Page 171 - e-book Health Knowledge Articles
P. 171
ท้องเสียเฉียบพลัน หายเองได้....... ไม่ต้องใช้ยาปฏิชีวนะ
โรคท้องเสียเฉียบพลัน ร้อยละ 95 เกิดจากเชื้อไวรัสหรืออาหารเป็นพิษ เพราะท้องเสีย
ส่วนใหญ่ไม่ได้เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย คนเป็นท้องเสีย 100 คน ติดเชื้อแบคทีเรียแค่ 5 คนเท่านั้น
แต่ยาปฏิชีวนะใช้ได้ผลกับอาการท้องเสีย ที่มีสาเหตุมาจากการติดเชื้อแบคทีเรียเท่านั้น การกิน
ยาปฏิชีวนะทุกครั้งที่ท้องเสีย จึงเป็นการใช้ยาโดยไม่จำเป็น เปลืองเงิน เสี่ยงต่อการแพ้ยา และทำให้เชื้อ
ดื้อยา
อาการถ่ายอุจจาระเหลวหรือถ่ายเป็นน้ำ อาจมีคลื่นไส้อาเจียนร่วมด้วย ส่วนใหญ่จะหาย
ได้เองใน 5 วัน เมื่อร่างกายกำจัดสารพิษหรือเชื้อโรคออกจากลำไส้ทางอุจจาระได้หมด
วิธีรักษาที่ดีที่สุด คือ
- รับประทานอาหารอ่อนๆ ย่อยง่าย งดอาหารรสจัดหรือย่อยยาก และไม่ควรดื่มนม
- ดื่มน้ำเกลือแร่ เพื่อป้องกันอาการขาดน้ำและทดแทนเกลือแร่ที่เสียไปจากการ
ท้องเสีย โดยการจิบดื่มปริมาณน้อยๆ และจิบบ่อยๆ
- หากมีไข้ อาจกินยาลดไข้ หากคลื่นไส้ อาเจียนมาก อาจกินยาแก้คลื่นไส้
อาเจียน ไม่ใช้ยาหยุดถ่าย เพราะจะทำให้เชื้อหรือสารพิษเหลือค้างอยู่ใน
ร่างกายอาจทำให้อาการแย่ลงได้ถ้าท้องเสียแล้วมีอาการต่อไปนี้ ต้องไปพบแพทย์
- อุจจาระมีมูกปนเลือดเป็นน้ำสีขาวเหมือนน้ำซาวข้าว มีกลิ่นเหม็นคล้ายกุ้งเน่า
- มีไข้สูง มากกว่า 38.5 องศาเซลเซียส
- คลื่นไส้อาเจียนรุนแรง
- มีอาการแสดงของการขาดน้ำ เช่น อ่อนเพลียมากหอบ ไม่มีแรง ซึม กระหาย
น้ำ ปากคอแห้ง หน้ามืดผู้ป่วยที่เป็นผู้สูงอายุ ผู้ที่มีโรคประจำตัว หรือเด็กอายุต่ำกว่า
3 ปีต้องไปพบแพทย์
ท้องเสียเฉียบพลัน หายได้เองใน 5 วัน ไม่ต้องใช้ยาปฏิชีวนะ ป้องกันได้โดยรับประทาน
อาหารปรุงสุกใหม่ สะอาด ไม่มีแมลงวันตอม ดื่มน้ำสะอาด หมั่นล้างมือให้สะอาดอยู่เสมอ ล้างมือ
ก่อนกินอาหารและหลังการขับถ่ายทุกครั้ง
แหล่งที่มา : แนวทางการใช้ยาปฏิชีวนะอย่างสมเหตุผล โรคติดเชื้อเฉียบพลันของระบบทางเดิน
หายใจส่วนบนและอวัยวะใกล้เคียง โรคท้องร่วงเฉียบพลัน โรคแผลเลือดออก ในโครงการใช้ยา
ปฏิชีวนะอย่างสมเหตุสมผล Antibiotics Smart Ue สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ
(สปสช.)
165
