Page 272 - Nobel_10.02.25_Neat
P. 272
ИҚТИСОДИЁТ ИЛМИ ОСМОНИДА ЮЛДУЗГА АЙЛАНГАНЛАР
даги иш ҳақи ва ишчи кучи таклифи» (Ҳеcкман, 1974) номли ма-
қоламнинг эҳтимоллигини астойдил қурганимни эслайман. Бу
ҳозир жуда ибтидоий кўринади, лекин ўша пайтда мен бундан
жуда мамнун эдим. Ҳатто Минcэрга ҳам ёқди. Ингредиэнтлар ни-
ма эди? Ингредиэнтлардан бири Люис/Бен-Поратҳ қоғозидагидек
эҳтимоллигини астойдил қурганимни эслайман. Бу ҳозир жуда
ибтидоий кўринади, лекин ўша пайтда мен бундан жуда мамнун
эдим. Чунки иш соатлари, ишчи кучининг иштирокини ҳал қил-
маган эди. Гронау ҳам иштирок этиш, ҳам иш соатлари ҳақидаги
маълумотларни таҳлил қилмади ва у мустақилликка оид баъзи бир
кераксиз тахминларни илгари сурди.
Мен Гронауни унчалик яхши билмасдим. 1972 йил ёзида
НБЕРдаги ўзаро муносабатимизни ҳеч қачон унутмайман. Бу мен
учун жуда қизиқарли вақт эди. Мен бу муаммони қандай ҳал қи-
лишни билганимни ҳис қилдим. Гронау менинг нима қилаётганим
билан жуда қизиқди. Кванд менга Рубен Гронау ҳақида гапириб
берган эди, чунки Кванд саёҳатга бўлган талаб устида ишлаган ва
Гронаунинг диссертaцияси саёҳатга бўлган талабнинг асосий ки-
тобига айланган. Мен Кванддан қарздорман. Кванднинг коммутa-
ция регрессия модели рамкаси мен текшираётган саволлар билан
жуда чамбарчас боғлиқ эди. Менинг меҳнат таъминотига бўлган
қизиқишим ва унинг асослари 1974 йилги мақоламда бирлашди.
Одамлар фойдали статистик асосда меҳнат таклифини таҳ-
лил қилиш учун фойдаланилган бўш вақтнинг соя нархининг ин-
туитив диаграммаларини расмийлаштирмаган. Олдинги таҳлил-
ларнинг барчаси жуда интуитив, икки ўлчовли диаграммалар эди.
Мен ҳақиқатан ҳам бу назарияни қатъий иқтисодий ва экономе-
трик назария нуқтаи назаридан олишингиз мумкинлигини бил-
моқчи эдим. Мен тенгламалар тўпламини ёздим, унда соя нархини
аниқладим, бозор иш ҳақини олдим, меҳнат таклифи қарорлари-
ни тавсифловчи тенгсизликни ҳал қилдим ва кейин тўғри эҳти-
моллик функциясини ёздим. Бу менинг танлов бўйича ўша савол-
га киришим эди. Мен ўз ғояларимни Люис ва Кванддан ўрганган
мақолаларим ҳамда НБЕРдаги бир гуруҳ одамлар билан бўлган
ўзаро муносабатларимдан келиб чиққан деб биламан. Менинг
иш статистикам иқтисодий муаммодан келиб чиқди. Мен қилган
ҳамма нарса ҳар доим эмпирик ёки иқтисодий муаммо билан боғ-
270