Page 255 - Nobel_10.02.25_Neat
P. 255
ИЛМИЙ-ОММАБОП РИСОЛА , II ҚИСМ
2014 йилда Хекман раҳбарлигида ташкил этилган Чикаго
университетидаги Инсон тараққиёт иқтисодиёти маркази (ИТИМ)
ўзининг кўплаб тадқиқот йўналишлари ва ташаббусларини бир-
лаштириб, самарали инсон капитали сиёсатини аниқлаш ҳамда
дастурларни ишлаб чиқиш бўйича қатъий эмпирик тадқиқотлар-
ни ўз ичига олади. ИТИМ ташаббуслари орасида Инсон капитали
ва иқтисодий имкониятлар бўйича Глобал ишчи гуруҳи, Эрта бо-
лаликни ривожлантириш бўйича Притзкер консорсиуми, Имкони-
ятлар ва ҳаёт курси натижаларини аниқлаш бўйича тадқиқот тар-
моғи ва ўтиш давридаги Осиё оилалари ташаббуси киради. Хекман
профессор Стив Дурлауф билан ҲCЭО ишчи гуруҳи директоридир.
Унинг иши иқтисодий сиёсатни баҳолашнинг илмий асос-
ларини ишлаб чиқишга қаратилган бўлиб, алоҳида эътиборни
шахслар ва бўлинган гуруҳларнинг турли хиллик, хилма-хиллик
ҳамда қарама-қарши фактларнинг ноаниқлиги туфайли юзага
келган муаммолар ва имкониятларга қаратади. У ушбу муаммо-
ларни ҳал қилиш учун бир қатор янги эконометрик воситалар-
ни ишлаб чиқди. Унинг тадқиқотлари сиёсатчиларга таълим, иш
ўрни, меҳнат бозорларини таҳлил қилишда умумий мувозанат
мулоҳазалари аҳамияти, дискриминaцияга қарши қонун ва фуқа-
ролик ҳуқуқлари каби соҳаларда янги тушунчалар берди. У 1964
йилдаги Фуқаролик ҳуқуқлари тўғрисидаги қонуннинг афро-аме-
рикаликларнинг иқтисодий тараққиётига кўмаклашишда кучли
сабабини кўрсатди. У ўша вақтларда Қўшма Штатларда ўрта мак-
табни тарк этиш кўрсаткичлари ортиб бораётганини кўрсатди.
Меҳнат бозорини саралашнинг иқтисодий афзалликлари, фаол
меҳнат бозори дастурларининг самарасизлиги ва таълимнинг
иқтисодий даромадларини ўрганган.
Унинг сўнгги тадқиқотлари тенгсизлик, инсон ривожлани-
ши ва ҳаёт курси кўникмаларига қаратилган бўлиб, айниқса, эрта
ёшдаги таълимнинг иқтисодига қаратилган. Сўнгра у эрта болалик
аралашуви бўйича янги ижтимоий тажрибалар ўтказмоқда ва эски
тажрибаларни қайта таҳлил қилди. У, шунингдек, Қўшма Штатлар
ва Ғарбий Европада қуйи синфнинг пайдо бўлишини ўрганди. Ма-
салан, у юқори ИҚ инсоннинг молиявий муваффақиятга эришиш
имкониятини атиги 1 ёки 2 фоизга оширишини кўрсатди. Бунинг
ўрнига «виждонлилик» ёки «тиришқоқлик, қатъиятлилик ва ўз-
253
