Page 143 - Урманова М. Илмий изланиш укув қулланма

kg/ga N, 270 kg/ga P, 600 kg/ga K ) bo‘lgan holatda 490 s/ga biologik

massa, shu hisobdan 170-180 s/ga paxta hosili olish mumkin.
Yana shu narsa aniqlanganki, g‘o‘za unib chiqqanidan so‘ng azot va

fosforli oziqalar yetishmasa, rivojlanishning keyingi bosqichlariga

kuchli salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Mana shu salbiy xolatni keyinchalik azot
va fosforli oziqlarni ko‘plab qo‘llash yo‘li bilan ham to‘g‘rilab

bo‘lmaydi. Paxta tolasining sifat ko‘rsatkichlari pasayib, vegetatsiya

oxirida oziqalarni umumiy olib chiqib ketishi kamaygan. G‘o‘za
vegetatsiyasining birinchi yarmida optimal me’yorda azot bilan

oziqlantirib, so‘ngra gullash-ko‘saklash davrlarida azot bilan ikki xissa

ko‘p oziqlantirilsa, g‘o‘za tupining rivojlanishi kuchayadi, natijada paxta
hosili ortadi, sifati esa yaxshilanadi. Vegetatsiyaning ikkinchi yarmida

kaliy oziqasi bilan kuchli oziqlantirish ijobiy natijalar bermagan.

G‘o‘zaga kaliyli o‘g‘itlarni qo‘llash. Respublikamizdagi paxta
yetishtiriladigan xo‘jaliklarning tuproqlari yalpi kaliy bilan azot va

fosforga nisbatan yaxshi ta’minlangan. Lekin paxta va boshqa qishloq

xo‘jalik ekinlarining hosili bilan tuproqdan ko‘p miqdorda kaliyning olib
chiqib ketilishi natijasida o‘simliklar tomonidan oson o‘zlashtiriladigan

kaliyning miqdori keskin kamayadi, qaysiki, kaliyli o‘g‘itlarni qo‘llashni
taqazo etadi. Kaliyli o‘g‘itlarni qo‘llashda uning tuproqdagi miqdorini

(K2O) hisobga olgan holda tabaqalashtirib qo‘llash lozim. Kaliyli

o‘g‘itlar ta’siri azotli va fosforli oziqalarning samarasi yuqori bo‘lganda
seziladi.

Tuproqqa azotli va fosforli o‘g‘itlar ko‘p miqdorda solinadigan

yerlarda, shuningdek, g‘o‘za-g‘alla almashlab ekish sharoitida
ekinlarning kaliyga bo‘lgan talabi keskin oshadi.

Odatda g‘o‘zaga kaliyli o‘g‘itlarning me’yori tuproqdagi
almashinuvchan kaliy miqdorini bilgan holda belgilanadi. Agar tuproq

mazkur element bilan o‘rtacha va yuqori darajada ta’minlangan bo‘lsa,

kaliyning yillik me’yori kamaytiriladi, juda yuqori darajada
ta’minlangan tuproqlarga kaliyli o‘g‘itlar solinmasa ham bo‘ladi.

Tuproqlarning almashinuvchan kaliy (K2O) bilan taminlanganlik

darajasi:
0 -100 mg/kg juda kam;

143