Page 167 - ЖАРАТЫЛЫСТАНУ-6

1674 жылы голландиялық ғалым Антоний ван Левенгук микро-
скоптың көмегімен, су тамшысынан бірінші рет бір жасуш а лы
ағзаларды (кебізше, амеба, бактерия) көреді.
1831 жылы ағылшын ботанигі Роберт Браун бірінші рет өсімд ік
жасушасындағы ядроны сипаттап және ядроның өсімдік
жасушасындағы маңызды органоид екендігін анықтады.
1838 жылы неміс ботанигі Матиас Шлейден өсімдік ұлпалары
жасушадан құрылған деген қорытындыға келді. 1839 жылы неміс
зоологы Теодор Шванн жасуша туралы білімді жетілдіріп, жа-
нуарлар ұлпасының да жасушадан құрылғанын дәлелдеді. Неміс
ғалымдары жасуша теориясының негізін қалап: жасушалар барлық
тірі ағзаның құрылымдық және функционалды бірлігі, жануар мен
өсімдік жасушаларының құрылымы бір-біріне ұқсас болатын-
дығын тұжырымдады.
Жасуша құрылымының компоненттері. Жасуш аны ары қарай
жетілдірілген микроскоп арқылы зерттеу барысында көптеген тірі
жасушаның үш бөліктен тұратындығы анықталды: ядро, цито­
плазма және жасуша қабықшасы (80-сурет).

Цитоплазма

Қабықша

80-сурет. Жасушаны ң негізгі бөліктері (цитоплазма, ядро, қабықша)