Page 151 - คู่มือตุลาการ เล่มที่ 1 วิ.แพ่ง มีสารบัญ ebook

คู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ ส่วนวิธีพิจารณาความแพ่ง ๑๒๓

หากศาลพิจารณาแล้ว เห็นว่า ฟ้องโจทก์ขาดอายุความ ซึ่งเป็นการวินิจฉัยที่เป็นคุณ

แก่จ าเลยผู้ขอให้ชี้ขาดข้อกฎหมาย อันมีผลให้คดีเสร็จไปทั้งเรื่อง จึงเป็นการวินิจฉัยชี้ขาดข้อกฎหมาย

ตามมาตรา ๒๔ ก็ให้ท าเป็นค าพิพากษาเหมือนค าพิพากษาทั่วไป แต่หากวินิจฉัยแล้วเห็นว่า

คดีโจทก์ไม่ขาดอายุความ ซึ่งไม่เป็นคุณแก่จ าเลยผู้ขอ ก็ให้ท าเป็นค าสั่ง (เป็นค าสั่งระหว่างพิจารณา)

แล้วให้ด าเนินกระบวนพิจารณาต่อไปตามปกติ อย่างไรก็ตามไม่ควรวินิจฉัยชี้ขาดข้อกฎหมายเบื้องต้น

หากไม่เป็นคุณแก่ผู้ขอ เพราะจะท าให้คดีล่าช้าโดยไม่จ าเป็นได้

๓. ข้อสังเกตเกี่ยวกับการวินิจฉัยชี้ขาดข้อกฎหมายเบื้องต้น

๓.๑ ค าขอให้ศาลวินิจฉัยชี้ขาดเบื้องต้นในปัญหาข้อกฎหมาย มิได้บังคับว่าจะต้องท าเป็น

ค าร้องหรือเป็นหนังสือ ศาลจึงมีอ านาจที่จะยอมรับค าขอที่คู่ความเสนอต่อศาลด้วยวาจาได้

แต่จะต้องจดข้อความนั้นลงไว้ในรายงานกระบวนพิจารณาของศาลหรือจะก าหนดให้คู่ความ

ฝ่ายนั้นยื่นค าขอโดยท าเป็นค าร้องก็ได้ตามมาตรา ๒๑(๑) ในกรณีศาลเห็นสมควรวินิจฉัยชี้ขาด

เบื้องต้นเพราะจ าเลยยกข้อต่อสู้ว่า ฟ้องโจทก์ขาดอายุความ ศาลมีอ านาจวินิจฉัยชี้ขาดข้อกฎหมาย

เบื้องต้นได้โดยไม่จ าเป็นต้องให้คู่ความฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งร้องขอเสียก่อน (ฎีกาที่ ๕๓๔/๒๕๓๖)

๓.๒ เมื่อศาลได้รับค าขอแล้ว ศาลต้องให้โอกาสคู่ความอีกฝ่ายหนึ่งคัดค้านก่อน

จะพิจารณาสั่งเป็นคุณแก่คู่ความผู้ยื่นค าขอไปเลยเป็นการไม่ชอบด้วย ตาม ป.วิ.พ. มาตรา

๒๑ (๒) เว้นแต่ศาลจะสั่งยกค าขอนั้นเสีย ก็ชอบที่จะท าได้โดยไม่ต้องฟังคู่ความอีกฝ่ายหนึ่ง

๓.๓ ตาม ป.วิ.พ. มาตรา ๒๔ ไม่ได้บังคับให้ศาลจ าต้องวินิจฉัยชี้ขาดเบื้องต้นในปัญหา

ข้อกฎหมายตามที่คู่ความขอทุกเรื่อง ถ้าศาลเห็นว่าการวินิจฉัยชี้ขาดดังกล่าวไม่เป็นคุณแก่ผู้อ้างเลย

หรือเห็นว่าจ าเป็นจะต้องด าเนินการพิจารณาต่อไปก่อน จะสั่งให้รอไว้วินิจฉัยในค าพิพากษาก็ได้

(ฎีกาที่ ๗๕๕/๒๕๐๕, ๑๒๔๕/๒๕๑๗) ค าสั่งเช่นนี้เป็นค าสั่งระหว่างพิจารณา ( ฎีกาที่ ๓๖๘๐/๒๕๒๕)

๓.๔ ศาลชั้นต้นสั่งงดสืบพยานโจทก์จ าเลยแล้วพิพากษายกฟ้องโดยข้อกฎหมาย

มิได้วินิจฉัยพยานหลักฐานโดยอาศัยข้อเท็จจริง หรือสั่งว่าตามค าฟ้องและค าให้การ คดีพอ

วินิจฉัยได้แล้วให้งดสืบพยานทั้งสองฝ่ายเสียแล้วพิพากษาคดีไปโดยข้อกฎหมาย เป็นการ

วินิจฉัยชี้ขาดเบื้องต้นในข้อกฎหมายอันท าให้คดีเสร็จไปทั้งเรื่องตาม ป.วิ.พ. มาตรา ๒๔ ไม่เป็น

ค าสั่งระหว่างพิจารณาตาม ป.วิ.พ. มาตรา ๒๒๗ แม้คู่ความจะมิได้โต้แย้งค าสั่งศาลชั้นต้นที่สั่ง

งดสืบพยานไว้ ก็ย่อมมีสิทธิที่จะอุทธรณ์ได้ (ฎีกาที่ ๑๑๙๑/๒๕๐๙, ๑๒๕๔/๒๕๑๗, ๗๘๒/๒๕๓๖)

แต่ถ้าศาลชั้นต้นสอบถามข้อเท็จจริงจากคู่ความแล้วสั่งงดสืบพยานในวันนัดสืบพยานโจทก์

และพิพากษาคดีโดยอาศัยข้อเท็จจริงที่ได้ความ ถือไม่ได้ว่าเป็นการวินิจฉัยชี้ขาดข้อกฎหมายตาม