Page 161 - Raimbayeva G., Mirhayarova G. O'zbekiston tuproqlari va ularning evolyutsiyasi. elektron darslik
P. 161
Selen (Se), Sink (Zn), Nikel (Ni); 2-tur-toksin elementlar: Bor (B), Kobalt
(Co), Mis (Cu), Molibden (Mo), Surma (Sb), Xrom (Cr); 3-tur-kuchsiz toksin
elementlar:Bariy (Ba),Vanadiy (Y), Volfarm (W), Marganets (Mn), Stronsiy
(Sr).Tuproqning bioekologik holatining yomonlashuvi natijasida tuproqdagi
turli organizmlar tomonidan mikrotoksinlar hosil qilish jarayonlarini
tezlashtiradi va bu jarayon tuproqda salbiy ekologik holatlarni keltirib
chiqarishi mumkin.
Mavzu bo‘yicha nazorat savollari:
1.Sho‘rlangan tuproqlarning xossalari?
2. Cho‘l zonasida tarqalgan tuproqlarning meliorativ holati?
3.O‘zbekiston dagi sho‘rlangan tuproqlar va ularning sho‘rlanish sabablari?
4.Tuproqlar muhofazasi?
5.Tuproqlarda agrotexnik va meliorativ tadbirlar olib borish?
NAZORAT UCHUN SAVOLLAR
1. O‘zbekiston tuproqlarining genezisi, evolyutsiyasi va tasnifi.
2.O‘zbekiston tuproqlarini paydo qiluvchi asosiy tabiiy omillarini tushuntiring.
3.O‘zbekiston tuproqlarining rivojlanishiga xissa qo‘shgan tuproqshunos
olimlar
4.O‘zbekiston tuproqlarini o‘rganish davrlarini izoxlab bering.
5.Tuproq profilining tuzilishini (morfologiyasi) va genetik qatlamlarini
izohlang.
6.O‘zbekiston tuproqlari qanday mintaqada joylashgan.
7.Tog va tog oldi mintaqalarining rel’efining o‘ziga xosligi nimalarga bog‘liq.
8.Tog‘li, tog‘ oldi va tekisliklarida qanday o‘simlik guruhlari rivojlanadi.
9.Tuproq tasnifi deganda nimani tushunasiz.
10.Tuproq genezisi va evolyutsiyasini izoxlang.
11.O‘zbekiston tuproqlarining tasnifi qanday ko‘rsatkichlarga asoslangan.
12.O‘zbekiston tuproqlarining tasnifi kimlar tomonidan tuzilgan.
13.O‘zbekiston tuproqlarining taksonomik birliklari.
14.Cho‘l zonasi tuproqlarining tabiiy sharoiti to‘grisida ma’lumot bering.
15.Cho‘l zonasi tuproqlarining geografik tarqalishi va asosiy tuproqlari.
16.Sur tusli qo‘ng‘ir tuproqlarning hosil bo‘lishi va xossalari.
17.Sur tusli qo‘ng‘ir tuproqlarning fizikaviy xossalari va mexanik tarkibi.
18.Sur tusli qo‘ng‘ir tuproqlar respublikamizning qaysi xududlarida tarqalgan.
19.Sur tusli qo‘ng‘ir tuproqlarning tipchalari nechta.
20.Sur tusli qo‘ngir tuproqning morfologik tuzilishining o‘ziga xosligini
izohlang.
21.Sur tusli qo‘ngir tuproqlarning o‘ziga xosligi nimalarga bog‘liq.
22.Sur tusli qo‘ngir tuproqlarning qishloq xo‘jaligida foydalanilishi.
23. Taqirli va taqir tuproqlarning xossalari va foydalanilishi.
24.Taqir va taqirli tuproqlar to‘grisida qanday fikr va farazlar bor.
161

