Page 161 - หนังสือเรียน ภาษาไทย พท.21001

ห น า | 161

ถาเรากลาวแกพระมหากษัตริย ใชวา “ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาต”

กลาวเมื่อถวายของ

ถาเรากลาวเมื่อถวายของ

“ขอพระราชทานทูลเกลาทูลกระหมอม ถวาย......................” หมายถึง สิ่งของ

ขนาดเล็ก
“ขอพระราชทานนอมเกลานอมกระหมอม ถวาย....................” หมายถึง

สิ่งของขนาดใหญ ยกไมได

2. ศัพทที่ใชสําหรับพระภิกษุสงฆ

พระภิกษุเปนผูที่ไดรับความเคารพจากบุคคลทั่วไป ในฐานะที่เปนผูทรงศีล และเปนผูสืบพระ

ศาสนาการใชถอยคําจึงกําหนดขั้นไวตางหากอีกแบบหนึ่ง

เฉพาะองคสมเด็จพระสังฆราช ซึ่งถือเปนประมุขแหงสงฆนั้นกําหนดใหราชาศัพทเทียบเทา

กับพระราชวงศชั้นหมอมเจา แตถาพระภิกษุนั้นเปนพระราชวงศอยูแลวก็คงใหใชราชาศัพท
ตามลําดับชั้นที่เปนอยูแลวนั้น

การใชถอยคําสําหรับพระภิกษุโดยทั่วไปมีขอสังเกตคือ ถาพระภิกษุใชกับพระภิกษุดวยกัน

หรือใชกับคนธรรมดา จะใชศัพทอยางเดียวกันตลอด ผิดกับราชาศัพทสําหรับกษัตริยและพระ

ราชวงศคนอื่นที่พูดกับทานหรือพูดถึงทานจึงจะใชราชาศัพท แตถาพระองคทานพูดกับคนอื่นจะใช
ภาษาสุภาพธรรมดา เชน

มีผูพูดถึงพระวา “พระมหาสุนทรกําลังอาพาธอยูในโรงพยาบาล”

พระมหาสุนทรพูดถึงตัวทานเองก็ยอมกลาววา “อาตมากําลังอาพาธอยูที่โรงพยาบาล”
มีผูพูดถึงพระราชวงศหนึ่งวา “พระองคเจาดิศวรกุมารกําลังประชวร”

พระองคเจาเมื่อกลาวพระองคถึงพระองคเองยอมรับสั่งวา “ฉันกําลังปวย”

ตัวอยางคําราชาศัพทสําหรับพระภิกษุบางคํา

คํานาม ภัตตาหาร อาหาร ไทยทาน สิ่งของถวาย อาสนะ ที่นั่ง กุฏิ ที่พักในวัด

เภสัช ยารักษาโรค ธรรมาสน ที่แสดงธรรม