Page 24 - XII_Matematika Peminatan_KD 3.3_Turunan Fungsi Trigonometri (www.bospedia.com).docx_Neat
P. 24
Modul Matematika Peminatan Kelas XII KD 3.3
Aturan Rantai
y = k u n y = k n u n – 1 . u
y = sin u y = cos u . u
y = cos u y = –sin u . u
y = tan u y = sec u . u
2
2
y = cot u y = –csc u . u
y = sec u y = sec u tan u . u
y = csc u y = –csc u cot u . u
dengan k kostanta dan u = u(x)
Contoh 3
Tentukan turunan pertama dari fungsi trigonometri berikut.
a. y = cos (3x – 5)
2
b. y = tan x
2
Penyelesaian:
a. y = cos (3x – 5)
2
y = cos u y = –sin u . u
y = cos (3x – 5) y = –sin (3x – 5) . (6x) = –6x sin (3x – 5)
2
2
2
2
2
b. y = tan x =(tan x)
y = k u n y = k n u n – 1 . u
y = tan x =(tan x) y = 2 tan x . (sec x) = 2 tan x . sec x
2
2
2
2
Alasan untuk nama “Aturan Rantai” menjadi jelas pada waktu kita membuat rantai
yang lebih panjang dengan cara menambahkan mata rantai lain. Andaikan bahwa y
= f(u), u = g(v), dan v = h(x), dengan fungsi f, g, dan dapat diturunkan. Maka, untuk
menghitung turunan y terhadap x, kita gunakan Aturan rantai dua kali:
= =
Contoh 4
Tentukan turunan pertama dari fungsi trigonometri y = sin (2x – 3x)
2
3
Penyelesaian:
Cara 1
y = sin (2x – 3x)
3
2
2
Misalkan v = 2x – 3x = 4 − 3
u = sin v = cos
y = u 3 = 3
2
maka
=
= 3 cos (4 − 3)
2
= 3(sin v) cos (2x – 3x) (4 − 3)
2
2
= 3 sin (2x – 3x) cos (2x – 3x) (4x – 3)
2
2
2
= 3 (4x – 3) sin (2x – 3x) cos (2x – 3x)
2
2
2
= (12x – 9) sin (2x – 3x) cos (2x – 3x)
2
2
2
@2020, Direktorat SMA, Direktorat Jenderal PAUD, DIKDAS dan DIKMEN 24