Page 9 - วารสารสุขภาพ สำนักอนามัย ปีที่ 6 ฉบับที่ 2
P. 9
สุขภาพ ผู้สูงวัย
ดูแลตนเอง 5 ด้าน อายุยืนนานแน่นอน อายุยืนนานแน่นอน
ดูแลตนเอง 5 ด้าน
นิราภร พลตื้อ
นักวิชาการสาธารณสุขปฎิบัติการ
กองสร้างเสริมสุขภาพ
ส�านักอนามัย กรุงเทพมหานคร
ผู้สูงอายุจะมีการเปลี่ยนแปลงทั้งทางด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ และสังคม ซึ่งการเปลี่ยนแปลงต่างๆ
เหล่านี้อาจน�าไปสู่การเกิดปัญหาสุขภาพได้ง่าย การมีสุขภาพดีเป็นสิ่งที่ทุกคนปรารถนา แต่ทั้งนี้
ความเจ็บป่วยที่เกิดขึ้นมักเกี่ยวข้องกับพฤติกรรมที่ผู้สูงอายุปฎิบัติซึ่งส่งผลกระทบต่อสุขภาพ ดังนั้น การคงไว้
ซึ่งการท�าหน้าที่ของร่างกายและการมีสุขภาพที่ดีของผู้สูงอายุ จึงควรยึดหลักการปฏิบัติ 5 ด้าน ดังนี้
1. ด้านความรับผิดชอบต่อสุขภาพ : ซึ่ง แข็งแรง มีความต้านทานโรค ดังนั้นผู้สูงอายุจึงควรเลือก
ผู้สูงอายุสามารถกระท�าได้โดยการแสวงหาความรู้ กินอาหารให้เหมาะสม ควรกินอาหารให้ครบ 5 หมู่
เกี่ยวกับการดูแลสุขภาพจากการอ่านหนังสือหรือสื่อต่างๆ เน้นโปรตีนจากเนื้อปลา กินพวกแป้งและไขมันลดลง
การสังเกตการเปลี่ยนแปลงและความผิดปกติของ และเสริมสารอาหารที่จ�าเป็น เช่น แคลเซียม สังกะสี
ร่างกาย การตรวจสุขภาพประจ�าปี รวมทั้งพบผู้เชี่ยวชาญ และเหล็ก ลดอาหารประเภทแป้ง น�้าตาล และไขมัน
ทางด้านสุขภาพ และการปฎิบัติตามค�าแนะน�าที่ได้รับ 4. ด้านการมีสัมพันธภาพระหว่างบุคคล :
2. ด้านกิจกรรมทางกาย : หมายถึงการเคลื่อนไหว ผู้สูงอายุยังคงมีความต้องการทางสังคมเช่นเดียวกับ
ของร่างกายที่ท�าให้เกิดการเผาพลาญพลังงาน บุคคลในวัยกลางคน แต่เนื่องจากผู้สูงอายุบางรายมี
เช่น การออกก�าลังกาย การท�ากิจกรรมนันทนาการ ข้อจ�ากัดทางร่างกาย การได้ยินลดลง ท�าให้การติดต่อ
การท่องเที่ยว และกิจวัตรประจ�าวัน ได้แก่ งานบ้าน และสื่อสารกับผู้อื่นลดลง ดังนั้นการด�ารงสัมพันธภาพ
กวาดและถูบ้าน รดน�้าต้นไม้ กวาดใบไม้ เดินขึ้นลงบันได อันดีระหว่างบุคคลในครอบครัวและเพื่อนบ้านจึงจ�าเป็น
เลี้ยงหลาน และการยกสิ่งของ เป็นต้น อย่างยิ่งที่จะสร้างความมั่นคงทางสังคมให้แก่ผู้สูงอายุ
5. ด้านการจัดการกับความเครียด : ส�าหรับ
ความเครียดในผู้สูงอายุจะพบว่าเกิดจากปัญหาเรื่อง
สุขภาพที่เสื่อมไปตามอายุขัย ท�าให้สมรรถภาพต่างๆ
ของร่างกายลดลง ดังนั้นวิธีการที่จะช่วยท�าให้ผู้สูงอายุ
ลดความเครียดได้สามารถท�าดังนี้
• การลดความถี่ของสถานการณ์ที่มากระตุ้น
ให้เกิดความเครียด โดยการเปลี่ยนแปลงสิ่งแวดล้อม
เช่น การหางานอดิเรกท�า การพักผ่อนหย่อนใจ การนั่ง
สมาธิ
• การเพิ่มแรงต้านทานต่อความเครียด
สามารถท�าได้ทั้งร่างกายและจิตใจ เช่น การปรับเปลี่ยน
3. ด้านโภชนาการ : ภาวะโภชนาการเป็น บุคลิกภาพและการรับรู้ของตน การออกก�าลังกาย ซึ่ง
เครื่องบ่งชี้สภาพความเป็นอยู่และคุณภาพชีวิตของ จะช่วยท�าให้จิตใจแจ่มใส และกระปรี้กระเปร่า
บุคคล การมีภาวะโภชนาการที่ดีมีผลให้ร่างกายมีสุขภาพ
วารสารสุขภาพ 9
ส�านักอนามัย
