Page 224 - วิทยาศาสตร์ ม.ต้น
P. 224
223
ลูกเหม็น (Mothball)
ลูกเหม็นที่เราคุ้นเคยมีลักษณะเป็นก้อนกลมสีขาวขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1 เซนติเมตร
เอาไว้ใส่ในตู้เสื้อผ้าหรือตู้เก็บรองเท้าเพื่อระงับกลิ่นและป้ องกันแมลงกัดแทะ เพราะลูกเหม็นให้ไอที่มี
กลิ่นออกมาจากสารเคมีที่เป็นของแข็ง เรียกว่าระเหิดออกมา (ถ้าไอออกมาจากของเหลว เรียกว่า ระเหย)
สารเคมีที่มีกลิ่นและระเหิดได้น ามาใช้ท าลูกเหม็น ได้แก่ แนพธาลีน (Naphthalene) เป็นผลึกสีขาว แข็ง
และสามารถระเหิดเป็นไอได้ง่าย หากกินหรือกลืนเข้าไปท าให้มีอาการปวดศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน มึน
งง ระคายเคืองต่อกระเพาะอาหารและล าไส้ การได้รับเข้าไปในปริมาณที่มากอาจท าลายเซลเม็ดเลือด
แดง การหายใจเข้าไปจะท าให้เจ็บคอ ไอ ปวดศีรษะ และคลื่นไส้ การสัมผัสทางผิวหนังท าให้เกิดการ
ระคายเคืองปวดแสบปวดร้อน สารนี้สามารถดูดซึมผ่านผิวหนังและท าให้เป็นอันตรายได้ การสัมผัสถูก
ตาท าให้ปวดตา และสายตาพร่ามัว ยังมีอีกสารหนึ่งที่น ามาใช้แทนแนพธาลีน คือ p-Dichlorobenzene
(1,4- Dichlorobenzene หรือ p-DCB) มีสมบัติสามารถระเหิดกลายเป็นไออย่างช้าๆ และไอของมันจะท า
หน้าที่ดับกลิ่น หรือฆ่าแมลงพิษของ p-Dichlorobenzene คล้ายๆแนพธาลีน มีความเป็นพิษมาก
(www.wikipedia.org) สารเคมีที่ใช้ท าลูกเหม็นอีกชนิดหนึ่งคือ แคมเพอร์ หรือ การบรู (Camphor;
1,7,7-trimethylnorcamphor) มีความเป็นพิษมาก ถ้าหายใจเข้าไปก่อให้เกิดการระคายเคืองต่อทางเดิน
หายใจ ไอ หายใจถี่ มีผลต่อระบบประสาทเป็นได้ตั้งแต่มึนงงจนถึงชัก ขึ้นอยู่กับปริมาณและระยะเวลา
ที่ได้รับสาร การกลืนหรือกินเข้าไปก่อให้เกิดการระคายเคืองต่อทางเดินอาหาร เกิดอาการคลื่นไส้
อาเจียน ท้องเสีย อาจท าให้ปวดศีรษะ เป็นลม การสัมผัสทางผิวหนังก่อให้เกิดอาการเป็นผื่นแดง คัน และ
เจ็บ สามารถดูดซึมผ่านผิวหนังได้อย่างรวดเร็ว ถ้าได้รับสารเป็นเวลานานอาจท าลายตับและไต คนที่มี
อาการผิดปกติทางระบบประสาทหรือเป็นโรคเกี่ยวกับตับอยู่แล้วจะได้รับผลกระทบต่อสารนี้ได้ง่าย
อย่างไรก็ตาม การใช้ลูกเหม็นตามปกติไม่ได้ให้อันตรายเช่นว่านี้ เพราะมันค่อยๆระเหิดให้ไอ
ออกมา เราไม่ได้ไปสูดดมแรงๆ หรือสัมผัสนานๆ สิ่งที่ควรระมัดระวังคือเก็บให้พ้นมือเด็ก ที่อาจเล่น
หรือหยิบไปใส่ปากได้...
น ้ายาขัดพื้นและเฟอร์นิเจอร์
น ้ายาขัดพื้นและเฟอร์นิเจอร์ มักมีส่วนผสมของสารเคมีหลัก ๆ อยู่ 2-3 ชนิดคือ ไดเอธิลีน
ไกลคอล (Diethylene Glycol) น ้ามันปิโตรเลียม และไนโตรเบนซีน ทั้งหมดเป็นสารไวไฟและให้
ไอระเหย แต่ส่วนใหญ่คือ 2 ชนิดแรก ส่วนไนโตรเบนซีนมีน้อย ไดเอธิลีนไกลคอลและน ้ามัน
ปิโตรเลียมท าหน้าที่เป็นตัวท าละลายความเป็นพิษของทั้งสองตัวนี้ไม่รุนแรงและไม่มีพิษเฉียบพลัน
นอกจากกลืนกินเข้าไป อันตรายจึงอยู่ที่ความไวไฟและไอระเหยที่อาจสูดดมเข้าไประยะยาว แต่เมื่อมัน
มาอยู่ในบ้านเราก็ต้องระวังเด็กกินเข้าไปเท่านั้น ถ้ากลืนกินเข้าไปจะมีอาการคลื่นไส้ อาเจียน ท้องร่วง
ต้องให้ผู้ป่วยดื่มน ้ามาก ๆ ล้วงคอให้อาเจียนแล้วส่งแพทย์ ส าหรับไนโตรเบนซีนที่อาจเป็นส่วนผสมอยู่
นั้น ด้วยตัวของมันเองจะมีพิษมากกว่า เพราะเมื่อสูดดมหรือซึมซับเข้าผิวหนังเป็นเวลานาน จะเป็นพิษ
