Page 263 - Nobel_10.02.25_Neat
P. 263
ИЛМИЙ-ОММАБОП РИСОЛА , II ҚИСМ
Шу билан бирга, менга математика ҳам ёқиб қолди. Ўрта мак-
таб ва коллежда математикадан кўп шуғулланганман. Иқтисоди-
ётни тасодифан кашф қилдим. Мен Колорадо коллежида турли
хил қизиқишларни ўрганишга имкон берган либерал санъат кол-
лежига борганимдан жуда бахтиёрман: фалсафа, математика, ан-
тропология, адабиёт, иқтисод ва физика. Колорадо коллежида
дарслар яккама-якка олиб бориларди. Менга бу формат ёқди, шу-
нинг учун кўплаб кичик кредит дарсларини олдим. Ўшанда жуда
ақлли иқтисод профессори Рей Вернер билан яккама-якка мулоқот
қилдим. Мен Артур Люиснинг китобини ўқиб, қайта ўқиганимни
эслайман. Бу «Иқтисодий ўсиш назарияси» (Люис (1955)). Мен буни
энг юқори даражадаги ижтимоий фан деб ўйладим. Унда сиёсат-
шунослик, социология ва кўплаб иқтисодий назариялар мавжуд
эди. Иқтисодий ривожланишни тушуниш муаммоси мени ҳайратга
солди. 60-йилларда иқтисод фан эканлиги ва иқтисодчилар дун-
ёни ўзгартириши мумкин деган фикр бор эди. Менимча, кўпчи-
лик, ҳатто иқтисодчилар ҳам бунга ишонмайди. Ўйлайманки, кўп-
чилик бу қарашдан воз кечган. Мен иқтисоднинг кучига қизиқиб
қолдим. Люис ўқиган курсда мен Рикардо ва Смитни асл нусхада
ҳам ўқидим. Рей Вернер билан кўп муҳокама қилдим. Биз жуда кўп
суҳбатлашдик. Мен унинг курсида иқтисодга жуда қизиқиб қолдим
ва яна бироз билим олдим. Коллежда математика йўналиши бўйи-
ча таҳсил олдим, чунки бу осон эди ва мен аллақачон мутахассис-
ликка мос келадиган кўплаб курсларни ўрганганман.
Мухбир: Сиз Чикагода ўқишни бошладингиз, лекин кейин Прин
стонга кетдингиз. Люис туфайли Принстонга борганмисиз?
Ҳеcкман: Чикагога бир йил бўлдим. Ўша пайтда Чикаго жуда
катта магистратура дастури учун имконият бўлган. Мен кичик
либерал санъат мактабига боргандим. Чикагодаги иқтисод дас-
туридаги аспирантлар сони, эҳтимол, менинг коллеж синфимнинг
учдан икки қисмига тенг эди. Бу мен учун шахсий тажриба бўлди.
Мен ҳам машғулот ўтказганимдан мамнун эмасдим. Мен Принс-
тонга боришни хоҳлардим, чунки Люис у ерда эди ва бу менга
туртки бўлди. Мени иқтисод билан таништирган профессор шун-
дай деди: «Йўқ, Чикагога бор, бу анча яхши; Милтон Фридман жуда
яхши».
Менга Милтон Фрейдман жуда ёқди. Мен унинг дарсларини
261
