Page 143 - Tuyen Tap VTLV 2016

Văn Thơ Lạc Việt

Quê hương yêu dấu.
Truyện

Mẹ tôi xuất thân từ một gia đình lễ giáo ở thành Huế.
Mẹ đẹp nết, đẹp người và hay chữ. Năm hai mươi tuổi phần
bị gia đình ép duyên, phần bản tính thích tự do nên Mẹ đã
thoát ly gia đình. Mẹ đi buôn chuyến xuôi ngược từ nơi này
qua xứ khác. Cuối cùng thì Mẹ dừng chân ở một nơi- sau
này là nơi chôn-nhau-cắt-rốn của tôi, đó là làng Ngô Xá.
Thuở trước tiền nhân theo chúa Nguyển Hoàng về phương
Nam lập nghiệp, quần tụ thành làng xã thì Ngô Xá chỉ có
một làng, sau này phát triển thành hai: Ngô Xá Tây và Ngô
Xá Đông. Ngô Đông rất trù phú, có chợ Ngô Xá, có sông
Vĩnh Định, có đất ruộng màu mỡ, có tỉnh lộ 68 chạy dọc
theo chiều dài của làng. Bằng đường bộ hay đường sông thì
từ Ngô Xá có thể đi lên chợ tỉnh lỵ Quảng Trị, chợ Sãi của
quận lỵ Triệu Phong hoặc đi vào Thừa Thiên qua ngã Hội
Yên,Thanh Hương, đến phá Tam giang rồi vào thành Huế.
Làng Ngô xá phong cảnh hữu tình, con người hiếu khách,
họ sống theo từng cụm, từng xóm. Giáp Ngô Tây là xóm
Đạo gồm những gia đình theo đạo Công giáo. Khoảng giữa
là xóm Chùa gồm những gia đình theo đạo Phật. Đoạn cuối
là xóm Chợ bao gồm những người ngụ cư, họ sống trên bộ
lẫn dưới thuyền nên còn gọi là vạn đò Ngô Xá .Phần lớn
dân làng làm nghề nông, hết mùa vụ họ xoay qua buôn bán,
làm thợ hoặc nghề thủ công. Làng Ngô xá rất nổi tiếng bởi
những Đình, Chùa, Miếu vũ, Thánh đường cũng như nhà
thờ Họ,Phái. Những ngôi nhà to lớn kiến trúc theo kiểu
cung đình bánh-ít-võ-cua, thể hiện rõ nét đặc thù Văn hóa
Việt, không giống Tàu mà cũng chẳng giống Tây, rất chi là
độc đáo.
Cuộc sống của dân làng rất nhiều lần xáo trộn theo
những thăng trầm của dân tộc, của thời thế, dai dẵng những
tỵ hiềm xung đột đôi khi dẫn đến chết chóc, bi thương.Sự
kiện những người yêu nước Văn Thân bức bách, truy lùng,
chém giết những người theo đạo Công giáo khiến những
con chiên luôn kính Chúa yêu người phải bỏ làng, bỏ xứ
142