Page 12 - XALÇA MEMUL._maket az-en

AT ÇULU. QUBA, AZƏRBAYCAN. XX ƏSRİN ƏVVƏLİ
XALÇA MƏMULATLARI Ölçü: / Size: HORSE CHUL. GUBA, AZERBAIJAN. EARLY 20 CENTURY
TH

113 x 149 sm / 113 x 149 cm
Əriş:
Warp: yun, Z3S, boyanmamış; şəkəri, qəhvəyi
wool, Z3S, natural colour; ivory, coffee brown
12
Arğac: / Weft: yun, Z2S, boyanmamış; qəhvəyi / wool, Z2S, natural colour; coffee brown
CARPET PRODUCTS Face yarn: tünd yaşıl, qəhvəyi, tünd qəhvəyi, ağ, narıncı, qırmızı, çəhrayi, açıq çəhrayi, bənövşəyi, mavi
yun, Z2S, pambıq, Z3S, metal iplər (güləbətin); sürməyi, innabı, göy, sarı, yaşıl, açıq yaşıl,
Üz ipi:
wool, Z2S, cotton, Z3S, metal threads embroidery; dark blue, red-brown, blue, yellow, green,
light green, dark green, coffee brown, dark brown, white, orange, red, pink, light pink, violet,

dolama (sumax), keçirtmə
Texnika: light blue
Technique: sumakh wrapping, plain weave
Sıxlıq: / Density: 45 x 70 10 sm-də / 45 x 70 yarns per 10 cm
Kənarə: / Selvage: yun, Z2S / wool, Z2S

Saçaq: / Fringe: qotazla tamamlanır / tasseled
Kolleksiyaya daxilolma tarix:
Accession date: 30.03.1984

İnventar nömrəsi: 6218
Inventory No.:

Çulun bədii quruluşunu el arasında “qarmaqlı qələmdan”, The artistic structure of this chul is based on the ornaments
“kaşı”, “qeysibişax”, həmçinin “qarmaqlı” adlandırılan popularly called garmagli gelemdan (hooked pencil case), kashi
naxışlar təşkil edir. Kompozisiyanın sürməyi yerlikli ara (tile), geysibishakh (apricot branch), and garmagli (with hooks).
sahəsini qırmızı, göy, sumağı və çəməni yaşıl rənglərlə Compositional design of the item consists of the repeating
verilmiş “qarmaqlı kətəbə” elementinin rapportları təşkil garmagli ketebe (hooked cartouche) elements of red, blue,
edir. Semantikası yığmaq və toplamaq mənasına gələn burgundy, and green on navy blue background. Rapports
“qarmaqlı kətəbə”lərin rapportları ritmik olaraq ara of this element which semantically mean “to gather” are
sahənin diaqonal xətti boyunca düzülmüşdür. Simmetrik rhythmically placed on the central field along the diagonals.
şəkildə mərkəzində butayabənzər dörd “bardaş” (oturmaq Garmagli ketebe pattern with four symmetrically placed buta-
qaydası) elementi verilmiş “qarmaqlı kətəbə” naxışı like bardash elements in the center is widespread in Guba
Bakı və Qubanın xovlu və xovsuz xalçalarında geniş and Baku flat-woven and pile carpets. This also applies to
istifadə olunmuşdur. Çulun haşiyə zolaqlarını təşkil edən the ornament of the border of this chul, its main pattern,
naxışları da bu qəbildən hesab etmək olar. Çünki yaşlı called kashi by the elder masters, chain-like band zanjira with
ustaların dilində “kaşı” adlı ana haşiyə naxışına, həmçinin geysibishakh ornament, and garmagli band often can be seen
“qeysibişax” zəncirəsinə və “qarmaqlı” zolaqlarına bu növ in the compositions of borders of the pile carpets. In this
xovlu xalçaların haşiyə kompozisiyalarında tez-tez rast particular item, garmagli band surrounds central field and some
gəlmək mümkündür. Burada “qarmaqlı” zolağı ara sahəni of the protruding parts on top of which the elements of wide
və hər iki qolun bir qismini əhatə etdiyi halda, ana və and narrow bands interweave with one another. Thin bands
zəncirə qurşağı elementləri isə qolların yuxarı tərəfində with dilikli (toothed) ornament symbolizing water are placed
kəsik şəkildə toxunmuşdur. Çulun haşiyə qurşaqları between the thick ones completing the composition.
arasında verilmiş su mənasını verən “dilikli” zolaqlar da
kompozisiyada xüsusi yer tutur.