Page 104 - ทักษะการเรียนรู้ ระดับประถมศึกษา
P. 104
94
เรื่องที่ 4 ฝึกทักษะการคิดเป็น
คิดเป็น เป็นเรื่องของการสร้างสมประสบการณ์ที่จะท าความเข้าใจกับความจริงของชีวิต
คิดเป็นนอกจากจะเป็นการท าความเข้าใจกับหลักการและแนวคิดแล้ว กระบวนการเรียนรู้จะเน้นหนักไป
ที่การฝึกปฏิบัติจากกรณีตัวอย่าง และจากการปฏิบัติจริงในวิถีการด ารงชีวิตประจ าวัน รวมทั้งการได้
แลกเปลี่ยนความคิดและประสบการณ์ จากการสานเสวนาหรืออภิปรายถกแถลงกับเพื่อนในกลุ่มด้วย
คนมีทักษะสูงก็จะสามารถมองเห็นทางเลือกและช่องทางในการแก้ปัญหาได้รวดเร็วและคล่องแคล่วมาก
ขึ้น ฉะนั้น การฝึกปฏิบัติบ่อยครั้ง และด้วยวิธีที่หลากหลายก็จะช่วยให้การแก้ปัญหาไม่ผิดพลาดมากนัก
ในตอนสุดท้ายนี้เป็นการเสนอกิจกรรมตัวอย่างให้ครูและผู้เรียนได้ร่วมกันปฏิบัติเพื่อเพิ่มพูนทักษะ
“คิดเป็น” ให้เข้มแข็ง เฉียบคม ฉับไว จนเกิดสภาพคล่องเป็ นธรรมชาติ และใช้เวลาในการคิด
การตัดสินใจที่รวดเร็วขึ้นด้วย
กิจกรรมฝึกทักษะที่ 1 กรณีตัวอย่างเรื่อง “ชาวบ้านบางระจัน”
ในราวปี พ.ศ. 2310 พม่าข้าศึกได้ยกทัพมาโจมตีกรุงศรีอยุธยาที่อยู่ในสภาพอ่อนแอขาดความ
สมานฉันท์สามัคคี แต่มีชาวบ้านบางระจันกลุ่มหนึ่งมีผู้น าส าคัญ เช่น ขุนสวรรค์ พันเรือง นายทองแสง
ใหญ่ นายแท่น นายดอก นายทองเหม็น และนายจันหนวดเขี้ยว ผู้มีฝีมือทางการรบโดยมีพระอาจารย์
ธรรมโชติ พระสงฆ์ผู้แก่กล้าทางคาถาอาคมเป็นศูนย์รวมขวัญก าลังใจได้รวมก าลังกันเข้าโจมตีพม่าข้าศึก
จนได้รับชัยชนะถึง 7 ครั้ง ทั้ง ๆ ที่มีก าลังน้อยกว่ามากต่อมาก จนพม่าไม่กล้าออกจากค่ายมารบด้วย แต่
ใช้วิธียิงปืนใหญ่มาท าลายค่ายของชาวบ้านบางระจันจนเสียหาย ผู้คนล้มตายไปมาก ชาวบ้านบางระจัน
ส่งคนไปขอปืนใหญ่จากกรุงศรีอยุธยาก็ไม่ได้รับการอนุญาตเพราะกลัวพม่าจะแย่งชิงระหว่างทาง
ชาวบ้านบางระจันจึงรวบรวมโลหะที่มีอยู่หล่อปืนใหญ่เอง แต่ความที่ขาดวิชาการความรู้ การหล่อ
ปืนใหญ่จึงไม่ประสบความส าเร็จ ในที่สุดชาวบ้านบางระจันซึ่งถนัดในการรบแบบใช้ก าลังฝีมือก็ไม่
สามารถเอาชนะพม่าข้าศึกได้ ต้องถูกโจมตีแตกพ่ายไป
ประเด็น
1. ถ้าท่านเป็นคนไทยในสมัยนั้น ท่านคิดจะไปช่วยชาวบ้านบางระจันต่อสู้กับข้าศึกหรือไม่
เพราะเหตุใด
2. หากท่านจะใช้กระบวนการ “คิดเป็น” ในการตัดสินใจครั้งนี้ ท่านจะใช้ข้อมูลประกอบการ
ตัดสินใจอย่างไรบ้าง
1) ข้อมูลตนเอง (ตัวท่านและชาวบ้านบางระจัน)
2) ข้อมูลสังคมและสิ่งแวดล้อม
3) ข้อมูลทางวิชาการ
