Page 24 - XII_Matematika Peminatan_KD 3.3_Turunan Fungsi Trigonometri (www.bospedia.com).docx_Neat
P. 24

Modul Matematika Peminatan Kelas XII KD 3.3



                                                    Aturan Rantai
                                                    y = k u n         y  = k n u n – 1  . u

                                                    y = sin u         y  = cos u . u
                                                    y = cos u         y  = –sin u . u
                                                    y = tan u         y  =  sec u . u
                                                                               2
                                                                                2
                                                    y = cot u         y  = –csc u . u
                                                    y = sec u         y  = sec u tan u . u
                                                    y = csc u         y  = –csc u cot u . u
                                                    dengan k kostanta dan u = u(x)


                          Contoh 3

                        Tentukan turunan pertama dari fungsi trigonometri berikut.
                        a.  y = cos (3x – 5)
                                     2
                        b.  y = tan x
                                  2
                        Penyelesaian:
                        a.  y = cos (3x – 5)
                                     2
                            y = cos u           y = –sin u . u
                            y = cos (3x – 5)  y = –sin (3x – 5) . (6x) = –6x sin (3x – 5)
                                     2
                                                         2
                                                                               2
                                  2
                                            2
                        b.  y = tan x =(tan x)
                            y = k u n           y = k n u n – 1  . u
                            y = tan x =(tan x)   y = 2 tan x . (sec x) = 2 tan x . sec x
                                                                  2
                                                                                  2
                                  2
                                            2

                        Alasan untuk nama “Aturan Rantai” menjadi jelas pada waktu kita membuat rantai
                        yang lebih panjang dengan cara menambahkan mata rantai lain. Andaikan bahwa     y
                        = f(u), u = g(v), dan v = h(x), dengan fungsi f, g, dan dapat diturunkan. Maka, untuk
                        menghitung turunan y terhadap x, kita gunakan Aturan rantai dua kali:
                                                                                        
                                                           =       =
                                                                                          

                          Contoh 4

                        Tentukan turunan pertama dari fungsi trigonometri y = sin (2x – 3x)
                                                                                   2
                                                                               3
                        Penyelesaian:
                        Cara 1
                        y = sin (2x – 3x)
                              3
                                  2
                                                   
                                      2
                        Misalkan v = 2x – 3x    = 4   − 3
                                                   
                                 u = sin v      = cos   
                                                   
                                                    
                                 y = u 3      = 3  
                                                  
                                                     2
                                                   
                        maka
                                             
                           =
                                              
                           = 3    cos    (4   − 3)
                                2
                           = 3(sin v) cos (2x – 3x) (4   − 3)
                                    2
                                            2
                           = 3 sin (2x – 3x) cos (2x – 3x) (4x –  3)
                                                  2
                                  2
                                      2
                           = 3 (4x – 3) sin (2x – 3x) cos (2x –  3x)
                                             2
                                         2
                                                          2
                           = (12x – 9) sin (2x – 3x) cos (2x – 3x)
                                         2
                                             2
                                                          2
                    @2020, Direktorat SMA, Direktorat Jenderal PAUD, DIKDAS dan DIKMEN                 24
   19   20   21   22   23   24   25   26   27   28   29