Page 4 - Raimbayeva G., Mirhayarova G. O'zbekiston tuproqlari va ularning evolyutsiyasi. elektron darslik

KIRISH
Yer yuzida tuproqlarning geografik tarqalishi: vertikal va gorizontal
zonallik qonuniyatlar bo‘yicha tarqalgan bo‘lib, O‘zbekiston xududining
tuproqlari ham shu qonuniyat boy‘icha tarqalgandir. Tog‘ va tog‘ oldi

qiyaliklarida tarqalgan tuproqlar vertikal qonuniyat bo‘yicha, cho‘l zonasining
tuproqlari tekislik yani gorizontal qonuniyat bo‘yicha tarqalgan.
“O‘zbekiston tuproqlari va ularning evolyutsiyasi” fani
Respublikamizda tarqalgan tuproqlar haqidagi fan bo‘lib, xududimizda
tarqalgan tuproqlarning geografik tarqalishini, genezisini (kelib chiqishini),
tuzilishini, evolyutsiyasini (rivojlanishini), tuproqlarning tip va tipchalarini,
tarkibini, xossalarini, tuproqning unumdorligini saqlash va tiklash, tuproqlarni

muhofaza qilish va ulardan oqilona foydalanishni o‘rganish fanning asosiy
maqsadi va vazifasidir. O‘zbekiston tuproqlari va ularning evolyutsiyasini
o‘rganish, tuproqlarning geografik tarqalishi va ularni muhofaza qilish
bo‘yicha qator chora-tadbirlar tizimi belgilangan.
O‘zbekiston Respublikasida mustaqil fikrlaydigan yuqori malakali kadrlar

tayyorlash jarayonini sifat jihatidan yangi bosqichga ko‘tarish, oliy ta‘limni
modernizatsiya qilish, ilg‘or ta‘lim texnologiyalariga asoslangan holda ijtimoiy
soha va iqtisodiyot tarmoqlarini rivojlantirish borasida O‘zbekiston
Respublikasi Prezidentining 2019 yil 8 oktyabrdagi PF-5847-sonli Farmoni
hamda O‘zbekiston Respublikasi qishloq xo‘jaligini rivojlantirishning 2020–
2030 yillarga mo‘ljallangan strategiyasi tasdiqlandi. Ushbu strategiyada ishlab
chiqarishni diversifikatsiya qilish, yer va suv munosabatlarini takomillashtirish,

qulay agrobiznes muhitini va yuqori qo‘shilgan qiymat zanjirini yaratish,
kooperatsiya munosabatlarini rivojlantirishni qo‘llab-quvvatlash, sohaga bozor
mexanizmlarini, axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini keng joriy etish,
ilm-fan yutuqlaridan samarali foydalanish hamda kadrlar salohiyatini oshirish
maqsadi qo‘yilgan.
“Oliy va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta‘limi muassasalarini Davlat ta‘lim

standartlariga muvoffiq takomillashtirilgan me’yoriy va uslubiy xujjatlar hamda
zamonaviy o‘quv adabiyotlari bilan ta‘minlash to‘g‘risida” gi O‘zbekiston
Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2018 yil 10 oktyabrdagi Oliy ta‘lim
muassasalarini o‘quv adabiyotlar bilan ta‘minlash to‘g‘risidagi VM-816
Qaroriga asosan yuqorida ko‘rsatilgan yo‘nalishlarda ta‘lim olayotgan
bakalavriat talabalariga “Tuproqshunoslik va agrokimyo” fanidan olgan nazariy
bilimlarini yanada mustahkamlash uchun amaliy va laboratoriya mashg‘ulotlari

olib boriladi.
“O‘zbekiston tuproqlari va ularning evolyutsiyasi” fanini chuqur
o‘rganish uchun uni nazariy va amaliy bo‘limlarga bo‘lib o‘rganiladi.
Ushbu darslik “O‘zbekiston tuproqlari va ularning evolyutsiyasi” fanini
o‘rganishda 60810800-Tuproq bonitirovkasi va yer resurslaridan
foydalanish yo‘nalishiga mo‘ljallangan.

4