Page 392 - คู่มือตุลาการ เล่มที่ 1 วิ.แพ่ง มีสารบัญ ebook

คู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ ส่วนวิธีพิจารณาความแพ่ง ๓๖๔

๒. ต้องมีการประนีประนอมยอมความกันในประเด็นแห่งคดี

๒.๑ ตาม ป.วิ.พ. มาตรา ๑๓๘ คู่ความจะต้องตกลงกันหรือประนีประนอมยอมความกัน
ในประเด็นแห่งคดี ซึ่งรวมถึงที่เกี่ยวเนื่องกับประเด็นแห่งคดีด้วยแต่จะเกินค าขอท้ายฟ้องหรือไม่

ไม่ส าคัญ เพราะว่ามาตรา ๑๓๘ ไม่ตกอยู่ในบังคับมาตรา ๑๔๒ ซึ่งห้ามมิให้ศาลพิพากษา

เกินค าขอหรือนอกจากที่ปรากฏในค าฟ้อง (ฎีกาที่ ๑๘๔๘/๒๕๑๖, ๑๔๙๒/๒๕๒๘)

๒.๒ ถึงหากมีการตกลงหรือประนีประนอมยอมความนอกประเด็นแห่งคดีก็เป็นปัญหา

ในชั้นพิจารณา เมื่อศาลท ายอมให้และพิพากษาตามยอมคดีเสร็จสิ้นไปโดยไม่มีการอุทธรณ์ฎีกา

ค าพิพากษาตามยอมนั้นย่อมเป็นที่สุดตามมาตรา ๑๔๗ มีผลผูกพันคู่ความตามมาตรา ๑๔๕ และ

ต้องห้ามมิให้รื้อร้องฟ้องกันอีก ตามมาตรา ๑๔๘ ศาลหรือคู่ความฝ่ายใดจะอ้างว่าการประนีประนอม
ยอมความไม่ชอบหาได้ไม่ (ฎีกาที่ ๑๑๑๗/ ๒๔๙๙, ๖๗๔/๒๕๑๙)

๓. สัญญาประนีประนอมยอมความในศาล หากมีข้อผิดพลาดเล็กน้อย ศาลแก้ไขได้

และคู่ความอาจร้องขอให้ตีความแสดงเจตนาได้

สัญญาประนีประนอมยอมความเป็นส่วนหนึ่งของค าพิพากษา ถ้ามีข้อผิดพลาดหรือ

ข้อผิดหลงเล็กน้อย ย่อมแก้ไขให้ถูกต้องได้ตามมาตรา ๑๔๓ (ค าสั่งค าร้องศาลฎีกาที่ ๒๕๓๑/๒๕๓๘)

ถ้าหากมีการเขียนสัญญาประนีประนอมยอมความผิดพลาด ไม่ตรงตามเจตนาอันแท้จริงของ

คู่ความ เมื่อไม่อาจตกลงกันได้ คู่ความฝ่ายที่เสียประโยชน์ก็ชอบที่จะร้องขอต่อศาลให้ตีความ

แสดงเจตนาตาม ป.พ.พ. มาตรา ๑๗๑, ๓๖๘ (ฎีกาที่ ๕๒๕/๒๕๑๖) ซึ่งศาลมีอ านาจไต่สวน

ฟังข้อเท็จจริงประกอบการตีความแสดงเจตนาได้ กรณีที่ศาลพิพากษาให้แพ้คดีตามสัญญา

ประนีประนอมยอมความแล้วจะมาร้องขอพิจารณาคดีใหม่โดยอ้างเหตุว่าลายเซ็นชื่อของจ าเลย
ในใบแต่งทนายความของตนเป็นลายเซ็นปลอมไม่ได้ (ฎีกาที่ ๒๔๕๐/๒๕๒๕)

๔. ข้อตกลงนอกศาลนอกเหนือสัญญาประนีประนอมยอมความศาลไม่รับฟัง

เมื่อมีการท าสัญญาประนีประนอมยอมความในศาล ซึ่งศาลพิพากษาตามยอมและคดี

ถึงที่สุดไปแล้ว คู่ความฝ่ายใดจะอ้างว่ามีข้อตกลงนอกศาล เพื่อมิให้มีการบังคับคดีหรือ

เปลี่ยนแปลงเป็นอย่างอื่นมิได้ (ฎีกาที่ ๔๑๗/๒๕๐๔, ๑๑๑๗/๒๕๑๑, ๒๗๒๕/๒๕๑๕) แต่ถ้า

ข้อสัญญาที่ก าหนดกันไว้นั้นมิใช่เป็นเรื่องที่ศาลจะบังคับให้จ าเลยปฏิบัติมิได้ หากแต่เป็นเรื่อง

ที่โจทก์จ าเลยจะปฏิบัติต่อกันเองตามความสมัครใจย่อมอาจตกลงกันเป็นอย่างอื่นได้ โดยไม่ถือ

ว่าเป็นการผิดสัญญาประนีประนอมยอมความ ดังนี้ ศาลต้องไต่สวนฟังข้อเท็จจริงว่ามีการตกลงกัน

นอกศาลจริงหรือไม่ (ฎีกาที่ ๒๔๒๔/๒๕๑๖) ค าพิพากษาศาลฎีกาที่ ๒๔๒๔/๒๕๑๖ นี้ ยังไม่ถือว่า