Page 247 - Innovatsion iqtisodiyot

INNOVATSION IQTISODIYOT
Akram XASHIMOV
oldin duch kelgan. Bitta ommaviy (ijtimoiy sahifa) o‘z logotipini qo‘yib,
mening mualliflik rasmimni o‘g‘irladi. Men fotosuratni muallif bilan
asl nusxasi bilan almashtirishni talab qildim. Huquqbuzar uzr so‘radi
va qidiruv tizimida fotosurat topganini aytdi. Ha, muammo hal qilindi,
ammo so‘nggi paytlarda bunday holatlar tobora ko‘payib bormoqda.

Muammo juda oddiy – ular fotosuratlarni o‘g‘irlashadi, asl
logotipni (suv belgini) olib tashlashadi va muallifni ko‘rsatmasdan
o‘z resurslariga qo‘yishadi. Fotojurnalistlarning adolatli daʼvolariga
eng keng tarqalgan javob bu fotosurat qidiruv tizimlarida topilgan.
Keyin siz huquqbuzarlardan fotosurat “Yandex” yoki “Google”dan
olinganligini isbotlovchi skrinshotni taqdim etishlarini so‘raysiz.
Albatta, hech kim sizga labbay deb javob bermaydi, shunchaki siz
bilan aloqani shartta to‘xtatadi.
O‘zbekistonda mualliflik huquqini tartibga soluvchi qonun mavjud,

ammo madaniyat yo‘q. Men jarimalar va sudlarni ko‘rmayapman.
Video montajchisi Olim Hamzayevning hikoyasi
Birinchi marta “O‘zbekiston sadosi” Telegram kanalida (41k
obunachi) mening Tik-Tok akkauntimdan video joylashtirilganida
mualliflik huquqining buzilishiga duch keldim. Dastlab, video vertikal
formatda edi, kanalda u kvadrat shaklida kesilgan holda nashr etildi,
taxallus ham o‘zgartirildi.

Faqat bitta reaksiya bor edi – tushunmovchilik. Shaxsiy PR uchun
birovning ishidan qanday foydalanish mumkin?
Ko‘rsatilgan taxallusdan video muallifini topdim. Qisqa suhbat
bo‘lib o‘tdi, oxirida u uzr so‘radi. “O‘zbekiston sadosi”dan video olib
tashlandi, muallifni to‘g‘ri ko‘rsatgan holda qayta namoyish etishdan
bosh tortildi.
Keyingi voqea “Dayjest-O‘zbekiston yangiliklari” Telegram kanali
(89k obunachi) bilan bog‘liq. Resurs maʼmurlari o‘zlarining belgilarini
menga tegishli resurs ustiga qo‘yishdi. Post ostida tanishlarim

mualliflik huquqining buzilishi haqida sharhlar yozdilar, shundan
so‘ng resurs yo‘qolib qoldi.
Va xuddi shu videoning yana bir holati “Instagram”dagi “gorod24_
tashkent” (1,8 k obunachilar) akkauntiga bog‘liq. Bir qiz ularga vi-

246