Page 274 - Nobel_10.02.25_Neat

ИҚТИСОДИЁТ ИЛМИ ОСМОНИДА ЮЛДУЗГА АЙЛАНГАНЛАР

ция қилинган тасодифий коэффициентлар бўйича ишим Люисни
ўқиб, унинг ғояларини расмийлаштиргандан сўнг амалга оширил-
ди. Бирлашмаларни ўрганишда ушбу муаммони жуда оддий тарз-
да кўриб чиққан Люисга кўп кредит тегишли. Люиснинг ҳозирда
«Кўзгу муаммоси» деб аталадиган версияси ҳам бор. Агар сиз унинг
китобини ўқисангиз, ёзув даҳшатли. Одамларга унинг асарини
ўқиш ва тушуниш жуда қийин.

Мухбир: Ҳозир танлов муаммоси ҳақида қандай фикрда­
сиз? Сизнинг 74 йилги қоғозингизда биринчи формулангиз бор, кейин
сиз мойиллик рейтинги ва даволаниш эффектларини кўриб чиқиш
каби нарсаларни ишлаб чиқишни давом эттирдингиз. Ўзгарувчилар
асбоблари бўйича бошқа адабиётлар қатори – Кембриж ёндашуви.
Муаммога бўлган нуқтаи назарингиз қандай ўзгарди?

Ҳеcкман: Буни сўраганингиздан хурсандман. Мен ЭдВйт-
лаcил билан жуда кўп иш қилдим. Умумий ҳолда, инструментал
ўзгарувчилар (IV) модели ва танлов модели бир хилдир. Меним-
ча, буни кўришим керак бўлганидан кўра кўпроқ вақт талаб қил-
ди. Аммо агар сиз асл танлов моделига қайтсангиз ва кейин ушбу
танлов ишидан қандайдир натижаларга қарасангиз, ҳавола аниқ
бўлади. Бжорклунд ва Моффитт (1987) томонидан чоп этилганда
унчалик эътиборга олинмаган мақола бор. Мақолада жуда қизиқ
бир иқтисодий ғоя бор.

Бёрклунд ва Моффитт (1987) бу саволни кўриб чиқамиз: ¨тан-
лов ҳолатига кириш харажатларини ўзгартирсангиз, бу давлатга
индукция қилинган киши учун қандай маржинал фойда бор? Бу
жуда қизиқ қоғоз. Ва кейин Ангрист ва Имбенснинг IVдаги иши
келди [Имбенс ва Ангрист (1994); Ангрист ва бошқалар. (1996)] Ушбу
мақолалар танлов моделига ва иқтисодга қарама-қаршидир. Улар
танлов моделини IV моделга нисбатан нотўғри характерлайдилар.
Мен 1997 йилда ЖҲРда [Ҳеcкман (1997)] тушуниш IV ва КЕЧ (маҳал-
лий ўртача даволаш эффекти) адабиёти бўйича мақола ёздим. Мен
ИВ томонидан баҳоланган параметр кўп бўлмаган ҳолатлар мав-
жудлигини таъкидладим. Ҳаракатларим унчалик муваффақиятли
бўлмади, деб ўйламайман. Бироқ ундан IV баҳони изоҳлаш учун
ҳосила олиш тушунчаси чиқди. Агар сиз воситага нисбатан нати-
жа функциясининг ҳосиласини олсангиз, сиёсатга маржинал да-
ромадни тахмин қилишингиз мумкин. Маълум бўлишича, бу Бёрк-

272