Page 9 - สมเด็จพระเจ้าวรวงศ์-เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์

พระกรณียกิจด้านดุริยางคศิลป ์ และนาฏศิลป ์

๑. การนิพนธ์เพลง

ดุริยางคศิลป์ ไทยเป็นศาสตร์อีกแขนงหนึ่งที่ทรงสนพระทัยมาตั้งแต่ยังทรงพระเยาว์

เช่นเดียวกับศิลปกรรมแขนงอื่นๆ แต่ในช่วงแรกเป็นการศึกษาด้วยพระองค์เองเสียเป็นส่วนใหญ่ จนกระทั่ง

มาในปี พ.ศ. ๒๔๒๒ ซึ่งมีการแสดงละครเรื่อง “นิทราชาคริต” โดย พระบรมวงศานุวงศ์ทั้งหลาย ซึ่งในครั้ง

นี้สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ทรงแสดงเป็น “นางนอซา ตอลอัวดัด” และมีบทบาทที่จะต้อง

บรรเลงเพลงมโหรีร่วมกับ “อาบูหะซัน” ซึ่งในครั้งนี้ได้ทรงขอหัดซอกับกรมหมื่นทิวากรและครูถึก และ

ด้วยความสนพระทัยในดุริยางคศาสตร์นี้เอง จึงท าให้ผลงานพระนิพนธ์อยู่ อันได้แก่

๑.๑ เพลงสรรเสริญพระบารมี

บทร้องเพลงสรรเสริญพระบารมีนั้น สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ได้ทรง

แต่งขึ้นตั้งแต่คราวเล่นละครดึกด าบรรพ์กับเจ้าพระยาเทเวศร์วงศ์วิวัฒน์ โดยเริ่มเมื่อ ครั้งแสดงเรื่องสังข์ทอง

จากนั้นจึงต่อท้ายในละครเรื่องต่อๆ มา คือ คาวี อิเหนา สังข์ศิลป์ ชัย และอุณรุท ต่อมาสมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรม

พระยานริศรานุวัดติวงศ์ ได้จัดให้กองดุริยางค์ทหาร ขับร้องและบรรเลงเพลงสรรเสริญพระบารมีในคราวที่

สมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระภาณุพันธุวงศ์วรเดช ผู้บัญชาการกรมยุทธนาธิการ จัดสมโภชถวายสมเด็จพระบรม
โอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ ที่กรมยุทธนาธิการ โดยมีพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้

ประทับเป็นประธานในงาน การบรรเลงครั้งนี้เป็นแบบดนตรีไทยตามแบบคอนเสิร์ต ต่อมาพระบาทสมเด็จ

พระเจ้าอยู่หัว ได้โปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพระยาเทเวศร์วงศ์วิวัฒน์ (ม.ร.ว. หลาน กุญชร) อธิบดีกรมมหรสพจัด

แสดงการบรรเลงคอนเสิร์ตรับแขกเมืองเป็นการประสานเสียงชาย – หญิง

ข้าวรพระพุทธเจ้า เหล่ายุพยุพดี

ยอกรชุลี วรบทบงส์

ซ้องสัททถวายชัย ในนฤปทรง

พระยศยิ่งยง เย็นสิรเพราะพระบริบาล

ผลพระคุณรักษา ชนนิกายสุขศานติ์

ขอบันดาล ธ ประสงค์ใด

จงสิทธิ์ดัง หวังวรหฤทัย

ดุจถวายชัย ฉะนี้ ฯ