Page 116 - NhungMuaXuanTroLai

duøng chöõ taâm trí theo Haùn-Vieät, ngöôøi ta coù theå duøng hai chöõ thuaàn tuùy Vieät laø "tim
oùc" ñeå thay theá, chaúng haïn noùi ñem tim oùc ra saùng taùc. Thaønh ra chöõ taâm phaùt trieån
raát maïnh trong laõnh vöïc tröøu töôïng coøn chöõ trí laïi phaùt trieån cuõng maïnh khoâng keùm
trong laõnh vöïc cuï theå. Bôûi vaäy coù theå ñaët haún chöõ taâm trong khuoân khoå trieát hoïc töø
coå xöa laø duy taâm, coøn trí laø duy vaät. Theo moät goùc caïnh khaùc cuõng coù theå noùi taâm
tieâu bieåu cho tín ngöôõng, trí tieâu bieåu cho khoa hoïc.

Trí trong khoa hoïc
Caên baûn cuûa khoa hoïc laø söï tìm hieåu, bôûi vaäy bí quyeát cuûa moân hoïc naøy laø ngheä
thuaät ñaët caâu hoûi. Muoán ñaët caâu hoûi laø phaûi nhìn vaø thaáy ñeå bieát coù nhöõng gì cuï theå.
Ñaây laø chöõ kieán thöùc thöôøng duøng haøng ngaøy. Coù kieán thöùc sô khôûi ngöôøi ta môùi coù
theå hoûi taïi sao nhö vaäy. Vaø ngöôøi ta duøng caùi lyù cuûa vaät ñeå giaûi thích. Thaáy caâu traû
lôøi roài, ngöôøi ta vaãn cho ñoù chæ laø lyù thuyeát vaø töø ñoù laøm caùc cuoäc thöû nghieäm ñeå
chöùng xem ñuùng hay sai. Khi naøo thöû ñi thöû laïi nhieàu laàn ñeàu ñuùng, ngöôøi ta môùi
cho ñoù laø chaân lyù, nghóa laø caùi lyù cuûa söï thaät. Khi ñoù kieán thöùc cuûa con ngöôøi laïi leân
moät taàng nöõa.

Khoa hoïc laø moân hoïc cuûa kieán thöùc, moät con ñöôøng tieán ñeå nhaân loaïi ngaøy moät
tieán theâm chôù khoâng ñöùng uø lyø taïi choã Khoa hoïc kyõ thuaät ñaõ ñaït ñöôïc raát nhieàu tieán
boä trong nhöõng naêm ñaàu theá kyû 21. Rieâng trong naêm 2006 vöøa qua, khoa hoïc
ñaõ traû lôøi ñöôïc ñeán ñoä chính xaùc hieám coù nhöõng caâu hoûi loaøi ngöôøi töø ngaøn xöa vaãn
thöôøng ngöûa maët leân trôøi ñeå baâng khuaâng töï hoûi: Chuùng ta laø ai? Taïi sao chuùng ta
laïi ôû choán naøy? Caâu hoûi veà nguoàn goác ñöa ñeán moät caâu hoûi khaùc: Taïi sao coù trôøi,
taïi sao coù ñaát ñeå chuùng ta coù theå ñöùng ôû ñaây maø hoûi? Chuùng ta ñaõ bieát vuõ truï phaùt
sinh töø moät bieán coá nguyeân thuûy goïi laø Big Bang (Noå lôùn).
Trong naêm qua khoa hoïc cho chuùng ta bieát con soá roõ reät laø Noå lôùn ñaõ xaåy ra vaøo
khoaûng 13.7 tyû naêm tröôùc. Nhöng ñieàu môùi laï nhaát, Khoa hoïc ñaõ coù nhöõng chöùng côù
khoâng theå choái caõi aùnh saùng ñaõ coù, khoâng phaûi ngay luùc vuï noå xaåy ra, maø chæ phaùt
sinh 200 trieäu naêm sau ñoù. Vaø töø ñaây baét ñaàu môùi coù khoâng gian vaø thôøi gian cuûa
Vuõ truï nhö chuùng ta thaáy hieän nay. Coøn chuùng ta laø ai? Phaùt hieän môùi nhaát cuûa
Khoa hoïc laø tìm thaáy boä xöông ñaàu ñöùa nhoû cuûa loaøi ngöôøi tieàn söû ñaõ soáng caùch
ñaây 3 trieäu 300 ngaøn naêm. Ñoï loaïi xöông naøy vôùi loaïi xöông con ngöôøi hieän ñaïi,
ngöôøi ta thaáy caùc ñôn vò di truyeàn cuûa loaøi naøy ñaõ coù ñeán töø 99.5% ñeán 99.9% DNA
cuûa chuùng ta.

Xeùt chung, khoa hoïc kyõ thuaät trong moïi ngaønh khaùc cuõng coù nhöõng tieán boä lôùn
nhö vaäy, nhöõng böôùc tieán ngaøy caøng nhanh so vôùi vôùi cuoái theá kyû qua, chæ môùi coù 6
naêm ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng thaønh quaû khoång loà veà kieán thöùc moïi maët. Nhöng coù kieán
thöùc roäng lôùn vaø ña daïng vaãn chöa ñuû maø coøn phaûi bieát phaân bieät kieán thöùc naøo toát
kieán thöùc naøo xaáu ñeå löïa choïn maø söû duïng. Trí oùc cuûa con ngöôøi thaät kyø dieäu. Toâi
nghó ñeán chöõ "trí tueä" trong ngoân ngöõ haøng ngaøy cuûa chuùng ta. Trí laø hieåu roõ veà söï
lyù, laø kieán thöùc naèm trong boä oùc. Vaäy chöõ "tueä" coù nghóa gì? Ñaây chính laø nhòp caàu
ñeå böôùc sang laõnh vöïc chöõ taâm.

Taâm trong tín ngöôõng
Chöõ Haùn "tueä" coù nghóa laø söï saùng suoát, coù saùng suoát môùi bieát phaân bieät thieän
aùc. Ñaây laø chöõ "taâm" trong laõnh vöïc cuûa loøng tin ôû ñaïo lyù theo caên cô quyù giaù cuûa
loaøi ngöôøi töø thôøi xa xöa khi ñaõ coù löông tri. Ngaøy nay chuùng ta vaãn thöôøng noùi ñeán
ñaïo laøm ngöôøi, nhöng quan troïng nhaát laø "ñaïo" (con ñöôøng) do caùc ñöùc tin toân giaùo