Page 23 - 01-96

‫خـــانــــواده‬

‫والدين‬

‫پدرو مادرها هســتند که به یاری پدربزر ‌گها‬ ‫دکتر حسین ابراهیم ‌یمقدم‬
‫و مادربزر ‌گها و فرزندانشــان به قول معروف‬
‫اهتمام م ‌یورزند و بین آنها کمک متقابلی وجود‬ ‫روانشناس بالینی‪ ،‬استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران‬
‫دارد‪،‬ولیآماربیــشازآ ‌نکهتفاو ‌تهایفردی‬
‫را برجســته کند‪ ،‬آنها را پوشیده نگه م ‌یدارد‪.‬‬ ‫امروزهن ‌هتنهاتعدادسالمندانروبهافزایشاست‪،‬بلکهاینتعدادنسبتقاب ‌لملاحظ ‌هایازجمعیتراهمتشکیل‬
‫ممکن است خانواد ‌های وجود داشته باشد که در‬ ‫م ‌یدهد‪.‬اینگرایشبهافزایشجمعیتسالمندان‪،‬چهازنظرتعدادمطلقوچهدرمقایسهباگرو ‌ههایسنیدیگر‪،‬‬
‫حداقل تا ‪ ۴۰‬سال آینده ادامه خواهد داشت‪ .‬با توجه به اینکه میزان تولدها کاهش پیدا کرده‪ ،‬به طبع آن‪ ،‬اینکه‬

‫آن اعضای مسن‪ ،‬کمک و یاور جوا ‌نترها باشند‬

‫و به دیگران کمک کرده و خودشــان در مقابل‬

‫چیزیرادریافتنکنند‪.‬مطمئناخانواد ‌ههاییهم‬ ‫که اکثر اعضای خانوده از پیر تا جوان‪ ،‬مایلند که‬ ‫درواقعاعضایخانوادهنسبتبهاوایلقرنتقریبا‬

‫وجود دارند که در آنها کمک متقابل و ارتباط بین‬ ‫مثل یک خانواده رفتــار کنند‪ .‬به عبارت دیگر‪،‬‬ ‫نصف شد ‌هاند‪ ،‬بنابراین زندگی خانوادگی تغییر‬

‫اعضایخانوادهتقریباوجوددارد‪.‬‬ ‫خانواد ‌ههاتمایلدارندکهتماسراحفظکنند‪،‬اما‬ ‫کرده‪ ،‬تغییر م ‌یکند و در آینده قابل پی ‌شبینی‬

‫الزاما شاید نخواهند در در کنار یکدیگر زندگی‬ ‫هم همچنان تغییر خواهد کرد‪ .‬اینجاســت که‬

‫وقتیچار ‌هاینباشد‪،‬شرایطرام ‌یپذیری‬ ‫بحثیکهقبلاتحتعنوان‪،‬مسئولیتفرزندیکه کنند‪.‬‬

‫روزی فــردی در چاهی افتاده بود‪ .‬یک نفر از راه‬ ‫اغلبتصورم ‌یشــودفردمســنیکهدرخانه‬ ‫بهعنوانتکلیفدربرآوردننیازهایوالدینیکه‬

‫رســید و از بالای چاه گفت عموجان‪ ،‬اگر اجازه‬ ‫ســالمندان زندگی یا پرســتاری از او مراقبت‬ ‫پیر م ‌یشدند‪ ،‬تعریف م ‌یشد‪ ،‬به چالش کشیده‬

‫م ‌یدهی‪ ،‬م ‌یگذاری‪ ،‬فرصــت داری من بروم‪،‬‬ ‫م ‌یکند‪،‬خانواد ‌هایندارندیاخانوادهتوجهیبهاو‬ ‫م ‌یشود‪ .‬در گذشته حتی بعضی از نظری ‌هپردازها‬

‫طنابیبیاورمونجاتتبدهم‪ .‬آنفرددر پاســخ‬ ‫نم ‌یکند‪ ،‬ولی عکس این مطلب م ‌یتواند درست‬ ‫از بحث بلوغ فرزندی صحبت م ‌یکردند و آن را‬

