Page 112 - Iqtisodiyot ilmi osmonida yulduzga aylanganlar (1-qism)

РОБеРТ ЖеЙМС ШИЛЛеР

уларга маълумотларни вақтинчалик тўплашда лагнинг давомийлигини
ИҚТИСОДИЁТ ИЛМИ ОСМОНИДА ЮЛДУЗГА АЙЛАНГАНЛАР
ҳам белгилаш имконини беради. Ўзининг рационал лаглари Роберт Со-
лоу ширли алмоннинг ярим номинал лаглари ёрдамида мавжуд ама-
лиётни яхшилаш имкони пайдо бўлди. Улар жараённинг артефактлари
каби кўринишга эга бўлган лагларнинг нотўғри конфигурацияларини
яратган.
Биз тақсимланган лагларга нисбатан қандай амалларни бажаришни
хоҳлашимиз менга жуда қизиқ туюлган. Мен ўша вақтда мавжуд бўл-
ган ёндашувлар бизга керакли ахборотларни олиш имконини бермади.
Уларнинг чекланганлиги бизнинг ҳақиқий устунликларимизга мос кел-
маган. Биз таҳлилимиз негизида лагнинг тузилиши тўғрисидаги зарур
ахборотни қўйишимиз лозим, чунки лагнинг тузилиши ҳамма вақт
етарлича силлиқ бўлиши керак. Ундай қилиб, мен Байес эконометри-
касини ўрганишни бошладим ва функцияларнинг априор силлиқлик
деб номловчи усулдан фойдаланган ҳолда нопараметрик баҳолашга
ўтдим.
кейинроқ мен висконсин статистика департаментидан Грейс вахба
ҳам функциялар силлиқлиги ғоясига ўтган, унинг ёндашуви ҳам мени-
кига нисбатан радикалроқ, лекин тақсимланган лаглар баҳоси билан
боғланмаган эди. Ундан ташқари, кейинроқ функциялар силлиқлиги
ғояси «Ходрик-Прескотт фильтрида» амалга оширилган. Мен ўша
вақтда ишлаб чиққан тақсимланган лагларни баҳолаш усули фоиз
ставкаларининг вақтинчалик тузилишини тадқиқ этаётганимда менга
асқотган диссертациямда жуда яхши қўлланилди.
Ўша вақтдан бери аксарият олимларнинг ҳаракатлари билан нопа-
раметрик баҳолаш тадқиқотнинг маълум соҳасига айланди. Байес эко-
нометрикасида ҳам мавжуд фаоллик амалга оширилди. афсуски, ҳозир
ҳам иқтисодий ҳамжамият маълум ҳисобда амалий мақсадларда фой-
даланиш учун бу каби усулларни қабул қилмади.
Массачусетс технологиялар институтида ҳеч ким ва ҳеч қачон
Байес усули ҳақида қайд этиб ўтмаганини бироз эслайман. Лекин мен
Гарвард университети катта ўқитувчиси Эд Лимер иқтисодиётга илмий
усулларни мослаштириш учун Байес ишланмаларидан фаол фойдалан-
ганлигини кузатдим (Leamer, 1978).
кэмпбелл: Эконометрикани ким ўқитган сизга?
шиллер: Эконометрикада идентификациялаш муаммоси бўйи-
ча китоб ёзган Франклин Фишер (Fisher, 1966). Биз ушбу таълимотни
батафсил ўрганиб чиқдик, эҳтимол, бир мавзу учун бу жуда кўпдир.
112