Page 209 - Iqtisodiyot ilmi osmonida yulduzga aylanganlar (1-qism)

КРИСТОФеР AЛьБеРТ СИМС

сизнинг иқтисодиёт ва эконометрикага қарашларингизни ўзгарти-
ришга нима катта таъсир кўрсатган?
Симс: Гарвардда магистратурада ўқиётган давримдан бошлаб дис-
сертация ишимни статистика ва эконометрикага бағишлаган эдим.
Таъкидлаш жоизки, менинг энг яхши кўрган фаним математика бўл-
ган, кейинчалик катта курсларда эконометрикага қизиқа бошлаганман.
Университетда эконометрика фани бўйича Френк Хаутаккер олиб бор-
ган, кейинчалик менинг кураторим бўлган. Статистика фани бўйича
Демпстер томонидан ўтилган маърузаларни ҳам тинглаганман. ИҚТИСОДИЁТ ИЛМИ ОСМОНИДА ЮЛДУЗГА АЙЛАНГАНЛАР
Ушбу иккала фан менга жуда катта таъсир кўрсатди, аммо бу вақтга
қадар менда ҳам иқтисодиётга, ҳам статистикага қизиқиш пайдо бўлган
эди. аввал магистратурани математика йўналишида давом эттирмоқчи
эдим, эсимда шу масалани раҳбарим билан муҳокама қилганим, аммо,
оқибатда, магистратурага иқтисодиёт факультетига кирдим. 1963 йилда
бир йилда Беркли университетига ўқишга кетдим, у ерда эконометрика
бўйича Дейл Йоргенсон маъруза ўқир, иқтисодиёт назарияси бўйича
Дан МакФад маъруза ўқир эди. кейинчалик мен Гарвардга қайтиб кел-
дим, у ердаги муаммолар учун эмас, балки шахсий шароитим туфайли
қайтиб келдим.
Гарвардда иқтисодиёт назарияси бўйича янада кўпроқ маълумотлар-
га эга бўлдим, аммо эконометрика бўйича эмас эди. Диссертация ус-
тида Хаутаккер билан ишлаш чоғида замонавий технологик тараққиёт
ҳақида ёздим, у ерда олдинги моделлар дискрет вақтга жойлаштирилган
эди. аввалроқ Хаутаккер узлуксиз вақт моделлари ҳақида китоб ёзган
эди, шунинг учун у ҳам, мен ҳам шу ўз моделларимизни яратишни ўй-
ладик. шу вақтда унинг гапларига кириб, кўп нарсаларни ўрганишга
эришдим. Энг муҳими, у мени Гарвардда математика бўйича дарс бер-
ган Чипман билан таништирди. албатта, кейинчалик бу менга узлуксиз
ва дискрет аппроксимациялар тўғрисида ёзишимга ёрдам берди.
Ҳансен: Сизнинг бошланғич изланишларингиз статистик ап-
проксимация билан боғланган эди. Масалан, узлуксиз вақт билан
боғлиқ дискрет аппроксимация моделлари (Симс, 1971), динамик
иқтисодиёт моделларига эга бўлган параметр ва лаглар аппрокси-
мация модели (Симс, 1972), умрбоқий вақт оралиғидаги параметр-
лар аппроксимациясининг умумий статистик муаммолари (Симс,
1971). Шундай ишларни амалга оширишингизда нима олдиндан
таъсир кўрсатди сизга?
Симс: Узлуксиз ва дискрет тизимларни моделлаштириш билан иш-
лашимда Хаутаккернинг роли катта бўлди. Мен ишлаган классик мо-
20