Page 140 - Nobel_10.02.25_Neat
P. 140
ИҚТИСОДИЁТ ИЛМИ ОСМОНИДА ЮЛДУЗГА АЙЛАНГАНЛАР
гизга қайтаман. Сайловда жуда катта чекловлар билан сайлан-
ган амалдорлар ҳақида айтганларингизга қайтсак. Европадан
мисол келтираман, у ерда эксперт ёки органлар томонидан қа-
бул қилинган, лекин нашр этилмаган баъзи қарорларни кўрдик.
Мен Греция қарз инқирози давридаги ЕCБ қарорини назарда
тутяпман.
Интервьюларингизнинг бирида Европа инқирозини давлат
назорати механизмларининг сустлиги ва Европа даражасида ҳам-
корлик қилишдан бош тортишни Европа миллий даражасида назо-
рат қилиш билан боғлагансиз. Демак, бундай сайлов чекловларга
эга бўлмаган янада муҳимроқ, сайланмаган экспертлар органлари-
ни яратишни ёқлайсиз. Хўш, буни сиёсий нуқтаи назардан қандай
оқлаш мумкин? Қандай қилиб одамларни улардан келиб чиқмай-
диган ва улар тушунмайдиган қарорларни қабул қилишга ундаш
керак, чунки айтганингиздек, иқтисодий маданият ҳар доим жуда
ёмон.
Жан Тироль: Бу жуда яхши савол. Жавобда бир нечта жиҳат-
ларга эътибор қаратамиз. Биринчиси, нега бизда мустақил ҳоки-
мият бор? Бу ҳайратланарли бўлиши мумкин, чунки бу барибир
нодемократик нарса, шунинг учун жавоб кейинги сайловларда
ғалаба қозониш ёки лоббиларга берилиш учун сиёсий тенденци-
ялардан самарали ҳимояланишдир. Масалан, Марказий банклар
инфляцияни енгиш имконини берди. Бу сиз бошдан кечирмаган
нарсадир. Мен буни ёшлигимда бошдан кечирганман, яъни инфля-
ция ҳақиқатан ҳам жуда кўп эди, чунки сиёсат инфляцияга таъсир
қилишдан, сайловларгача рағбатлантиришдан ва валютани босиб
чиқаришдан бошқа ёрдам бера олмади. Шунинг учун у иқтисодиёт
учун салбий оқибатларга олиб келадиган дори турига айланди.
Мустақил Марказий банклар инфляцияни енгишга ёрдам бер-
ди. Шунинг учун улар, масалан, Америка Қўшма Штатларида бўлга-
ни каби маълум бир эркинликни сақлаб қолади. Улар, шунингдек,
пул йўқ бўлганда инфляция бўлмаса ишсизлик билан курашишга
ҳаракат қилишади. Яъни бироз яхши гапиришга имкон берадиган
мураббий қоидалари мавжуд.
Айтганча, ўтган ҳафта фоиз ставкаси нолга жуда яқин қол-
ди, чунки инфляция йўқ. Бу 2 фоизда эмас, мақсад 0,3 фоиз билан
138
