Page 163 - ศาสนาและหน้าที่พลเมือง ม.ต้น

155

ในระหวางที่รัฐธรรมนูญ ฉบับที่ 4 มีผลใชบังคับป พ.ศ. 2490 ปรากฏกระแสที่สําคัญ คือ

เกิดการรวมตัวของกรรมกร ในชื่อวา “สหอาชีวะกรรมกรแหงประเทศไทย” ซึ่งเปนการรวมตัวกันของ
กรรมกรจากกิจการสาขาตาง ๆ เชน โรงเลื่อย โรงสี รถไฟ เปนตน เนื่องจากกรรมกรเหลานี้ถูกกดขี่

คาจางแรงงานอยางมาก อันเปนผลมาจากการเติบโตของภาคอุตสาหกรรมอยางรวดเร็ว ภายหลัง
สงครามโลกครั้งที่ 2 กระแสความเคลื่อนไหวที่เกิดขึ้น เปนการรวมตัวกันเพื่อเรียกรองตอสังคมและรัฐ

ใหสนองความตองการที่จําเปนของตน ทําใหสังคมตระหนักถึงสิทธิเสรีภาพและสิทธิมนุษยชนอันเปน
การแสดงออกถึงการคุมครองสิทธิมนุษยชนอีกรูปแบบหนึ่งที่เกิดจากการกระทําของเอกชนดวย

ใน ป พ.ศ. 2491 สหประชาชาติ ไดประกาศใชปฏิญญาสากลวาดวยสิทธิมนุษยชน ค.ศ. 1948
อันเปนชวงเวลาที่ประเทศไทยกําลังรางรัฐธรรมนูญฉบับที่ 5 รัฐธรรมนูญฉบับที่ 5 คือ รัฐธรรมนูญแหง

ราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2492 จึงไดรับอิทธิพลจากการประกาศใชปฏิญญาสากลของสหประชาชาติมี
บทบัญญัติที่ใหการรับรองสิทธิและเสรีภาพเปนจํานวนมาก และละเอียดกวารัฐธรรมฉบับกอน ๆ
หลักการในปฏิญญาสากลวาดวยสิทธิมนุษยชน ค.ศ. 1948 (พ.ศ. 2491) ที่ไดรับการบรรจุลง

ไวในรัฐธรรมนูญฉบับที่ 5 นอกเหนือจากสิทธิที่เคยรับรองไวในรัฐธรรมนูญฉบับกอน ๆ ไดแก หลักการ

ไดรับความคุมครองอยางเสมอภาคกันตามรัฐธรรมนูญ ทั้งนี้ ไมวาบุคคลนั้นจะมีกําเนิดหรือนับถือ
ศาสนาแตกตางกันก็ตาม (มาตรา 26) สิทธิของประชาชนที่ไมถูกเกณฑแรงงาน ทั้งนี้ เวนแตในกรณีที่
เปนการปองกันภัยพิบัติสาธารณะ ซึ่งเกิดขึ้นโดยฉุกเฉินเฉพาะเวลาที่ประเทศอยูในภาวะการรบ หรือ

ภาวะสงคราม หรือในสถานการณฉุกเฉินเทานั้น (มาตรา 32) เสรีภาพในการสื่อสารถึงกันโดยทาง
ไปรษณียหรือทางอื่น ที่ชอบดวยกฎหมาย (มาตรา 40) เสรีภาพในการเลือกถิ่นที่อยู และการประกอบ

อาชีพ (มาตรา 41) สิทธิของบุคคลที่จะไดรับความคุมครองในครอบครัวของตน (มาตรา43) ตลอดจน
การใหการรับรองแกบุคคล ซึ่งเปนทหาร ตํารวจ ขาราชการประจําอื่น และพนักงานเทศบาลที่จะมี

สิทธิและเสรีภาพตามรัฐธรรมนูญ เหมือนดังพลเมืองคนอื่น ๆ (มาตรา 42) ปรากฏการณที่สําคัญอีก
ประการ คือ มีการนําเอาสิทธิในกระบวนการยุติธรรมทางอาญามาบัญญัติรับรองไวในรัฐธรรมนูญ เชน

หลักที่วา “บุคคลจะไมตองรับโทษทางอาญา เวนแตจะไดกระทําการอันกฎหมายซึ่งใช
อยูในเวลาที่กระทํานั้น บัญญัติเปนความผิดและกําหนดโทษไว และโทษที่จะลงแก

บุคคลนั้นจะหนักกวาโทษที่กําหนดไวในกฎหมายซึ่งใชอยูในเวลาที่กระทําความผิด
มิได” (มาตรา 29) ซึ่งเปนหลักพื้นฐานที่สําคัญในการดําเนินคดีอาญาและไดรับการ

บัญญัติในรัฐธรรมนูญฉบับตอมาจนถึงปจจุบัน
หลักความคุมครองผูตองหาและจําเลยที่จะไดรับการสันนิษฐานไวกอนวา ไมมีความผิด
กอนที่จะมีคําพิพากษาอันถึงที่สุด รวมถึงสิทธิที่จะไดรับการพิจารณาในการประกัน

และการเรียกหลักประกันพอสมควรแกกรณีดวย (มาตรา 30) และ