Page 15 - เศรษฐกิจพอเพียง ม.ปลาย

8 | ห น้ า

อภิชัย พันธเสน ผูอํานวยการสถาบันการจัดการเพื่อชนบทและสังคม ไดจัดแนวคิดเศรษฐกิจพอ
เพียงวาเปน “ขอเสนอในการดําเนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจตามแนวทางของพุทธธรรมอยางแทจริง” ทั้งนี้

เนื่องจากในพระราชดํารัสหนึ่ง ไดใหคําอธิบายถึง เศรษฐกิจพอเพียงวา “คือความพอประมาณ ซื่อตรง
ไมโลภมาก และตองไมเบียดเบียนผูอื่น”

ระบบเศรษฐกิจพอเพียง มุงเนนใหบุคคลสามารถประกอบอาชีพไดอยางยั่งยืน และใชจายเงินที่ได

มาอยางพอเพียงและประหยัด ตามกําลังของเงินของบุคคลนั้น โดยปราศจากการกูหนี้ยืมสิน และถามีเงิน
เหลือก็แบงเก็บออมไวบางสวน ชวยเหลือผูอื่นบางสวน และอาจจะใชจายมาเพื่อปจจัยเสริมอีกบางสวน

(ปจจัยเสริมในที่นี้เชน ทองเที่ยว ความบันเทิง เปนตน) สาเหตุที่แนวทางการดํารงชีวิตอยางพอเพียง ไดถูก

กลาวถึงอยางกวางขวางในขณะนี้เพราะสภาพการดํารงชีวิตของสังคมทุนนิยมในปจจุบันไดถูกปลูกฝง สราง
หรือกระตุน ใหเกิดการใชจายอยางเกินตัวในเรื่องที่ไมเกี่ยวของหรือเกินกวาปจจัยในการดํารงชีวิต เชน การ

บริโภคเกินตัว ความบันเทิงหลากหลายรูปแบบความสวยความงาม การแตงตัวตามแฟชั่น การพนันหรือ
เสี่ยงโชค เปนตน จนทําใหไมมีเงินเพียงพอเพื่อตอบสนองความตองการเหลานั้น สงผลใหเกิดการกูหนี้ยืมสิน

เกิดเปนวัฏจักรที่บุคคลหนึ่งไมสามารถหลุดออกมาได ถาไมเปลี่ยนแนวทางในการดํารงชีวิต

แมวาการอธิบาย ถึงคุณลักษณะและเงื่อนไขในปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง จะใชคําวาความรูอัน
เปนที่ตกลงและเขาใจกันทั่วไป แตหากพิจารณาปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงที่ไดทรงพระกรุณาปรับปรุง

แกไขและพระราชทานพระบรมราชานุญาต ใหนําไปเผยแพรอยางละเอียดนั้น กลับพบคําวา
“ความรอบรู” ซึ่งกินความมากกวาคําวา “ความรู” คือนอกจากจะอาศัยความรูในเชิงลึกเกี่ยวกับงานที่จะ

ทําแลว ยังจําเปนตองมีความรูในเชิงกวาง ไดแกความรูความเขาใจในขอเท็จเกี่ยวกับสภาวะแวดลอม และ

สถานการณที่เกี่ยวพันกับงานที่จะทําทั้งหมด โดยเฉพาะที่พระองคทานทรงเนน คือระบบชีวิตของคนไทย
อันไดแกความเปนอยู ความตองการ วัฒนธรรม และความรูสํานึกคิดโดยเบ็ดเสร็จ จึงจะทํางานใหบรรลุ

เปาหมายได

การนําองคประกอบดานความรูไปใชในปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปประยุกตใชในทางธุรกิจ จึงมิ
ไดจํากัดอยูเพียงความรู ที่เกี่ยวของกับมิติทางเศรษฐกิจ ที่คํานึงถึงความอยูรอด กําไร หรือการเจริญเติบโต

ของกิจการแตเพียงอยางเดียว แตรวมถึงความรูที่เกี่ยวของกับมิติทางสังคม สิ่งแวดลอม และวัฒนธรรมของ

คนในทองถิ่นนั้นๆ สอดคลองตามหลัก การไมติดตํารา เชน ไมควรนําเอาความรูจากภายนอก หรือจากตาง
ประเทศ มาใชกับประเทศไทยโดยไมพิจารณาถึงความแตกตาง ในดานตางๆอยางรอบคอบระมัดระวัง

หรือไมควรผูกมัดกับวิชาการทฤษฎี และเทคโนโลยีที่ไมเหมาะสมกับสภาพชีวิต และความเปนอยูที่แทจริง
ของคนไทยและสังคมไทย

ยิ่งไปกวานั้น ความรู ที่ปรากฏในปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ยังประกอบไปดวยความระลึกรู

(สติ)กับ ความรูชัด (ปญญา) ซึ่งถือเปนองคประกอบสําคัญที่วิชาการหรือทฤษฎี ในตะวันตกที่เกี่ยวกับการ
จัดการความรู ยังไมครอบคลุมถึง หรือยังไมพัฒนากาวหนาไปถึงขั้นดังกลาว จึงไมมีแนวคิด หรือเครื่องมือ