Page 322 - Ca Dao Thoi Cong San quyen 3

Ca Dao Thời Cộng Sản
nhiều ông anh trong cơ quan nhờ vả, đòi hỏi, bực tức
hoặc khen ngợi. Tôi đã được tách ra khỏi đám đông
để tự bằng lòng mình và có cả chút ít “kế hoạch
riêng” cho mình nữa. Còn các anh hơn tôi dăm bảy
tuổi thì đã có nhiều thứ để so sánh những cái “đã có”
trước kia và cái “đang có” bây giờ. Cái “đang có” của
dân tộc thì nhiều, còn cái “đang có” của cá nhân như
chả còn được bao nhiêu. Những kiến thức lịch sử và
xã hội, triết học và văn chương xem ra phải bỏ đi quá
nửa. Các quan hệ giao tiếp xã hội được dạy bảo từ
thuở còn thơ nếu dùng lại cứ vênh váo, buồn cười thế
nào trong hoàn cảnh kháng chiến. Sống tinh tế, tôn
trọng người khác là cách sống của anh tiểu tư sản.
Lòng thương người không đúng chỗ cũng được xem
như biểu hiện của một tính cách nhu nhược, không
đáng tin cậy. Còn những câu đùa thông minh, kín đáo
ánh lên như một vệt sáng vui trong cuộc sống đơn
điệu, tẻ nhạt của mỗi ngày lại dễ bị đồng đội hiểu lầm
là một cách chế diễu của người có học với những anh
em ít học. Qua mỗi cuộc chỉnh huấn tầm vóc của mấy
anh càng như nhỏ lại, mờ nhạt hơn, mất dần những
vẻ riêng, cái phần độc đáo riêng để nhập vào cái
dòng chảy chung, vào cách nghĩ cách sống của một
tập thể bao bọc quanh mình. Đại để cái riêng của mỗi
chúng tôi đã bị cái chung nuốt dần như thế. Tôi thì
sao? Tôi đã có một may mắn lớn vì tôi thuộc về số
đông, một quần thể vô danh tồn tại âm thầm trong
nhiều thế kỷ dưới chế độ phong kiến. Cách mạng
Tháng Tám đã nhất loạt giải phóng họ ra khỏi thân
phận nô lệ, tạo cơ hội cho họ phát triển những tài
năng riêng của mình, chủ yếu trong lĩnh vực quân sự
để kịp thời phục vụ những nhu cầu của kháng chiến.
Số đông trong họ chỉ mới biết đọc biết viết từ ngày
vào quân đội nhưng học rất nhanh cách xây dựng
một quân đội hiện đại với những cơ quan phục vụ cho
công việc tham mưu, tác chiến, hậu cần vì họ đã có

321