Page 165 - พท21001

156

ยาเสน ใบพลู ที่นา หัวหมู อุปกรณไถนา เปนตน และเรียบงายทางดานโอกาสและสถานที่เลนไมตอง
ยกพื้นเวที

2. มีความสนุกสนานเพลิดเพลิน มีความคมคายในการใชภาษา กระทบกระเทียบเปรียบเปรย
ชวนใหคิดจากประสบการณที่พบเห็นอยูในวิถีชีวิตทองถิ่น

3. มีภาษาถิ่นปะปนอยูทําใหสะทอนใหเห็นถึงวิถีการดําเนินชีวิต ประเพณีความเชื่อ ตลอดจน

คานิยมตาง ๆ ที่แฝงอยู
4. มีลักษณะภาษาตองคลองจองกัน ที่เปนกลอนหัวเดียว คือ กลอนที่ลงทายดวยสระชนิด

เดียวกัน เชน กลอนใส ลงเสียงขางทายดวยสระไอตลอด กลอนลี ลงเสียงขางทายดวยสระอีตลอด

เปนตน ตัวอยางเชน ในเพลงไซเอยไซ ลามะลิลา ซึ่งงายตอการเลนมุงใหทุกคนมีสวนรองไดสนุกสนาน
รวมกัน

5. มักจะมีการรองซ้ํา บางทีซ้ําที่ตนเพลง หรือบางทีซ้ําที่ทอนทายของเพลง เชน เพลงพิษฐาน

เพลงพวงมาลัย เพลงฉอย เปนตน ผลดีของการรองซ้ํา ๆ กัน ก็คือ เพิ่มความสนุกสนานใหผูอยูรอบขาง
ไดมีสวนรวมในเพลง ทําใหบรรยากาศครึกครื้น และเนื่องจากเปนการปะทะคารมกันสด ๆ ซึ่งชวง

การรองซ้ํานี้จะชวยใหไดมีโอกาสคิดคําและพอเพลง แมเพลงจะไดพักเหนื่อย และสามารถใช
ปฏิภาณพลิกแพลง ยั่วลอกันอีกดวย

นอกจากนี้เพลงพื้นบานยังมีลักษณะพิเศษอีก คือ เปนวรรณกรรมมุขปาฐะที่เลาสืบตอกันมา
ปากตอปากไมสามารถจะสืบคนหาตัวผูแตงที่แนนอนไดและมีลักษณะของความเปนพื้นบานพื้นเมือง

ประเภทของเพลงพื้นบาน

เพลงพื้นบานโดยทั่วไปนั้น มีอยูดวยกันหลายชนิด พอจะแยกประเภทโดยแบงตามผูเลน
ได 2 ประเภทใหญ ๆ คือ

1. เพลงเด็ก จําแนกยอย ๆ ได 4 ประเภท ดังนี้

1.1 เพลงรองเลน เชน โยกเยกเอย ฝนตกแดดออก นกกระจอกเขารัง เปนตน
1.2 เพลงหยอกลอ เชน ผมจุก ผมมา ผมเปย ผมแกละ เปนตน

1.3 เพลงขู ปลอบ เชน แมใครมา น้ําตาใครไหล จันทรเจาขา แตชาแต เขาแหยายมา

เปนตน
1.4 เพลงประกอบการเลน เชน จ้ําจี้มะเขือเปราะ รี รี ขาวสาร มอญซอนผา เปนตน

2. เพลงผูใหญ แบง 6 ประเภท คือ
2.1 เพลงกลอมเด็ก เชน กาเหวาเอย พอเนื้อเย็น เปนตน

2.2 เพลงปฏิพากย เชน เพลงฉอย เพลงรําวง ซึ่งเพลงปฏิพากยนี้ตอมาวิวัฒนาการ
มาเปนเพลงลูกทุงนั่นเอง

2.3 เพลงประกอบการเลน เชน รําโทน ตอมาคือ รําวง ลูกชวง เขาผี มอญซอนผา

เปนตน
2.4 เพลงประกอบพิธี เชน ทําขวัญนาค ทําขวัญจุก แหนางแมว เปนตน