Page 176 - Nobel_10.02.25_Neat

ИҚТИСОДИЁТ ИЛМИ ОСМОНИДА ЮЛДУЗГА АЙЛАНГАНЛАР

РОБЕРТ ЖЕЙМС ШИЛЛЕР БИЛАН СУҲБАТ

Иқтисодиёт фанлари бўйича 2013 йил лауреати Роберт Ж.
Шиллер билан суҳбат, 2013 йил 6 декабрь.

Мухбир: Мукофотланган ишингизни тушунтириб бера оласизми?

Роберт Жеймс Шиллер: Мен уч кишилик мукофотнинг
бир қисмини олдим. Бу бироз қийин, чунки улар берадиган
таърифлар меникидан фарқ қилади, деб ўйлайман. Шунинг учун
учаламиз учун гапиришим керак. Менимча, бунга қандайдир
алоқаси бор... Ўн уч ёки ўн тўрт ёшли бола учун фонд бозори
ёки уй-жой бозори деб аталадиган нарса ҳақида билиш қийин.
Ушбу бозорларни нима ҳаракатга келтириши ва нима учун улар
вақт ўтиши билан ҳаракатланишини тушуниш устида ишладик,
қандай қонуниятларни кўрсатишини кутишингиз мумкин? Ўз
нуқтаи назаримга кўра, мен ҳар доим инсон хулқ-атворининг
оқилоналигига шубҳа билан қарардим.
Мухбир: Мукофот билан тақдирланганингиз ҳақидаги хабарни
олганингизда нима қилаётган эдингиз?

Роберт Жеймс Шиллер: Мен уйда душдан чиққан эдим,
телефон жиринглади. Аввалига жавоб бермайман, деб ўйладим,
лекин кейин шубҳа билан жавоб бердим ва бу жуда кутилмаган
воқеа бўлди. Сўнгра хотинимни уйғотиб, ундан узр сўрадим:
«Билмайман, сени бунинг учун уйғотишим керакми ёки йўқми,
лекин мен ҳозиргина Нобель мукофотини қўлга киритдим». У
эса: «Ҳазиллашяпсизми?» деди. Одамлар менга Нобель мукофо-
тини олишим мумкинлигини айтишарди, лекин улар менинг
дўстларим эди. Шунинг учун мен бошқа таниқли иқтисодчиларга
мурожаат қилиб сўрадим: «Сизнинг дўстларингиз ҳам сизга Но-
бель мукофотини олишингизни айтишадими?» Улар доим «Ҳа» деб
жавоб беришарди. Шунда мен дўстларимнинг гаплари ҳеч нарсани
англатмаслигини тушундим.
Мухбир: Иқтисодий фанларга сизни нима жалб этди?

Роберт Жеймс Шиллер: Болалигимда олим бўлишни ор-
зу қилардим. Кимё, физика ёки тиббиёт соҳасида фаолият юри-

174