Page 201 - Gramatyka dla praktyka II wersja flipbook 2024
P. 201

CZAS PRZESZŁY I PRZYSZŁY

           Czasowniki ruchu tworzą czas przeszły i przyszły w sposób regularny, np. chodziłem, płynąłem, wiozłyśmy, niosłaś, będę leciała, będziesz
           biegał. Jedynie czasowniki iść i pójść mają w czasie przeszłym i przyszłym nieregularny temat.

                                                        czas przeszły

                                                        IŚĆ / PÓJŚĆ

                                           rodzaj męski              rodzaj żeński           rodzaj nijaki         CZASOWNIKI RUCHU
                         ja             szedłem / poszedłem         szłam / poszłam
             lp.         ty              szedłeś / poszedłeś         szłaś / poszłaś
                     on, ona, ono          szedł / poszedł            szła / poszła           szło / poszło

                                         rodzaj
                                     męskoosobowy                     rodzaj niemęskoosobowy
                         my         szliśmy  / poszliśmy                  szłyśmy / poszłyśmy
             lm.         wy         szliście / poszliście                 szłyście / poszłyście
                       oni, one        szli / poszli                         szły / poszły

                                                        czas przyszły

                                                   IŚĆ                                             PÓJŚĆ
                                           rodzaj męski          rodzaj żeński   rodzaj nijaki                     t e o r i a

                         ja                 będę szedł             będę szedł                       pójdę
             lp.         ty                 będziesz szła        będziesz szedł                    pójdziesz
                     on, ona, ono           będzie szła           będzie szedł    będzie szło      pójdzie
                                         rodzaj
                                     męskoosobowy             rodzaj niemęskoosobowy

                         my            będziemy szli                będziemy szły                 pójdziemy
             lm.         wy            będziecie szli               będziecie szły                pójdziecie
                       oni, one         będą szli                     będą szły                     pójdą


               PRZYKŁADY

                czasownik             czas przeszły            czas teraźniejszy           czas przyszły

                                Kiedy wczoraj szłam do pracy,                            Jutro będziemy szli
                    iść                                      Właśnie idę do rodziców.
                                    spotkałam Andrzeja.                                  do kościoła na 10:00.
                                 Kiedy chodziłam do pracy,                             Kiedy kupię samochód, nie
                  chodzić                                   Chodzę na kurs fotografii.
                                 miałam mało wolnego czasu.                          będę chodziła do pracy pieszo.
                                                                                         W przyszłym tygodniu
                   pójść        Poszliśmy na mecz piłki nożnej.
                                                                                          pójdziemy na lody.
                                 Jechaliśmy do Francji przez                           Jeśli wypiję wino, nie będę
                   jechać                                  Jedziemy wolno, bo są korki.
                                     tunel Mont Blanc.                                   jechał samochodem.
                                                                                      W 2040 ludzie będą jeździli
                                                           Coraz więcej osób jeździ po
                  jeździć         Jeździłaś już na nartach?                               tylko elektrycznymi
                                                                mieście rowerem.
                                                                                            samochodami.
                                  W wakacje pojechaliście                                Czy w przyszłym roku
                  pojechać
                                         na Hel.                                         pojedziecie w Tatry?


               TRYBY
           Czasowniki  ruchu  tworzą  tryb  rozkazujący  i  przypuszczający  regularnie,  np.  Idź  wreszcie  do  lekarza!  Pojechałabym  do  Krakowa,
           gdybym miała urlop. Rozkaz Chodź do mnie / tutaj! (prośba o zbliżenie się) musi zawierać czasownik chodzić. Rozkaz Idź sobie / stąd /
           gdzieś! (prośba o odejście) musi zawierać czasownik iść.
                                                                                                                 199
   196   197   198   199   200   201   202   203   204   205   206