‫گفت اگر اجازه ندهم‪ ،‬چ ‌هکار کنم؟! چاره دیگری‬ ‫باشد‪ .‬در یک بررسی مشخص شد که ‪ ۸۵‬درصد‬ ‫تحتعنوان«تواننشــاندادنمسئولی ‌تهای‬

‫هم دارم! این شــرایط دقیقا بیانگر وضعیت فرد‬ ‫سالمندان‪ ،‬اتفاق ًا یک فرزند یا شاید نیمی از آنها‬ ‫فرزندی» توصیف م ‌یکردنــد‪ .‬نتایج مطالع ‌های‬

‫سالمندی اســت که وقتی چار ‌ه نداشته باشد‪،‬‬ ‫حتی سه تا فرزند دارند؛ حال آنکه فقط‪ ۷‬درصد‬ ‫نشــانم ‌یدهدهراندازهکهتوقعاتوالدینبالا‬

‫یک فرد غریبه را بــرای مراقبت از خود خواهد‬ ‫از آنها خویشاوندی نداشتند که از آنها مراقبت‬ ‫باشــد‪ ،‬به همان اندازه هم روحیه آنها ضعیف‬

‫پذیرفت‪ ،‬ولی قطعا این پذیرش با مشــکلات و‬ ‫یا به آنها توجه کند‪ .‬به عبارت دیگر بررســ ‌یها‬ ‫خواهد شد‪ .‬متاسفانه آمار چنین والدینی بیشتر‬

‫چال ‌شهایی مواجه خواهد بود‪ .‬خیلی‬ ‫نشــانم ‌یدهد‪،‬خانوادهبهمعنیوسیع‬ ‫در طبقاتی که از نظر اقتصادی و اجتماعی پایین‬

‫از ســالمندان تحمل حضور فرد‬ ‫آن یعنی خویشاوندی عموما نقش‬ ‫بودند‪ ،‬وجود داشــت‪ .‬اکثر پژوه ‌شها نشــان‬

‫جدید را در محیط زندگی خود‬ ‫در یک بررسی‬ ‫واســطه را بین شخص سالمند‬ ‫م ‌یدهد‪،‬افرادیکهمیانســالهستندوبهبلوغ‬

‫ندارند‪ .‬عــدم حفظ حریم‬ ‫مشخص شد که‪ ۸۵‬درصد‬ ‫و بخــش اداری ایفا م ‌یکرده‬ ‫فرزندی م ‌یرسند‪ ،‬مراقبت از والدین را به عهده‬
‫خصوصی م ‌یتواند بر شدت‬ ‫سالمندان‪،‬اتفاق ًایکفرزندیا‬ ‫اســت‪ .‬تحول نقش خانواده‬ ‫م ‌یگیرندیادرصورتامکان‪،‬کمکلازمرابهآنها‬

‫نگران ‌یهای آنها بیفزاید‪ .‬با‬ ‫شاید نیمی از آنها حتی سه تا فرزند‬ ‫روی روابط اعضای خانواده‬ ‫م ‌یرســانندتاب ‌هطورمستقلزندگیکنند‪.‬این‬

‫توجه به مسائل فرهنگی و‬ ‫دارند؛ حال آنکه فقط ‪ ۷‬درصد از آنها‬ ‫نیز اثرگذار اســت‪ ،‬در واقع‬ ‫پژوه ‌شها با این تصور قالبی که خانواد ‌هها از زیر‬

‫حجب و حیایی که برای آنها‬ ‫خویشاوندی نداشتند که از آنها‬ ‫وابســتگی اعضا از طریق‬ ‫بارسالمندانشانهخالیم ‌یکنندوبهجایقبول‬

‫مطرح است‪ ،‬موقع رسیدگی‬ ‫مراقبت یا بهآنها‬ ‫انتقال از خانواده که بر اساس‬ ‫مراقب از سالمندان‪ ،‬این مسئولیت را به پرستار‬

‫پرســتار برای نظافت‪ ،‬حمام‬ ‫توجه کند‬ ‫تولد‪ ،‬مثل فرزند زیســتی به‬ ‫یاکانونسالمندانم ‌یسپارند‪،‬واقعاتضاددارند‪.‬‬

