Page 259 - Nobel_10.02.25_Neat

ИЛМИЙ-ОММАБОП РИСОЛА , II ҚИСМ

лилар, балки бутун жамиятдаги барча қашшоқликни йўқ қилади,
деб ўйларди. Менинг энг катта кутилмаган ҳодисаларимдан бири
унинг кўплаб дастурларининг муваффақиятсизлиги эди. Дар-
ҳақиқат, кўп нарсалар ҳақиқатан ҳам унчалик ўзгармади. Баъзи
нарсалар ўзгарди. Очиқ дискриминaция тугади. Бу қанчалик тез
содир бўлганлиги ҳайратланарли эди.

Кейинчалик бу ўзгариш ҳақида Бутлерет алда Жанубий
Каролина ҳақидаги мақолада ёздим (1989). Ҳекман ва Пайнер (1989).
Лекин мен ўзимнинг ёмон ниятимни тан олишим керак. Мен бу
ишни Жанубий Каролинада бошлаганимда, мақсадим Чикагодаги
мактаб йўналишига риоя қилиш эди, яъни ижтимоий ўзгаришлар
қора иқтисодий тараққиёт учун унчалик муҳим эмасди. Мен қора
танлилар кўпроқ маълумотга эга бўлиб, ҳукумат аралашувисиз
сегрегaцияни тугатадиган дунёвий кучлар бор деб ўйладим.
Жорж Стиглер жуда кучли сиёсий қарашларга эга эдики, ҳукумат
унчалик яхши иш қила олмайди.

Маълумотларга диққат билан қараш, 1964 йилги Фуқаролик
ҳуқуқларини қабул қилиш давридаги нисбий қора иқтисодий ва-
зиятдаги ўзгаришларни кўрсатадиган вақтли қаторларда катта та-
наффусни кўрсатади. Бу ҳақиқатни айланиб ўтишнинг иложи йўқ.
Мен кўп йиллар давомида бошқача кўрсатишга ҳаракат қилдим ва
ниҳоят, «Йўқ, мен буни қила олмайман» дедим. Ҳозир қилаётган
ҳар бир ишимга тўғридан-тўғри айтилмаган бўлса ҳам, ирқ сабаб
бўлади. Бу менинг когнитив ва нокогнитив қобилиятлар бўйича
ишим билан боғлиқ. Мен иккита кучли аспирант билан онкогни-
тив ва когнитив бўлмаган кўникмалар бўйича қоғоз ёздим. Қора
ва оқ фарқни тушунтиришга ҳаракат қилдим (Ҳеcкман ва бошқа-
лар, 2006а). Биз қоғозни парчалаб ташладик ва Урзуа (2008) иши-
мизнинг оқ-қора қисмини ёзди. Менимча, пойгадаги фарқ ҳали
ҳам очиқ савол. Бу қизиқарли ва муҳим масала. Чунки қора тан-
лилар ҳали ҳам Америка иқтисодиётининг асосий оқимига тўлиқ
ўзлаштирилмаган. Кўп чора-тадбирлар бўйича қора танлилар ва
оқлар ўртасидаги тафовут ҳали ҳам жуда катта. Билмадим, умрин-
гизнинг қанча қисмини шаҳар ичида ўтказгансиз?

Мухбир: Мен мамлакат бўйлаб яшаганман.

Ҳеcкман: Ҳозир мен яшаётган жой жуда қашшоқ маҳалла-

257