Page 219 - วิทยาศาสตร์ ม.ต้น

218

กิจกรรมการเรียนรู้ที่ 1

ปฏิกิริยาสะปอนนิฟิเคชัน (การเตรียมสบู่)

จุดประสงค์การเรียนรู้
1. ท าการทดลองเตรียมสบู่ได้

2. อธิบายและเขียนสมการแสดงปฏิกิริยาน ้ามันพืชกับสารละลาย NaOH ได้

อุปกรณ์

1. ถ้วยกระเบื้องขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 8 cm 1 ใบ
3
2. ขวดรูปกรวยขนาด 100 cm 1 ใบ
3
3. บิกเกอร์ขนาด 250 cm 1 ใบ
3
4. กระบอกตวงขนาด 10 cm 1 ใบ
5. แท่งแก้วคน 1 อัน

3
6. จุกยางปิดขวดรูปกรวยขนาด 100 cm 1 อัน
7. ตะเกียงแอลกอฮอล์พร้อมที่กั้นลม 1 ชุด

สารเคมี
1. น ้ามันพืช 3 cm (น ้ามันมะกอกหรือน ้ามันมะพร้าว)
3
3
3
2. สารละลาย NaOH 2.5 mod/dm จ านวน 5 cm
3
3. น ้า 20 cm

ล าดับขั้นตอนการปฏิบัติ

3
3
3
1. ผสมน ้ามันมะกอก 3 cm กับสารละลาย NaOH 2.5 mod/dm จ านวน 5 cm ในถ้วย
กระเบื้องให้ความร้อนและคนตลอดเวลาจนสารในถ้วยกระเบื้องเกือบแห้งตั้งทิ้งไว้ให้เย็น สังเกตการ
เปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นและบันทึกผล

3
2. แบ่งสารจากข้อ 1 จ านวนเล็กน้อยใส่ลงในขวดรูปกรวยแล้วเติมน ้าลงไป 5 cm ปิดจุกแล้ว
เขย่า
บันทึกผลการทดลอง

สารที่ได้จะมีสีเหลืองอ่อนปนน ้าตาล มีกลิ่นคล้ายสบู่ เมื่อเติมน ้าลงไปแล้วเขย่า พบว่า เกิดฟอง

สรุปและอภิปรายผล

สารที่เกิดจากปฏิกิริยาระหว่างน ้ามันมะกอกกับสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์ (NaOH) คือ
สบู่