Page 199 - Gramatyka dla praktyka II wersja flipbook 2024
P. 199
CZASOWNIKI RUCHU
Podstawowe czasowniki ruchu to iść – chodzić – pójść oraz jechać – jeździć – pojechać.
Opisując ruch bez użycia środka transportu, używamy czasowników iść – chodzić – pójść, np. Idę do sklepu. Codziennie rano chodzimy na
spacer. Kiedy pójdziesz do sklepu? Natomiast gdy ruch wymaga środka transportu, używamy czasowników jechać – jeździć – pojechać,
np. Jedziemy do sklepu. Co roku jeżdżę na wakacje do Chorwacji. Pojechałeś tam samochodem?
Formy iść, chodzić, jechać, jeździć to formy niedokonane, a pójść i pojechać to czasowniki dokonane. Czasowniki iść – chodzić – pójść CZASOWNIKI RUCHU
mogą wystąpić w zdaniu z określeniami pieszo lub piechotą, np. Pójdziemy pieszo do miasteczka.
Zdania z czasownikami jechać – jeździć – pojechać zazwyczaj zawierają określenia środków transportu, w narzędniku (bez przyimka),
np. Jadę do teatru taksówką. Oni jeżdżą pociągiem do pracy.
Podobne pary jak iść – chodzić i jechać – jeździć tworzą inne czasowniki ruchu: biec – biegać, lecieć – latać, nieść – nosić, płynąć – pływać,
wieźć – wozić.
CZAS TERAŹNIEJSZY
Czasowniki iść i jechać opisują czynności regularne, powtarzające się.
lp. lm.
iść jechać iść jechać
ja idę jadę my idziemy jedziemy
ty idziesz jedziesz wy idziecie jedziecie
on, ona, ono* idzie jedzie oni, one idą jadą t e o r i a
* 3. os. lp. i lm. służą również do wyrażania form grzecznościowych pan, pani, panowie, panie, państwo.
Czasowniki chodzić i jeździć opisują czynności regularne, powtarzające się.
lp. lm.
chodzić jeździć chodzić jeździć
ja chodzę jeżdżę my chodzimy jeździmy
ty chodzisz jeździsz wy chodzicie jeździcie
on, ona, ono chodzi jeździ oni, one chodzą jeżdżą
UŻYCIE CZASOWNIKÓW RUCHU W CZASIE TERAŹNIEJSZYM
iść, jechać chodzić, jeździć
jednorazowo regularnie
Dziś idę na targ po świeże warzywa. Codziennie chodzimy na zakupy.
Dziś jadę do portu po świeże ryby. Codziennie jeździmy do centrum na zakupy.
Marcin teraz idzie do pracy. Marcin od dwóch lat chodzi do pracy piechotą.
Marcin teraz jedzie do pracy. Marcin zawsze jeździ do pracy metrem.
Chcesz iść do kina czy do teatru? Wolisz chodzić do kina czy do teatru?
Chcesz jechać do Krakowa czy do Gdańska? Wolisz jeździć pociągiem czy samochodem?
Idziesz w końcu do tego lekarza? Jak często chodzisz do dentysty?
Jedziesz dzisiaj do supermarketu? Po pracy jeżdżę na zakupy do supermarketu.
197