Page 67 - !ROA2017-02

Richtlijn Ontwerp Autosnelwegen 2017 | 27 november 2017

Het kan voorkomen dat een stapsgewijze afname van de ontwerpsnelheid niet mogelijk is. Er is
dan sprake van één of meer horizontale bogen, waarbij de eerste horizontale boog noodzakelijk
de meest kritische straal heeft. Deze straal kan een veel lagere ontwerpsnelheid hebben dan het
voorafgaande wegvak, waarmee dan een of twee stappen wordt overgeslagen. De volgende
situaties zijn hierbij te onderscheiden:
- deceleratie van 120 km/u naar 70 km/u;
- deceleratie van 120 km/u naar 50 km/u;
- deceleratie van 90 km/u naar 50 km/u.

De geleidelijke snelheidsafname vindt in deze afwijkende situaties plaats vóór de eerste
horizontale boog, wat eisen stelt aan de benodigde deceleratielengte (zie paragraaf 6.1.2). De
eerste horizontale boog dient daartoe zichtbaar en herkenbaar gesitueerd te zijn in het totale
ontwerp. Dat kan door:
- een goed herkenbare situering van de horizontale boog in het wegbeeld, door toepassing van
een verkanting van minimaal 5% en toepassing van een minimale clothoïdeparameter;
- extra aandacht voor bebakening, verlichting, achtergrond (berminrichting) en
landschappelijke inpassing.

Deze maatregelen compenseren de verminderde verkeersveiligheid van de boog, echter dit is
geen volledige compensatie voor het overslaan van een stap. De verkeersveiligheid van de boog
is lager met een verhoogd ongevalsrisico, hetgeen ook naar voren komt uit genoemd onderzoek.

5.2.3 Overgangsboog
De overgangsboog is een geleidelijke overgang tussen een horizontale rechtstand en een
horizontale boog of tussen twee horizontale bogen.

functies
Een overgangsboog heeft de volgende functies:
- mogelijkheid bieden voor geleidelijke stuurverdraaiing;
- vloeiend verbinden horizontale bogen met horizontale rechtstanden en/of horizontale bogen;
- beheersbaar houden zijdelingse voertuigkrachten;
- vloeiende vormgeving van het autosnelwegontwerp in bogen, zodat bestuurders de situatie
beter kunnen inschatten en zodat knikken in het wegbeeld voorkomen worden;
- plaats bieden aan de verkantingsovergang;
- geleidelijk aanbrengen van de benodigde bochtverbreding.

ontwerpparameters
Als overgangsboog wordt de clothoïde toegepast. Deze kromme is de baan die wordt doorlopen
indien de snelheid van het voertuig en de snelheid waarmee het stuur wordt gedraaid, constant
zijn. Hiermee ontstaat een vloeiende overgang tussen twee ontwerpelementen. De clothoïde
wordt gekenmerkt door de clothoïdeparameter A.

De clothoïde is een spiraal waarvan de boogstraal R omgekeerd evenredig is met de lengte
gerekend vanaf het nulpunt (waar geldt dat R = oneindig). Dit wordt weergegeven door de
volgende formule:
A  R x * L
2
x

Hierin is:
- A : clothoïdeparameter;
- R x : straal van clothoïde op punt x (m);
- L x : lengte clothoïde tussen punt x en nulpunt (R = oneindig) (m).

Pagina 67 van 168