Page 17 - JMSD Vol.1 No.3 -2016
P. 17
วารสาร มจร การพัฒนาสังคม
ปีที่ 1 ฉบับที่ 3 กันยายน - ธันวาคม 2559
แนวทางที่ทุกส่วนในโลกจะต้องผนึกกำาลังให้เป็นกระแสหลัก โดยจะต้องมีการเปลี่ยนแปลงทาง
ด้านโลกทัศน์ของผู้นำาทุกระดับ (ทั้งภูมิภาค ชาติ ชุมชน) ไปเป็น แบบพหุนิยมองค์รวม (Holis-
tic Pluralism) ด้วย มิใช่เอกนิยมองค์รวม ซึ่งหมายรวมถึงขบวนการเคลื่อนไหวของประชาชน
ในระดับรากหญ้าในประเทศโลกที่สามเข้าไปด้วย ที่เรียกร้องในเรื่องของการเคารพคุณค่าและ
วัฒนธรรมพื้นบ้าน/พื้นเมือง วัฒนธรรมชุมชน/ท้องถิ่น ภูมิปัญญาชาวบ้าน รวมถึงการจัดการ
ทรัพยากรธรรมชาติแบบพื้นบ้าน ชุมชน ท้องถิ่น ถือเป็นการเคลื่อนไหวที่สำาคัญยิ่ง ไม่ใช่แค่บริบท
การเมืองเท่านั้น แต่รวมถึงบริบทของสังคมและวัฒนธรรม การเน้นในเรื่องวัฒนธรรม ประชาชน
ชุมชน หรือภูมิปัญญาท้องถิ่น ไม่แค่เน้นแต่เศรษฐกิจ หรือการมุ่งให้ความสำาคัญของกระบวนการ
เคลื่อนไหวของประชาชนในระดับรากหญ้า สามารถสลายเขตกั้นการแบ่งแยกระหว่าง เมือง-
ชนบท ศูนย์กลาง-บริวาร พัฒนา-ด้อยพัฒนา สมัยเก่า-สมัยใหม่ เป็นต้น หากวัฒนธรรมชุมชน
ท้องถิ่นได้รับการยอมรับให้มีฐานะเท่ากับวัฒนธรรมเมืองแล้ว ความเหนือกว่าของเมืองที่มีต่อ
ชนบทในการรับรู้ของคนทั่วไปจะเริ่มสั่นคลอน เกิดสังคมรูปแบบใหม่ที่เหมาะสมโดยปริยาย การ
ให้ความสำาคัญทางวัฒนธรรมหรือภูมิปัญญาท้องถิ่นนี้ ถือเป็นความพยายามในการต่อต้านกระ
แสโลกาภิวัตน์แบบหนึ่งหรือปฏิเสธการพัฒนากระแสหลักนั่นเอง อาจเรียกขานกันในวาทกรรม
วิชาการปัจจุบันว่า “วิถีประชา” หรือ “ประชานุวัตน์” นั่นเอง (บัวพันธ์ พรหมพักพิง,2556)
ตำรำงที่1
สรุปการเปรียบเทียบระหว่างการพัฒนาทางเลือกและการพัฒนากระแสหลัก
กำรพัฒนำกระแสหลัก กำรพัฒนำทำงเลือก
• ปฏิบัติต่อประชาชนในฐานะที่เป็นวัตถุหรือ • ปฏิบัติต่อประชาชนในฐานะที่เป็นผู้กระทำา
ผู้ถูกกระทำา(กรรม) ทางการพัฒนา (ประธาน) ในการพัฒนา
• ใช้วิธีการและทฤษฎีที่มาจากข้างนอก • ใช้วิธีและวิธีการที่มาจากข้างใน
• ใช้วิธีการแบบบนลงสู่ล่าง (Top-Down) • ใช้วิธีการแบบมีส่วนร่วม
• สนใจในเป้าหมายปลายทางของการพัฒนา • ให้ความสำาคัญทั้งวิธีการและเป้าหมาย
ปลายทางของการพัฒนา
• ให้ความสำาคัญกับการปฏิบัติ • ให้ความสำาคัญกับประเด็นทางจริยธรรม
(practicalities) ควบคู่ไปกับการปฏิบัติ
• ใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ • ใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสมและเทคโนโลยี
ขั้นกลาง
• ได้รับการสนับสนุนโดยรัฐ • ไม่รับการสนับสนุนจากรัฐหรือบางครั้ง
ต่อต้านรัฐ
9
