Page 115 - NhungMuaXuanTroLai

chuyeän gì. Tieáng cöôøi ñoù laø cuûa toâi. Toâi goïi Cha ôû saøn treân, noùi: "Heo loøng khaùc vôùi
loøng heo, Cha ôi. Heo loøng coù yù nghóa tuïc tóu laém ño”ù. Moïi ngöôøi chôït hieåu cuõng
cöôøi phaù leân. Coá nhieân vò chaân tu ñaõ voâ tình duøng sai chöõ vaø Ngaøi cuõng cöôøi theo.

Trong giôùi giang hoà töûu saéc khoâng ai laï gì hai chöõ "heo loøng.
"Ngaøy nay ôû Myõ maáy chöõ "phim con heo" duøng ñeå chæ loaïi phim laøm tình cho ngöôøi
lôùn xem. Nhöng neáu thay chöõ heo baèng chöõ lôïn, yù nghóa töôïng hình cuûa noù coøn tuïc
taèn aùc lieät hôn nöõa. Ngöôøi ta noùi moät keû ñaõ ñeå loä "con lôïn loøng"ra laø aùm chæ keû ñoù
ñaõ loä tính tình daâm ñaõng ra ngoaøi. Vaø töø ñoù ñöa ñeán "boä ñoä loøng"thì hôõi oâi thaät
khuûng khieáp. Vì chöõ loøng ñoù coù aån yù phuï ñeà noù daøi "loøng thoøng"ra ñeán ngoaøi.

Thaät ra chöõ "loøng"nguyeân thuûy khoâng xaáu maø ngöôïc laïi coøn coù yù nghóa toát.
Tröôùc heát veà phong tuïc aên uoáng cuûa daân Vieät Nam, ngöôøi ta goïi loøng heo hay loøng
lôïn, khoâng ai noùi ruoät heo hay ruoät lôïn. Coù leõ thòt heo laø loaïi thòt daân ta öa thích
nhaát, noùi ñeán loøng gaø loøng vòt cuõng vì vaäy. Ngöôïc laïi ngöôøi ta noùi ruoät ngöïa chôù
khoâng ai noùi loøng ngöïa vì daân ta khoâng aên thòt ngöïa. Nhöng daân ta cuõng thích thòt
boø neân noùi ñeán loøng boø, chôù khoâng ai noùi ruoät boø.

Trong dòp ñaàu Xuaân toâi coù leä ñi tieáu ngaïo giang hoà. Naêm nay vaãn theo thoâng leä
toâi ñi chu du thieân haï. Haønh trang cuûa toâi coù theå töø tuïc ñeán thanh, nhöng laõnh vöïc
toâi ñi qua khaù roäng lôùn, töø vi moâ cuûa teá baøo sinh hoïc cho ñeán vó moâ cuûa söï buøng noå
vuõ truï, töø con ngöôøi tieàn söû cho ñeán loøng ngöôøi hieän ñaïi.

Loøng heo, loøng ngöôøi
Veà maët ngoân ngöõ, chöõ loøng coù moät nghóa boùng voâ cuøng quan troïng. Chaúng haïn
nhö cuïm töø "moät taám loøng vaøng", hieån nhieân ñeå chæ chöõ "taâm" cuûa con ngöôøi. Tröôùc
khi chöõ Haùn du nhaäp Vieät Nam khoaûng hai ngaøn naêm tröôùc, daân ta töø coå xöa ñaõ bieát
duøng chöõ loøng ñeå chæ söï suy tö, taâm trí hay tính tình vaø cho ñeán nay chöõ loøng vaãn
ñöôïc duøng nhö vaäy ñeå thay chöõ taâm, chaúng haïn nhö ñaõ coù caâu "loøng meï bao la nhö
bieån thaùi bình", hay
noùi loøng ñau nhö caét, gaùi phaûi loøng trai, loøng lang daï thuù v.v...

Maët khaùc veà y hoïc xöa vaø nay, ngöôøi ta duøng chöõ ruoät vôùi yù nghóa cuï theå ñeå chæ
boä phaän trong cô theå con ngöôøi chöùa thöùc aên töø bao töû ñöa xuoáng hay chöùa chaát pheá
thaûi. Bôûi vaäy daân ta noùi ñau ruoät khaùc vôùi ñau loøng, vaø trong Y hoïc noùi soi ruoät ñeå
tìm beänh cho con ngöôøi. Nhöng chuùng ta vaãn khoâng queân caâu noùi quen thuoäc "loøng
ngöôøi nham hieåm" ñeå chæ chöõ taâm.

Ngaøy nay chöõ loøng ngöôøi tröøu töôïng trong ngoân ngöõ ñaõ ñöôïc chuyeån thaønh chöõ
"taâm" Haùn-Vieät nghe coù veû thanh nhaõ goïn gaøng hôn ñeå taïo thaønh moät loaït töø keùp
coù taàm bao quaùt raát roäng nhö taâm hoàn, taâm linh, taâm trí, taâm lyù, löông taâm...Goác
chöõ Haùn "taâm"coù nghóa laø traùi tim vaø caùc nhaø vaên nhaø thô ñaõ duøng nguyeân chöõ ñoù
ñeå noùi leân tình yeâu, chaúng haïn nhö "tim anh khaéc moät chöõ naøng". Nhöng ôû ñaây toâi
khoâng ñi vaøo ngoân ngöõ hoïc, maø chæ muoán neâu ra moät töø keùp lieân quan ñeán chuû ñeà
cuûa baøi ñaàu Xuaân naøy. Ñoù laø töø "taâm trí".

Chöõ "taâm"lieân heä nhieàu nhaát ñeán tình caûm maø thoâng thöôøng ngöôøi ta vaãn cho laø
xuaát phaùt töø traùi tim. Chöõ "trí" cuûa Haùn-Vieät coù nghóa laø hieåu roõ söï lyù, thoâng minh,
chaúng haïn nhö trí tueä, trí thöùc, hieån nhieân xuaát phaùt töø boä oùc. Bôûi vaäy neáu khoâng