Page 37 - Diwrnod Gweithredu
P. 37

7.2




          Gweithgaredd: yr archwiliad





        Un o’r ffyrdd gorau i ddisgyblion ganfod cost y     lleol wybodaeth am yr adeilad hefyd a allai fod yn   a pha mor dda mae eu hysgol yn ei reoli, gallant
        defnydd o ynni a sut i leihau’r defnydd o ynni yw   ddefnyddiol.                                        ddechrau meddwl am ffyrdd o wneud eu hysgol yn
        cynnal archwiliad ynni, gan osod targedau ar gyfer                                                      fwy effeithlon. Dechreuwch trwy ofyn iddynt nodi pob
        lleihau defnydd diangen o ynni a monitro defnydd    1. Pam arbed ynni?                                  effaith posibl ar y defnydd o ynni yn yr ysgol. Gallai
        yn rheolaidd. Mae hyn yn rhoi cyfle i’r disgyblion                                                      hyn gynnwys:
        ymchwilio, nodi meysydd sydd yn peri problem a      Er mwyn sylweddoli pam y mae’n bwysig i’r ysgol
        llunio cynllun gweithredu i arbed ynni yn fwy effeithiol  arbed ynni, mae angen i’r disgyblion, yn gyntaf,   •   gwres (yn cynnwys dær poeth)
        a chodi ymwybyddiaeth o’r mater.                    ddeall beth yw ynni, sut caiff ei greu, a chanlyniadau   •   inswleiddio, drafftiau ac awyru
                                                            byd-eang ei orddefnyddio. A yw’r disgyblion yn gallu   •   goleuo
        Gallai canlyniad yr archwiliad gynnwys gwella ynysu,   meddwl am ffyrdd y gallai’r ysgol helpu?         •   cyfarpar (fel cyfrifiaduron a setiau teledu)
        lleihau tymheredd tanciau storio dær poeth, diffodd
        goleuadau a dyfeisiadau yn amlach, a phrynu bylbiau   2. Mesur cost ynni                                4. Archwilio problemau
        golau sydd yn arbed ynni.
                                                            Meddyliwch beth yw cost y defnydd o ynni i’r ysgol.    Mae’r disgyblion bellach yn barod i archwilio
        Ymchwilio i brynu trydan gan gwmnïau cynhyrchu      Gofynnwch i’r disgyblion edrych ar filiau ynni’r llynedd  problemau er mwyn canfod a ellir eu gwneud yn fwy
        ‘gwyrdd’.  Mae’n ddyletswydd ar y cwmnïau hyn i     a chyfrifo faint o ynni a ddefnyddir bob chwarter.   effeithlon. Mae gwneud hyn yn dipyn o waith, felly
        gyflenwi rhywfaint neu’r cyfan o’r trydan y mae ysgol   Gallant wedyn gymharu’r ffigurau â’r tabl meincnodi   gellid neilltuo sawl græp o ddisgyblion i archwilio ardal
        yn ei ddefnyddio o ffynonellau ynni adnewyddadwy.   i amcangyfrif pa mor effeithlon y mae eu hysgol yn   benodol. A yw’r goleuadau’n cael eu gadael ymlaen yn
                                                            rheoli ynni.                                        ddiangen? A yw’r drysau a’r ffenestri wedi eu selio’n
        Bydd archwiliad ynni cynhwysfawr, llwyddiannus yn                                                       gywir neu a ydynt yn ddrafftiog? A yw’r cyfrifiaduron,
        gofyn am waith tîm a chydweithredu. Bydd angen      Anogwch y disgyblion i feddwl am ffactorau a allai   monitorau a’r setiau teledu wedi eu diffodd pan nad
        cymorth a chefnogaeth disgyblion, athrawon,         effeithio ar y ffigurau, er enghraifft maint a lleoliad   ydynt yn cael eu defnyddio yn hytrach na’u rhoi ar
        staff nad ydynt yn staff addysgu a sefydliadau yn y   yr ysgol, a’r tywydd yn ystod tymhorau gwahanol. A   ‘standby’, sydd yn dal yn gallu defnyddio cymaint â
        gymuned leol.                                       ydynt yn gallu esbonio pam y defnyddir mwy o ynni   40% o bæer arferol y cyfarpar? A yw dær y tap yn
                                                            mewn rhai chwarteri nag eraill?                     gyfforddus o boeth neu’n chwilboeth? Ar wahân i
        Bydd gan reolwr y safle rôl bwysig am mai ef neu hi                                                     geginau ac ystafelloedd y glanhawyr, ni ddylai dær fod
        fydd â’r wybodaeth fwyaf am systemau gwresogi       3. Adnabod ardaloedd â phroblem                     yn boethach na 43ºC.
        a goleuo’r ysgol. Bydd gan ysgrifenyddes yr ysgol
        wybodaeth am gostau. Gall fod gan yr awdurdod       Unwaith y bydd gan y disgyblion syniad o gost ynni
   32   33   34   35   36   37   38   39   40   41   42