Page 109 - TEKNOLOJİ VE TASARIM 8.SINIF
P. 109
HAVAYOLU ULAŞIMI
TEKNOLOJİ VE TASARIM
Tarihin en eski çağlarından beri uçabilmek insanoğlunun en büyük hayallerinden biri olmuştur. Bu yolda tarih
boyunca çeşitli denemeler yapılmıştır. Tüm denemeler sonunda hava yolunu kullanarak ulaşımı sağlayan
araçlar geliştirilmiştir.
Hava Taşıtı Ya Da Hava Aracı
Taşıma kapasitesine sahip her nevi insanlı ya da insansız uçan araç.
Balon, zeplin, planör, yelken kanat, helikopter , uçak ve uzay mekiği gibi çok geniş bir yelpazedeki tüm
uçabilen araçlar hava aracı sayılırlar.
Hava Araçlarının Uçma Prensipleri
Kaldırma Kuvveti: Aracın havalanmasını ve havada kalmasını sağlayan etken. Buradaki
kuvvet kanatlardan elde ediliyor. Kuşları gözlemleyen tasarımcılar , kuşların kanat çırpması
esnasında kanatların altından sürüklenen hava akımı kuşların hem havada kalmasını hem
de daha uzun mesafelere süzülerek gittiklerini fark etmişlerdir. Bu durum uçaklarda kanat ile
sağlanmaktadır..
Motor Gücü: Kanatların kaldırma kuvvetini sağlayabilmesi için kanat çevresinden belirli bir
hızda hava akımı geçmesi gerekiyor ve bu hava akımı da motorlardan elde ediliyor.
Pervaneli motorla çalışan uçaklar hava akımı önden verilirken, jet motorunun icat edilmesi ile
hava yolu ulaşımı çok daha farklı yerlere geldi.
Hava Direnci (Geri Sürükleme): Aracın itme yönünün tersine gelişen bu kuvvet uçağın hava
akımına karşı gösterdiği dirençtir. Hava direncini anlamanın en güzel yolu aslında
çoğumuzun bir arabada seyahat esnasında elimizi penceren çıkarıp havada süzülmesini
izlerken, bazen rüzgara karşı tuttuğumuzda elimizin geri tepmesi, bazen de rüzgarın elimizin
altından geçmesi ile havalanması durumu geri sürüklemeye örnektir.
Ağırlık: Aracın toplam kütlesinin ağırlığıdır. Uçak ne kadar hafifse yer çekimi kuvvetini o kadar
kolay yener. Ağır uçaklar için daha kuvvetli motorlar gerekir.
Hava Araçlarının Havalanmasına Etki Eden Kuvvetler
Kaldırma Kuvveti
Geri Sürükleyen Kuvvet İleri Çekici Kuvvet
Yerçekimi Kuvveti
106