Page 120 - NhungMuaXuanTroLai

Xuaân Bính Tuaát (2006)

CHÆ MOÄT CHÖÕ TAÂM

Thuôû coøn nhoû soáng ôû mieàn thoân queâ, toâi thöôøng theo meï toâi ñeán ngoâi chuøa trong
thoân. Chuøa nhoû kieán thieát moäc maïc thanh nhaõ, xung quanh troàng nhieàu caây chanh,
neân daân laøng thöôøng quen goïi laø Chuøa Chanh, ngay caïnh chuøa laïi coù moät röøng truùc,
toâi raát thích khu röøng naøy neân thöôøng ñeán ñuøa nghòch ôû ñaây. Chuøa coù moät vò cao
taêng chuû trì, thôøi ñoù goïi laø Sö Cuï. ÔÛ mieàn queâ toâi ñaõ hoïc lôùp vôõ loøng quoác ngöõ keå
caû chöõ Haùn.

Sau toâi ra tænh hoïc tieáp nhöng moãi laàn trôû veà thaêm queâ nhaø toâi vaãn ñeán chuøa ñeå
thaêm Sö Cuï, ngöôøi raát meán toâi. Moät laàn sau maáy naêm caùch bieät, khi toâi ñaõ baét ñaàu
vaøo Trung hoïc, toâi trôû veà thaêm queâ nhaø vaø taát nhieân ñeán chuøa baùi kieán Sö Cuï, naêm
ñoù tuoåi ñaõ cao gaày yeáu hôn tröôùc. Ngöôøi raát möøng daét toâi ñi xem nhöõng nôi môùi
truøng tu trong chuøa. Luùc ñi thaêm Thö vieän, nôi ñeå caùc kinh saùch Phaät thôøi ñoù phaàn
lôùn laø kinh chöõ Haùn, toâi thaáy ôû treân töôøng nôi trang troïng nhaát coù treo moät khung
kính lôùn voûn veïn coù moät chöõ "nhaát" Haùn töï, moät vaïch ngang vieát baèng buùt loâng
möïc ñen treân giaáy traéng, ngoaøi ra khoâng coù moät söï trang hoaøng naøo khaùc.

Naêm ñoù toâi ñaõ khoân lôùn, tuy chöa tröôûng thaønh nhöng ñaõ coù nhieàu suy tö chín
chaén hôn, nhaát laø ñaõ coù taät hay thaéc maéc ñaët caâu hoûi. Toâi ñöùng ngaây ngöôøi ra nhìn
chöõ nhaát ñoù raát laâu, trong khi Sö Cuï hieàn töø mæm cöôøi ñöùng nhìn toâi vaø chôø ñôïi
khoâng noùi moät lôøi, coù leõ ngöôøi muoán xem toâi coù phaûn öùng nhö theá naøo. Toâi thaät
khoâng hieåu chöõ nhaát coù gì laï maø ngöôøi ta phaûi loàng kính treo treân töôøng nhö vaäy.

Chöõ nhaát naøy ai cuõng bieát, nhöõng ñöùa treû hoïc vôõ loøng nhö toâi naêm xöa chöõ ñaàu
tieân phaûi vieát coá nhieân laø chöõ nhaát, vaäy coøn phaûi neâu ra ñaây ñeå ai hoïc? Coøn neáu
muïc ñích laø trình baày thö phaùp thì chöõ nhaát naøy chæ coù moät neùt vieát raát deã coù gì khoù
ñaâu maø phaûi troå taøi? Toâi noùi nhöõng thaéc maéc cuûa toâi, Sö Cuï gaät ñaàu cöôøi, daét toâi ra
ngoài ôû baøn beân cöûa soå troâng qua röøng truùc vaø giaûng giaûi: Trình baøy thö phaùp vieát
chöõ coù moät neùt khoù hôn vieát chöõ coù nhieàu neùt. Ngöôøi ta coù theå laøm boäc loä neùt buùt
"roàng bay phöôïng muùa" qua loái vieát chöõ thaûo coù nhieàu neùt, nhöng chæ coù moät neùt thì
bieát laáy caùi gì maø trình baøy? Khoù khaên laø phaûi laøm theá naøo boäc loä moät caùi gì tieàm
aån qua moät neùt buùt duy nhaát ñoù ñeå thöùc giaû phaûi döøng laïi xem thaät laâu tìm hieåu, nhö
theá môùi ñaït ñeán möùc thöôïng thöøa cuûa buùt phaùp.
Sö Cuï noùi: "Ta thaáy con tuoåi coøn nhoû maø ñaõ bieát döøng laïi tröôùc khung chöõ nhaát
naøy khaù laâu, ta raát möøng. Nhöng ta phaûi noùi roõ cho con hieåu theâm, hình chöõ nhaát
naøy khoâng phaûi nhaèm tröng baøy neùt chöõ vieát ñeïp, nhaø chuøa khoâng laøm chuyeän phoâ
tröông ñoù. Chöõ "nhaát" ôû ñaây noùi leân moät yù nghóa raát quan troïng. "Nhaát" laø chæ coù
moät, khoâng coù hai. ÔÛ ñaây sau chöõ nhaát coù chöõ "taâm" tieàm aån. Nhaát laø nhaát taâm, chæ
coù moät caùi taâm duy nhaát, moät loøng chung thuûy, khoâng coù nhò taâm. Ñoù laø "nhaát taâm
baát loaïn" cuûa nhaø Phaät vaäy".

Buoåi noùi chuyeän ñoù töø hôn 70 naêm qua, toâi khoâng theå naøo queân. Sau naøy trong