‫و‪ ...‬احساس ناخوشایند خواهند‬ ‫وجود آمده به خانواد ‌های که با کار‬

‫داشت‪ .‬مخصوصا اگر شرایط ب ‌هگون ‌های‬ ‫در خارج از سیستم خانواده امرار معاش‬ ‫فقط ‪ ۷‬درصد سالمندان خویشاوندی ندارند‬

‫باشدکهنیازبهتعویضپوشکباشد‪.‬‬ ‫م ‌یکرده‪ ،‬تغییر پیدا کرده است‪ .‬تحول جمعیت‬ ‫حضور سالمندان م ‌یتواند الگویی را به جوا ‌نها‬

‫طبیعتا از دست دادن استقلال ب ‌هواسطه حضور‬ ‫هم سبب شــده که تعداد کمتری از بچ ‌هها در‬ ‫ومیانســا ‌لهاارائهدهد‪.‬الگوییکهپیرشدن‬

‫یک غریبه در خانه برای یک سالمند آزاردهنده‬ ‫کارگاه خانوادگی کار کنند تا پرستاری از والدین‬ ‫و منطبق شدن با نقشــه جدید خانوادگی و‬

‫است و حس ناکامی‪ ،‬سرخوردگی و یاس را برایش‬ ‫پیرخودرابخواهندبرعهدهبگیرند‪.‬‬ ‫اجتماعی همراه پیری را به آنها یاد م ‌یدهد‪.‬‬

‫‪ Salamaneh Oct & Nov 2019‬سلامانه مهر و آبان ‪1398‬‬ ‫به همراه خواهد داشــت‪ .‬این مساله هم که چرا‬ ‫از آنجا هم که ازدواج و تولد بچ ‌هها‪ ،‬خیلی زودتر‬ ‫واقعیت این است که اکثر پیرها انسا ‌نهای‬

‫فرزندخودشازاومراقبنم ‌یکند‪،‬برشدتب ‌ههم‬ ‫ازقدیمانجامم ‌یشود‪،‬نسلاشخاصیکهدرسن‬ ‫مستقلی هســتند‪ .‬خانواد ‌های دارند که‬

‫ریختگی روانی م ‌یافزاید‪ .‬چراکه مدام با خودش‬ ‫پختگی قرار دارند‪ ،‬م ‌یتوانند در عین حال دارای‬ ‫از آنها پرســتاری م ‌یکند و درطبقه‬

‫کلنجار م ‌یرود‪ ،‬زمانی که فرزندانم به کمک من‬ ‫فرزند‪ ،‬نوه‪ ،‬والدین‪ ،‬پدربــزرگ و مادربزرگ و‪...‬‬ ‫متوسطاینافرادبهخاطرخدماتیکه‬

‫نیازداشتند‪،‬جوان ‌یامرابهپایآنهاگذاشتم‪،‬ولی‬ ‫باشــند که همه افراد زنده هستند و همه هم به‬ ‫انجام م ‌یدهند‪ ،‬به همان اندازه هم‬

‫حالاکهبهحمایتشاننیازدارم‪،‬حضورندارند‪.‬‬ ‫طبعنیازبهنوعیکمکدارند‪.‬‬ ‫م ‌یتوانند یکسری بهر ‌همن ‌دهایی‬

‫ترس از هزین ‌هها هم چالش دیگری است که فرد‬ ‫هر چند جوانا ‌نهــای کمی وجــود دارند که‬ ‫داشته باشــند‪ ،‬ولی در این بین‬

‫سالمند با آن دست به گریبان است‪ .‬این قشر از‬ ‫عهد ‌هدار پرستاری از والدین خود م ‌یشوند‪ ،‬اما‬ ‫تن ‌شهایی وجود دارد‪ .‬با توجه به‬

‫افراد چندان مورد حمایت اجتماعی نیســتند و‬ ‫فرزندان خیلی کمی هستند که به مراقب ‌تهای‬ ‫مسائلی که سالمندان از آن رنج‬

‫آنچه ب ‌هعنوان حقوق بازنشســتگی م ‌یگیرند‪،‬‬ ‫پدرومادرپیرخودنیازمندباشند‪.‬هرچندعموما‬ ‫م ‌یبرند‪ ،‬این حقیقت وجود دارد‬

‫‪23‬‬