Page 199 - Gramatyka dla praktyka II wersja flipbook 2024
P. 199

CZASOWNIKI RUCHU








           Podstawowe czasowniki ruchu to iść – chodzić – pójść oraz jechać – jeździć – pojechać.
           Opisując ruch bez użycia środka transportu, używamy czasowników iść – chodzić – pójść, np. Idę do sklepu. Codziennie rano chodzimy na
           spacer. Kiedy pójdziesz do sklepu? Natomiast gdy ruch wymaga środka transportu, używamy czasowników jechać – jeździć – pojechać,
           np. Jedziemy do sklepu. Co roku jeżdżę na wakacje do Chorwacji. Pojechałeś tam samochodem?
           Formy iść, chodzić, jechać, jeździć to formy niedokonane, a pójść i pojechać to czasowniki dokonane. Czasowniki iść – chodzić – pójść   CZASOWNIKI RUCHU
           mogą wystąpić w zdaniu z określeniami pieszo lub piechotą, np. Pójdziemy pieszo do miasteczka.
           Zdania z czasownikami jechać – jeździć – pojechać zazwyczaj zawierają określenia środków transportu, w narzędniku (bez przyimka),
           np. Jadę do teatru taksówką. Oni jeżdżą pociągiem do pracy.
           Podobne pary jak iść – chodzić i jechać – jeździć tworzą inne czasowniki ruchu: biec – biegać, lecieć – latać, nieść – nosić, płynąć – pływać,
           wieźć – wozić.


              CZAS TERAŹNIEJSZY
           Czasowniki iść i jechać opisują czynności regularne, powtarzające się.

                                    lp.                                             lm.

                                 iść             jechać                            iść            jechać
                  ja             idę              jadę             my            idziemy          jedziemy
                  ty            idziesz          jedziesz          wy            idziecie         jedziecie
              on, ona, ono*      idzie            jedzie         oni, one          idą              jadą           t e o r i a
           * 3. os. lp. i lm. służą również do wyrażania form grzecznościowych pan, pani, panowie, panie, państwo.

           Czasowniki chodzić i jeździć opisują czynności regularne, powtarzające się.

                                    lp.                                             lm.
                               chodzić           jeździć                        chodzić           jeździć

                  ja            chodzę           jeżdżę            my           chodzimy          jeździmy
                  ty           chodzisz          jeździsz          wy           chodzicie         jeździcie
              on, ona, ono      chodzi            jeździ         oni, one        chodzą            jeżdżą




              UŻYCIE CZASOWNIKÓW RUCHU W CZASIE TERAŹNIEJSZYM


                               iść, jechać                                    chodzić, jeździć
                               jednorazowo                                       regularnie

              Dziś idę na targ po świeże warzywa.              Codziennie chodzimy na zakupy.
              Dziś jadę do portu po świeże ryby.               Codziennie jeździmy do centrum na zakupy.

              Marcin teraz idzie do pracy.                     Marcin od dwóch lat chodzi do pracy piechotą.
              Marcin teraz jedzie do pracy.                    Marcin zawsze jeździ do pracy metrem.

              Chcesz iść do kina czy do teatru?                Wolisz chodzić do kina czy do teatru?
              Chcesz jechać do Krakowa czy do Gdańska?         Wolisz jeździć pociągiem czy samochodem?

              Idziesz w końcu do tego lekarza?                 Jak często chodzisz do dentysty?
              Jedziesz dzisiaj do supermarketu?                Po pracy jeżdżę na zakupy do supermarketu.









                                                                                                                 197
   194   195   196   197   198   199   200   201   202   203   204