                                        ir
                     u

                                                                                          tetap
                                                            m
                                                                                          tetap
                                                            m
                 ilar
                                   m
                                                        ai
                                                        ai
                                                      u
                                           tid
                                              ak


                                                                                        i


                                                                                        i
                                              ak
                                                                                       p
                                                      u
                                        ir
                                                                                       p
                                      a
                                                  ter
                                                  ter
                                      a
                                           tid
                 ilar
                                                                                ,
                                                                                ,
                                                                       io
                       tk
                                                                       io
                         an
               d
               d
                                                                                                  d
                         an
                                                                                                  d
                                                                           -
                                                                          n
                                                                           -
                                                                            io
                                                                            io
                                                                          n
                                                                               n
                                                                               n
                       tk
                                                                                                   ala
                                                                                                   ala
                                                                     i
                                                                n
                                                                n

                                                                 jad
                             d

                               ala
                               ala
                                                              e
                                                              e
               dilarutkan dalam air tidak terurai menjadi ion-ion, tetapi tetap dalammm
                             d
                                                                                  teta


                                                                                  teta
                                                                 jad
                                                                     i
                                         g
                                 u
                           o
                       k
                                    y
                                      a
                         m
                                   l
                                       n
                             lek
                                                         u
                 en
                                                            ta
                                                           a
                                                  b
                                               ak
                                                       m
                                                    er
               b en tu k     m o lek u l  y a n g     tid ak     b er m u a ta n     lis tr i k
                                                                       k
               b
               bentuk molekul yang tidak bermuatan listrik...
                                                                 lis
                                                              n
                                                                      i
                                                                    tr
                                           tid
                    tu
                                                                                          E
                                                                                  J


                                                                                  J
                                                                                   a
                                                                                   a
                                                                                                 0
                                                                                                 0
                                                                                 ,
                                                                         (Brady, James E. 2000)))
                                                                               y
                                                                         (Brad
                                                                                           .
                                                                               y
                                                                                 ,
                                                                         (Brad
                                                                                           .
                                                                                          E
                                                                                       es
                                                                                             2
                                                                                               0
                                                                                       es
                                                                                              0


                                                                                              0
                                                                                             2


                                                                                    m
                                                                                    m
                                                                                               0
                                                                                                         3
                                                                                                         3
                                                                                                         3000
                     KE
                                         M
                                      A
                                    M
                     KE  L A S     X  S M A / / M
                          A
                                  S
                            S
                         L
                               X
                     KELAS X SMA/MAAA
   31   32   33   34   35   36   37   38   39   40   41